آیت الله ناصری و مسئله انتظار ظهور امام زمان (عج)

عقیق: مهمترین فراز زندگی عالمانه و عارفانه حضرت آیت الله ناصری «نهادینه شدن روح انتظار» در این عالم ربانی بود، او نمونه‌ای واقعی از یک شیعه منتظر بود که پیوسته با یاد امام غائبش می‌زیست و انتظار ظهورش را می‌کشید.

در پی ارتحال حضرت آیت الله حاج شیخ محمد علی ناصری از علمای بزرگ حوزه علمیه اصفهان و از اساتید برجسته اخلاق و معنویت در کشور، مرتضی نجفی قدسی در یادداشتی در تکریم از او چنین آورده است:

بسم الله الرحمن الرحیم

یَوْمَ نَطْوِشی السَّمَاءَ کَطَیِّ السِّجِلِّ لِلْکُتُبِ کَمَا بَدَأْنَا أَوَّلَ خَلْقٍ نُّعِیدُهُ وَعْدًا عَلَیْنَا إِنَّا کُنَّا فَاعِلِینَ * وَلَقَدْ کَتَبْنَا فِی الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُهَا عِبَادِیَ الصَّالِحُونَ

(سوره انبیا، آیات ۱۰۴ و ۱۰۵)

روزی که آسمان‌ها را مانند طوماری در هم می‌پیچیم و به حال اول که آنها را آفریدیم بر می‌گردانیم و این وعده ماست که حتماً انجام خواهیم داد - سپس می‌فرماید - و قطعاً همانطور که در تورات بعد از زبور نوشتیم، حتماً وراثت یا حکومت نهایی زمین از بندگان صالح خداوند خواهد بود.

رحلت حضرت آیت الله حاج شیخ محمد علی ناصری (رض) که عمری را در عشق به امام زمان (عج) سپری کرد، ضایعه بزرگی برای مردم اصفهان و ملت ایران و روحانیت شیعه است که امیدواریم به مصداق آیه شریفه ۱۰۶ سوره بقره: «مَا نَنسَخْ مِنْ آیَةٍ أَوْ نُنسِهَا نَأْتِ بِخَیْرٍ مِّنْهَا أَوْ مِثْلِهَا - ما هر آیه‌ای را نسخ کنیم و یا نسخ آن را به تأخیر اندازیم بهتر از آن یا مانند آن را بیاوریم» و به لطف الهی جبران شود.

در رابطه با شخصیت آیت الله ناصری سخن‌ها گفته اند و خواهند گفت امّا بنظرم مهمترین فراز زندگی عالمانه و عارفانه او «نهادینه شدن روح انتظار» در این عالم ربانی بود، او به معنای واقعی سرباز دین و مکتب اهل بیت (ع) بود و هر گاه لب به سخن می‌گشود نام و یاد حضرت ولیعصر ارواحنا فداه را در دل‌ها زنده می‌کرد. او نمونه‌ای از یک شیعه منتظر بود که پیوسته با یاد امام غائبش می‌زیست و انتظار ظهورش را می‌کشید و حتی عاشقانه سراغ او را می‌گرفت و در جستجوی حضرتش سر از پا نمی‌شناخت.

داستان دیدار آیت الله ناصری و آیت الله بهجت

داستان دیدارش با حضرت آیت الله محمد تقی بهجت (ره) را شنیده اید که خود در یکی از سخنرانی‌هایش چنین نقل می‌کند: در محضر آیت الله بهجت بودم، پرسیدم که حاج آقا مبشرّاتی در مورد نزدیک بودن ظهور امام زمان (عج) دارید؟!

آیت الله بهجت فرمودند که بله! دوستی دارم که ایشان تشرف داشته خدمت امام زمان و از حضرت در مورد ظهور ایشان پرسیده بود که ظهور شما برای عامه مسلمانها چه وقت است؟! حضرت فرموده بودند نزدیک است، این دوست ما پرسیده بود که آقا جان من هم درک می‌کنم زمان ظهور شما را؟! حضرت فرمودند پیرمردتر از شما هم درک می‌کنند! آیت الله ناصری در ادامه می‌فرمایند من از آیت الله بهجت پرسیدم که این رفیق شما چند سال دارند و آیت الله بهجت فرمودند شصت و دو سال و سپس آیت الله ناصری در ادامه نقل این ماجرا در منبرشان می‌فرمایند: رفقا! انشا الله ظهور نزدیک است!، خودمان را آماده کنیم برای یاری حضرت و این آماده کردن با ترک گناه است، ترک گناه یعنی انجام واجبات و ترک محرمات و خدا هم همین را از ما می‌خواهد.

