مرجعی که مردم نجف را از محاصره انگلیس نجات داد

عقیق:حجت الاسلام سید محمدرضا طباطبایی یزدی از نوادگان مجاهد فقیه «آیت الله سیدمحمد کاظم طباطبایی یزدی» در برنامه ضیافت در خصوص سیره علمی و مبارزاتی ایشان سخن گفت.

وی در بخش اول سخنان خود در خصوص وجهه علمی آیت الله یزدی و فعالیت ایشان در جبهه مبارزه با جهل اظهار داشت: آیت الله یزدی برخلاف بسیاری دیگر از علمای بزرگ، یک خانواده روحانی نداشت؛ بلکه پدرش کشاورزی با تقوا بود و بسیار دوست داشت فرزندش عالم شود. نقل است که آقا سیدکاظم پدر را در دوسالگی بر اثر حادثه‌ای از دست می‌دهد اما پدر را به آرزویش می‌رساند.

طباطبایی یزدی افزود: آقا سیدکاظم، تحصیلات ابتدایی را در زادگاه خود شروع کرد. او برای رفتن به مدرسه دو منار که در یزد قرار داشت، مجبور بود هر روز دو فرسخ راه را با پای پیاده طی کند و در این مسیر مرارت‌های زیادی کشید. ایشان بعد از یزد، به مشهد رفت و درس ریاضیات و فلک را فرا گرفت و سپس به اصفهان سفر کرد.

ماجرای محبت و تفقد آقانجفی به سید یزدی

وی با بیان اینکه نقطه عطف زندگی سید در اصفهان رقم می‌خورد، خاطرنشان کرد: آیت الله یزدی به محض ورود به اصفهان در محضر مرحوم شیخ محمدباقر نجفی اصفهانی از علمای بزرگ اصفهان، حاضر شد و از فروغ علمی وی بهره می‌برد. سید در اصفهان به مرحله عالیه اجتهاد و استنباط احکام شرعی نائل آمد و از مرحوم نجفی اجازه اجتهاد می‌گیرد.

تمام زندگی خود را مدیون استادش می‌دانست

طباطبایی یزدی گفت: آقا سیدکاظم در جلسات درس آقانجفی خیلی زود نبوغ و ذکاوت خود را نشان داد تا جایی که مورد توجه و عنایت استادش قرار گرفت و به کمک او توانست در مدرسه صدر اصفهان که یکی از مدارس مشهور و بزرگ اصفهان است، ساکن شود و به درس و بحث ادامه دهد.

وی افزود: علاقه و کمک آقانجفی به همین جا ختم نمی‌شود؛ تا جایی که وقتی ایشان متوجه می‌شود سید خیلی تمایل دارد به نجف و به درس شیخ انصاری برود، او را به همراه فرزندش راهی نجف می‌کند اما از بد حادثه قبل از رسیدن به نجف، متوجه می‌شوند که شیخ انصاری از دنیا رفته است. اما بعدها سید یزدی همواره می‌گفت که «من بسیار مدیون آقانجفی هستم».

طباطبایی یزدی اظهار داشت: با این حال ایشان در نجف محضر اساتید بزرگی مانند میرزای شیرازی، شیخ مهدی کاشف الغطا و شیخ رازی نجفی را درک می‌کند و سپس خود مشغول به تدریس می‌شود. در این مسیر موفق به تربیت شاگران بزرگی همچون علامه محمدحسین کاشف الغطا، شیخ احمد کاشف الغطا، عبدالکریم حائری یزدی مؤسس حوزه علمیه قم، آقاضیاء عراقی، شهید مدرس، آیت الله بروجردی، آیت سیداحمد خوانساری و آقا محمدتقی خوانساری می‌شود.

