عقیق: مهدی رضا کارشناس فرهنگی سابق رایزن فرهنگی ایران در کشور آلبانی خاطراتی از  عشق و علاقه مردم این سرزمین به اباعبدالله علیه السلام و برگزاری مراسم ماه محرم توسط مردم آنجا نقل می‌کند.

وی می‌گوید اعزام به کشور آلبانی، اولین مأموریتی بود که باید در حوزه کاری انجام می‌دادم. آلبانی سرزمین بسیار مهم و ارزشمند و تکه‌ای جداشده از سرزمین مادری‌مان ایران است. مردم آلبانی با گرایش‌های بسیار زیاد در حوزه دراویش و مسلمانان علوی و وجود بسیار زیاد تکایا و نیز پیروان طریقت‌های مختلف از جمله خراسانی‌ها، خلوتی‌ها و بکتاشی‌ها شناخته می‌شوند. مراسم خاصی را در ماه محرم و عزاداری بر اباعبدالله علیه‌السلام اجرا می‌کنند و ما هم مقوّم معنوی و نذوراتی مراسم‌ آنها بودیم. 200 سال حاکمیت کمونیست خوجه‌ای، رفتار دینی مسلمانان علوی را از اصلش جدا کرده بود. ترجمه آثار زیاد اسلامی سبب رشد روحی و معنوی و علمی این مسلمانان شده بود. 

بقعه حضرت عباسعلی قداست عاشورایی دارد

مهدی رضا درباره وجود بقعه‌ای به نام حضرت عباسعلی در آلبانی می‌گوید مردم مسلمان آلبانی که اکثراً علوی‌تبارند و درصد کمتری را سنی‌ها تشکیل می‌دهند، همه ساله در ایام خاصی به قله کوه‌ تومور در جنوب آلبانی می‌روند. اسم این کوه در فرهنگ سیاسی و اجتماعی و محاورات عامه آن کشور، به کوه حضرت عباسعلی ثبت و ضبط شده است. آنها معتقدند حضرت عباسعلی یا همان حضرت عباس ما، قبل از حضور در صحرای کربلا و حمایت از برادرش امام حسین علیه‌السلام، با اسبش از این کوه عبور کرده و در بقعه‌ای که در قله این کوه وجود دارد، سکونت داشت. به همین دلیل این بقعه نزد مسلمانان آلبانی از قداست بالایی برخوردار است. مردم آلبانی همه ساله با طی مسافت خیلی زیادی و به دلیل صعب العبور بودن جاده، بدون وسیله نقلیه پیشرفته، در این کوه حاضر می‌شوند و با احشامی که برای قربانی می‌آورند، مراسم بسیار زیبا و دلنشینی را از عاشورا به نمایش می‌گذارند که متأسفانه در رسانه ما و افکار عمومی ما کمتر به نمایش گذاشته شده است و حالا هم به دلیل مسائل سیاسی ما با آلبانی که ناشیاز  حضور منافقان است، دستمان از آنجا کوتاه است. البته ما کاری با صحت و سقم این داستان نداریم بلکه قصد داریم بگوییم مردم آلبانی چه علاقه خاصی به خاندان عترت به ویژه امام حسین علیه‌السلام دارند. امیداوریم به حق اباعبدالله و نفس‌های پاک مسلمانان علوی‌تبار در این کشور، شاهد قیام جهانی امام زمان و پیوستگی جامعه اسلامی باشیم.

