لواء شر و لواء خیر چیست؟

عقیق: پرچم در ایران و اسلام جایگاه خاصی داشته است. در ایران پیش از اسلام، اشکال مختلفی از پرچم، به‌ویژه در جنگ‌ها، به کار می‌رفته است که رنگ‌ها و طرح‌های موجود در آن‌ها بازتاب‌دهنده اسطوره‌ها و نمادهای رایج در آن دوره بوده است. در ایران دوره اسلامی، رنگ‌ها و طرح‌هایی با معانی دینی و مذهبی به پرچم‌ها افزوده شده و یا اینکه از همان رنگ‌ها و طرح‌های موجود، تعبیر دینی شده است. پرچم در صدر اسلام هم اهمیت خاص خود را داشت و در بسیاری از غزوات و حوادث صدر اسلام به کار می‌رفت و کارکردهای مختلفی از منسجم کردن سپاه تا امان دادن به دشمنان را انجام می‌داد.

با توجه به روایات رسیده، از مهم‌ترین پرچم‌ها در عالم خلقت، لواء و پرچم امام حسین علیه السلام می‌باشد.

مسئله لواء، رایت و پرچم در معارف اسلامی از جایگاه والایی برخوردار است. روایات مربوط به لواء و رایت در منابع معتبر اسلامی بازتاب قابل توجهی داشته و کالبد شکافی این روایات ثمرات علمی خوبی برای اندیشمندان و اهل تحقیق به دنبال خواهد داشت.

انواع لواء
با بررسی صورت گرفته در روایات، لواء، پرچم و رایت دارای انواع متعددی بوده و با توجه به جهات مختلف، از تقسیم‌بندی متنوعی برخوردار است. لواء در یک نگاه کلی به لواء شر و لواء خیر تقسیم می‌شود:

لواء شر
همانگونه که طاغوت‌ها به عنوان یکی از مصادیق شر در دنیا دارای لواء و پرچم بودند، در قیامت نیز لواء شر وجود دارد و اشخاصی که در دنیا اعمال شرورانه مرتکب شده باشند، در قیامت نیز در زیر همان لواء شر محشور می‌شوند. به عنوان نمونه در روایتی از امام باقر علیه السلام چنین آمده است: «مَا مِنْ رَجُلٍ آمَنَ رَجُلاً عَلَی ذِمَّةٍ ثُمَّ قَتَلَهُ إِلاَّ جَاءَ یَوْمَ اَلْقِیَامَةِ یَحْمِلُ لِوَاءَ اَلْغَدْرِ ؛[۱] هیچ مردی نیست که به مرد دیگر امان بدهد، سپس [خیانت کرده و] او را بکشد، مگر آن‌که روز قیامت در حالی می‌آید که لوای خیانت را به دوش می‌کشد.»

لواء خیر
با تفحص در روایات اسلامی، جبهه حق دارای لواء متعددی است که لواء خیر منحصر در دنیا نبوده و در آخرت نیز وجود دارد. قرار گرفتن در زیر این لواء و یا حامل آن بودن نیز بستگی به اعمالی دارد که انسان در دنیا انجام می‌دهد. برخی از لواء خیر عبارتند از:

۱- لواء حق؛ که یکی از پرچم‌هایی است که هر کسی را توفیق قرار گرفتن در زیر این پرچم در قیامت نیست .[۲]

۲- لواء حمد؛ که یکی دیگر از پرچم‌های خیر است و با توجه به روایت نبوی، این پرچم در اختیار امیرالمومنین علیه السلام می‌باشد. پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند: «إِنِّی آخُذُ لِوَاءَ اَلْحَمْدِ وَ مَفَاتِیحُ اَلْجَنَّةِ بِیَدِی فَأَدْفَعُهُمَا إِلَی عَلِیٍّ فَیَکُونُ آدَمُ وَ مَنْ وَلَدَ تَحْتَ لِوَائِهِ ؛[۳] من پرچم حمد و کلیدهای بهشت را به دست گرفتم و آن‌ها را به علی سپردم و آدم و فرزندان او زیر لوای او هستند.»
دلیل دادن لواء حمد به امیرالمومنین علیه السلام نیز در روایات بیان شده است. رسول خدا فرمودند: «وَ لِوَاءُ اَلْحَمْدِ فِی یَدِی وَ أُمَّتِی تَحْتَ لِوَائِی فَأُنَاوِلُهُ عَلِیّاً لِکَرَامَتِهِ عَلَی اَللَّهِ تَعَالَی ؛[۴] پرچم حمد در دست من است و امّتم زیر لوای من هستند و من به سبب کرامت علی نزد خدا، آن را به علی سپردم.»