این داستان را و شاید موارد مشابه آن را بسیاری از شما شنیده اید و یا کلیپ‌های سخنرانی‌های مرحوم آیت الله ناصری را دیده اید، سخن مهم در این مقوله بحث «انتظار» است و کسی برداشت تعیین وقت نکند، چون هر گاه این مباحث مطرح می‌شود بلافاصله حدیث «کذب الوقاتون» را مطرح می‌کنند و حال آنکه اینگونه مقولات اصلاً بحث تعیین وقت برای ظهور نیست بلکه بر اساس دیدگاه قرآنی یک مؤمن حتی قیامت را هم باید نزدیک ببیند تا چه رسد به ظهور!

در قرآن کریم که بیش از یک سوم آن مربوط به معاد و قیامت است، مکرر به نزدیک بودن این واقعه اشاره می‌کند، مانند: «اقترب الساعه» و یا «اقترب للناس حسابهم» و امثال آنها که فراوان است همه حاکی از نزدیک بودن قیامت است و ظهور امام زمان هم که از وعده‌های الهی است و در آیه اول این یادداشت اشاره رفت، قبل از قیامت است، یعنی از قیامت که نزدیک است ظهور آن حضرت نزدیکتر است پس چرا تا به محض اینکه کسی می‌گوید ظهور نزدیک است! برخی نادانان بر او خرده می‌گیرند که مثلاً تو چه خبر از ظهور داری و تعیین وقت نباید کرد و امثال این حرف‌ها و حال آنکه آنها با ادبیات قرآن آشنا نیستند، قرآن کریم مکرر اشاره می‌کند که قیامت نزدیک است تا چه برسد به ظهور که قبل از قیامت است! دلیل این معنا هم آن است که ما اگر این وقایع را بعید و دور ببینیم، غرق در دنیا می‌شویم و دیگر این مباحث قیامت و ظهور اثر سازندگی نخواهد داشت، امّا اگر شما وقوع قیامت را نزدیک ببینی دست و پایت را جمع می‌کنی و فریب شیطان‌ها را نمی خوری چون معاد و قیامت و مؤاخذه و حساب و کتاب را نزدیک می‌بینی، پس بنابراین این قبیل سخنان برگرفته از ادبیات قرآنی است که واقعه‌ای مانند قیامت را معمولاً انسان‌ها بسیار بعید و دور می‌بینند و حال آنکه قرآن می‌گوید نزدیک است.

خاطره‌ای از استاد پرورش در بحث انتظار

روزی خدمت مرحوم استاد سید علی اکبر پرورش از شخصیت‌های بزرگی که او هم مانند آیت الله ناصری (ره) سال‌ها انتظار ظهور حضرتش را داشت، بودم که در آخرین روزهای قبل از بیماری او بود، از بنده پرسید: شما از من تاکنون ادعایی (در بحث امام زمان) شنیده اید؟ عرض کردم خیر و سپس ایشان به عنوان مقدمه مطلب فرمودند: من از اول هم اهل ادعا نبودم و لیکن این مطلبی را که الآن به شما می گویم عین حقیقت و واقعیت است و آن اینکه من در این ایّام، ظهور حضرت را آنچنان نزدیک می بینم که یعقوب بوی پیراهن یوسف را! آن سوال و مقدمه برای این بود که بنده معنای این حرف را و اهمیت آن را بهتر بفهمم.

جالب است که همین بیان صادقانه استاد پرورش را روزی برای یکی از روحانیون که استاد پرورش را هم بخوبی می‌شناخت، نقل کردم، او ناگهان بی اختیار قاه قاه خندید و گفت: امام زمان تا دو هزار سال دیگر هم ظهور نمی‌کند! من از این واکنش دور از انتظار او متعجب شدم و جوابی به ذهنم خطور کرد و به او گفتم پس چرا قرآن می‌فرماید «انهم یرونه بعیداً و نریه قریبا» که بلافاصله خنده اش را جمع کرد و گفت مطلب استاد پرورش صحیح است و من شوخی کردم! امّا این حرف او در حقیقت باور بسیاری از ماها هست که امر ظهور را مانند خیلی از دنیاگراها بعید و دور می‌بینیم و حال آنکه قرآن می‌فرماید که ما وقایعی مانند قیامت و یا ظهور دولت حقه امام زمان سلام الله علیه را باید نزدیک ببینیم و الا انتظار معنا ندارد، انتظار در نزدیکی است و در بعید بودن که انتظار محقق نمی‌شود.