تکایای عزاداری آلبانیایی‌ها مانند فرهنگ ایرانیان است

وی درباره فعالیت‌های فرهنگی در کشور آلبانی گفت: به لطف خدا با حضور ما، نشریات متعددی به زبان آلبانیایی در حوزه عاشورا منتشر شد. یکی از نشریات ما به نام عاشورا بود؛ نشریه‌ای ماهانه که به مسائل مبتلای جامعه اسلامی آلبانی می‌پرداخت. کتب مختلف اسلامی به زبان آلبانی چاپ می‌کردیم. در ایام محرم، تکایا با سیاهپوش کردن محل نماز به عزاداری می‌پرداختند. باورنکردنی است؛ وقتی وارد تکایا و مساجد علویون می‌شدیم، گویی وارد مساجد خودمان شدیم؛ یعنی هیچ احساس غربتی نداشتیم. حتی در بُعد اجتماعی چنین حسی داشتیم. این مسئله برخاسته از سرشت پاک مکتب شیعه و پیوستگی عاطفی ما با مسلمانان آلبانی است. در ایام خاص عزاداری، مسلمانان بکتاشی یک طبخ بسیار لذیذی دارند. آشی به نام آشوره تهیه می‌کنند که بسیار لذیذ است. این غذا را بین عزادران توزیع می‌کنند. خیلی از ندانسته‌های علویون و پیروان طریقت‌ها را در ارتباط با فرهنگ عاشورا و فرهنگ عزاداری اصلاح کردیم. اگر شما اکنون به تکیه خراسانی‌ها در شهر تیرانا بروید، تصورتان این است که وارد یک مسجد یا هیئتی در تهران یا شهرهای مختلف کشورمان شدید. این امر افتخاری است که همکاران ما در حوزه فرهنگی رقم زدند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل درباره ضرورت اقدام فرهنگی در عرصه دیپلماسی فرهنگی به ویژه در حوزه تبلیغ عترت می‌گوید: اکنون با فقر بینش و محتوای فرهنگی  و دینی مسلمانان به ویژه شیعیان و علویان و پیروان اهل البیت در اقصی نقاط جهان مواجهیم و ضرورت آشنایی هر چه بیشتر این تکه‌های جدا افتاده از پازل مکتب تشیع احساس می‌شود و این امر رسالتی بس بزرگ در حوزه دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران است.

مهدی رضا ادامه می‌دهد: ما با گستردگی پیروان اهل البیت علیهم‌السلام و علویان  در منطقه بالکان که شامل بخش وسیعی از کشورهای جنوبی قاره سبز  می‌شود، مواجه هستیم. در گذشته بخش فرهنگی سفارت کشورمان در آلبانی، با مجموعه‌ای از اقدامات فرهنگی سعی می‌کرد کاستی‌ها را جبران کند که متأسفانه از  زمان حضور گروه تروریستی مجاهدین و با هدایت دولت آمریکا با  سردی روابط سیاسی جمهوری اسلامی ایران و آلبانی برخورد کردیم.

نیازمند تبادلات فرهنگی و رسانه‌ای از طریق فضای مجازی هستیم

وی استفاده دقیق و حداکثری از فضای مجازی به منظور ارائه محتواهای فرهنگی و مذهبی برای علویان و پیروان اهل بیت را از راهکارهای حضور فرهنگی ایران در این کشورها می‌داند و می‌افزاید: ایجاد بسترهای مناسب جهت بهره‌برداری این جوامع از این محتواها در حال حاضر اولین راه حل این انقطاع فرهنگی، مذهبی و تمدنی جهان تشیع و مسلمانان با ام القرای تشیع در جهان است. نیازمند انجام تبادلات فرهنگی و رسانه‌ای با جوامع و به ویژه پیروان اهل بیت با استفاده از تأسیس و تقویت رسانه‌های محلی در کنار صادرات محصولات فرهنگی به ویژه در حوزه سینما هستیم. همچنین شناسایی اندیشمندان و اصحاب رسانه و اندیشه ورزان از ضرورت‌های کار فرهنگی در کشورهای مقصد است؛ از این جهت می‌توان تأسیس دفتر نمایندگی فرهنگی فعال در حوزه مسلمانان علوی‌تبار را در دستور کار قرار داد.

مهدی رضا ساخت و تولید برنامه‌های مختلف پژوهشی و  فرهنگی با استفاده از مشترکات بیشمار فرهنگی موجود در جوامع مسلمانان و علوی تباران را از دیگر راهکارهای دیپلماسی فرهنگی معرفی کرد و گفت: دعوت از مؤسسات مردم نهاد  با هدف جلب ظرفیت‌های مناسب این مؤسسات و برگزاری هفته‌های فرهنگی  با هدف گسترش انجام فعالیت‌های فرهنگی نیز راهکار دیگری حضور و تقویت ارتباطات فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در این جوامع است که الحمدلله سازمان فرهنگ و ارتباطات کلید شروع این فعالیت‌ها را از آغاز دولت سیزدهم زد. بنابراین پیوست فرهنگی، تمدنی و مذهبی ایران اسلامی با جوامع اسلامی منطقه بالکان حقیقتی ماندگار در بطن سپهر پر فروغ روابط فرهنگی ما با این جوامع است و در طول تاریخ توانسته اصالت خود را حفظ کند و وظیفه ماست که نسبت به تقویت و توسعه این منظومه پر فروغ تلاش کنیم.

منبع:تسنیم