لواء اهل بیت (ع)

از جمله لواء خیر که به مراتب والاتر از دیگر لواء‌ها می‌باشند، لواء پیامبر اکرم، امیرالمومنین و سیدالشهدا علیهم السلام است.

در روایات سفارش شده است که به لواء پیامبر صلّی الله علیه و آله ملحق شویم، همان لوائی که اگر شخصی تحت آن قرار گیرد، از زیر سایه آن خارج نخواهد شد تا وارد بهشت شود، و آن لواء در دست امیرالمومنین علیه السلام می‌باشد .[۵] از این‌رو پیامبر همیشه به امیرالمومنین علیه السلام می‌فرمودند: أنتَ أوَّلُ مَن یَدخُلُ الجَنّةَ، فقلتُ: یا رسولَ اللّه ِ أدخُلُها قَبلَکَ؟! قالَ: نَعَم، إنّکَ صاحِبُ لِوائی فی الآخِرَة کما أنّکَ صاحِبُ لِوائی فی الدُّنیا، و حَامِلُ اللِّواء هُو المُتَقدِّمُ ؛[۶] تو نخستین کسی هستی که وارد بهشت می‌شود. عرض کردم: ای رسول خدا! آیا پیش از شما وارد بهشت می‌شوم؟! فرمود: آری، [زیرا] تو پرچمدار من در آخرتی، همچنان که در دنیا پرچمدار من هستی و پرچمدار، پیشرو است.»

لواء امام حسین (ع)

از پرچم‌های مهم در عالم خلقت، لواء و پرچم امام حسین علیه السلام که به راحتی و با زیارت آن امام همام حاصل می‌گردد. همگان باید تلاش کنند تا تحت لواء سید الشهدا علیه السلام قرار گیرند؛ چراکه امام صادق علیه السلام فرمودند: «مَنْ أَتَی قَبْرَ اَلْحُسَیْنِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ تَشَوُّقاً إِلَیْهِ کَتَبَهُ اَللَّهُ مِنَ اَلْآمِنِینَ یَوْمَ اَلْقِیَامَةِ وَ أُعْطِیَ کِتَابَهُ بِیَمِینِهِ وَ کَانَ تَحْتَ لِوَاءِ اَلْحُسَیْنِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ حَتَّی یَدْخُلَ اَلْجَنَّةَ فَیُسْکِنَهُ فِی دَرَجَتِهِ- إِنَّ اَللّٰهَ عَزِیزٌ حَکِیمٌ ؛[۷] کسی که از روی شوق و ذوق به زیارت قبر حضرت حسین بن علی سلام اللّٰه علیهما برود، روز قیامت خداوند متعال او را از جمله آمنین می‌نویسد و محسوب می‌فرماید و کتابش (نامه اعمال او) را به دست راستش دهد و در زیر پرچم حسین علیه السّلام بوده تا داخل بهشت شود پس حق تعالی او را در درجه و مرتبه خودش مکان داده بدرستی که خداوند متعال عزیز و حکیم می‌باشد.»

پی‌نوشت:
[۱] کافی، ج ۵، ص ۳۱.
[۲] وسایل الشیعه، ج ۱۱، ص ۱۰۴.
[۳] کشف الیق
ین، ج ۱، ص ۳۱۴.
[۴] همان.
[۵] تفصیل وسایل الشیعة، ج ۱۴، ص ۴۹۵.
[۶] علل الشرایع، ج ۱، ص ۱۷۳.
[۷] کامل الزیارات، ج ۱، ص ۱۴۲.

منبع:مهر