بیان حضرت آیت الله خامنه ای در بحث انتظار

رهبر معظم انقلاب در مورد امام زمان (عج) و بحث انتظار بیان جالبی دارند که می‌فرمایند: در مورد امام زمان (عج) نکته اول این است که این بزرگوار داعی الله است، نگاه به آن بزرگوار وسیله‌ای است برای عرض ارادت و عبودیت به درگاه حضرت حق متعال، السلام علیک یا داعی الله و ربانی آیاته.

دوم اینکه نام این بزرگوار و یاد این بزرگوار، دائماً به ما یادآوری می‌کند که طلوع خورشید حق و عدل در پایان این شب ظلمانی، قطعی است، نام امام زمان نشان دهنده ی این است که خورشید طلوع خواهد کرد و روز خواهد آمد.

نکته سوم اینست که ما مأمور به انتظاریم، انتظار یعنی چه؟ انتظار به معنای مترصد بودن است، در ادبیات نظامی یک چیزی داریم به نام آماده باش، انتظار یعنی آماده باش! باید آماده باشیم، انسان مؤمن و منتظر، آن کسی است که در حال آماده باش است، این آماده باشی خیلی مهم است، انتظار به این معناست، انتظار یعنی باید دائم در حال آماده باش باشید و این انتظار مستلزم صلاح و عمل است.

بیانات حضرت امام خمینی در بحث ظهور و انقلاب اسلامی

حضرت امام خمینی مکرر در بیانات خود از انقلاب اسلامی ملت ایران به عنوان زمینه سازی برای ظهور امام زمان و حکومت ایشان یاد می‌کنند که در فرازی می‌فرمایند: «این نهضت مقدس برای انقلاب بزرگ مهدی موعود است» و یا در تاریخ ۱۴ شعبان ۱۴۰۸ یعنی دو ماه و نیم پیش از رحلت خود می‌فرمایند:

«سلام و درود به پیشگاه مقدس مولود نیمه شعبان و آخرین ذخیره امامت، بقیه الله ارواحنا فداه و یگانه دادگستر ابدی و بزرگ پرچمدار رهایی انسان از قیود ظلم و ستم استکبار، سلام بر او، سلام بر منتظران واقعی او، سلام بر غیبت و ظهور او و سلام بر آنانکه ظهورش را با حقیقت درک می‌کنند و از جام هدایت و معرفت او لبریز می شون و سلام بر ملت بزرگ ایران که با فداکاری و ایثار و شهادت راه ظهورش را هموار می کنند».

حضرت امام خمینی در ادامه می‌فرمایند: «مسئولان ما باید بدانند که انقلاب ما محدود به ایران نیست، انقلاب مردم ایران نقطه شروع انقلاب بزرگ جهان اسلام به پرچمداری حضرت حجت (ارواحنا فداه) است که خداوند بر همه مسلمانان و جهانیان منت نهاد و ظهور و فرجش را در عصر حاضر قرار داد! باید دولت جمهوری اسلامی تمامی سعی و توان خود را در ادامه هر چه بهتر مردم بنماید ولی این به آن معنا نیست که آنها را از اهداف عظیم انقلاب که ایجاد حکومت جهانی اسلام است منصرف کند» (صحیفه نور، ج ۲۱، ص ۱۰۷، چاپ اول)

بیانات صریح حضرت امام خمینی را ملاحظه فرمودید که صراحتاً می‌فرمایند: «خداوند بر همه مسلمانان و جهانیان منت نهاد و ظهور و فرجش را در عصر حاضر قرار داد!» این حرف یعنی چی! آنهایی که ایرادگیر و ملأ لغتی هستند اینجا هم آیا ایراد می‌گیرند که مثلاً امام خمینی برای ظهور تعیین وقت کرده است! خیر، چنین برداشتی نمی‌شود و این همان نگاه قرآنی است که ظهور را نزدیک می بیند و این عصر را هم عصر ظهور می‌داند!

امروزه اگر نگاهی به بیداری ملت‌های اسلامی و منطقه و مردم جهان بیندازید و قدرت فزاینده جمهوری اسلامی را ببینید که طبق اعتراف دشمنان جز هفت قدرت برتر دنیاست و از طرفی سیر نزولی و افول و از هم گسیختگی مستکبران و آمریکای جنایتکار را هم ببینید متوجه می‌شوید که جمهوری اسلامی در همان خط سیر حضرت امام تحت رهبری‌های خردمندانه جانشین ایشان حرکت می‌کند و انشا الله مقدمات ظهور موعود امم و عدالت گستر جهان حضرت بقیه الله الاعظم ارواحنا فداه را فراهم خواهد کرد.