آثار ارزنده سید یزدی که جاودان شدند

این پژوهشگر تاریخ تشیع بیان داشت: یکی از آثار مشهور سید یزدی کتاب «عروه الوثقی» است که نگارش آن شش سال طول کشید و شامل ۳۲۶۰ مسئله از احکام فقهی است. نقل است که وقتی این کتاب را نوشتند آن قدر به جامعیت آن مطمئند بودند که اعلام کرده بودند اگر کسی مسئله‌ای را بیان کند که من در کتاب عروة الوثقی نیاورده‌ام، یک سکه طلا به او جایزه خواهم داد. همچنین کتاب دیگری که نشانه قدرت فقهی ایشان است، "حاشیه مکاسب" ایشان است. نقل است از رهبر معظم انقلاب که می‌فرمایند حاشیه مکاسب آیت الله یزدی بی نظیر است.

وی با اشاره به نفوذ معنوی و قدرت مردمی سید یزدی اظهار داشت: آقا شیخ مجتبی لنکرانی برای پدر بنده روایت کرده است که روزی داشتم در اطراف کوفه راه می‌رفتم که دیدم درکنار چادری یک سبد پر از گل خشک شده است. تعجب کردم و پرسیدم این گل خشک چیست. بادیه نشینی توضیح داد که ما همیشه به قبر حضرت مسلم یا حضرت عباس (ع) برای قسم دادن می‌رویم یک روز دیدیم سید از کنار شط رد می‌شود و پایش در گل است؛ ما به حرمت سید، خاک پای او را جمع کردیم و دیگر تا حرم مسلم نمی‌رویم! که این نشانه از جایگاه مرحوم سید در میان مردم است.

حساسیت سید یزدی به دسیسه‌های استعمار انگلیس

طباطبایی یزدی در خصوص حضور ایشان در جبهه مبارزه با کفر و استعمار اظهار داشت: آیت الله سید محمدکاظم یزدی همواره نسبت به دسیسه‌های استعمار انگلیس حساس بود. ضدیت او با مشروطیت نیز به این علت بود که دست دشمن را در آستین این حرکت می‌دید. او حتی از قبول پول موقوفه ابد که انگلیسی‌ها در پی سلطه بر هند بر آن چنگ انداخته بودند و با توزیع آن در بین طلاب شیعه به دنبال اهداف خاص خود بودند، امتناع کرد.

وی با اشاره به ذکاوت عجیب سید یزدی خاطرنشان کرد: پدرم نقل کرده است که روزی حاکم انگلیسی به نزد پدر ما آمد و گفت که یک یادداشت بدهید تا کشتی‌های ما که از خلیج فارس رد می‌شود، مورد تعرض دولت ایران قرار نگیرد. ولی سید اعتنایی نمی‌کند. حاکم متوجه بی اعتنایی سید می‌شود و می‌رود. اطرافیان که دلیل امتناع سید را می‌پرسند در پاسخ می‌گوید که اینها دنبال حکم من نیستند، چون کشتیرانی در خلیج فارس تابع مقررات بین‌المللی است و حکم من چیزی را عوض نمی‌کند. اینها می‌خواهند با این نوشته اعلام کنند که سید یزدی هوادار ماست و از ما حمایت می‌کند.

سید یزدی چگونه مردم نجف را از محاصره نجات داد؟

طباطبایی یزدی بیان داشت: وقتی نجف به دست انگلیس می‌افتد، یک درجه دار کشته می‌شود و دولت انگلیس برای انتقام اقدام می‌کند. آنها نجف را محاصره می‌کنند و به قدری مردم در تنگی قرار می‌گیرند که درب خانه‌ها را می‌کندند تا آتش درست کنند. خبر این اتفاق به گوش شیعیان هند و ایران می‌رسد و آنها به جان سید یزدی نگران می‌شوند. انگلیسی‌ها از سید می‌خواهند که نجف را ترک کند تا آسیبی نبیند. ایشان می‌گوید تنها بروم یا با خانواده‌ام؟ آنها می‌گویند با خانواده. سید می‌گوید همه اهل نجف خانواده من هستند و بدین ترتیب انگلیسی‌ها از اقدام خود منصرف می‌شوند.

گفتنی است، «ضیافت» عنوان ویژه برنامه ایست که به مدت سی شب در ماه مبارک رمضان، نود دقیقه پیش از افطار با اجرای سیدعلی قوامی از شبکه قرآن و معارف سیما پخش می‌شود.

منبع:مهر