کشتن چه حیواناتی مکروه است؟

عقیق:گاهی این سوال ذهن انسان را مشغول می‌کند که آیا کراهت برای ذبح برخی حیوانات در روایات آمده است یا خیر؟؛ در پاسخ به این سوال ابتدا باید به این مطلب اشاره کرد که بجز حیواناتی که جهت مصرف و خوراک انسان کشته می‌شوند؛ در مورد کشتن سایر حیوانات، توجه به دو نکته ضروری است:

نکته اول؛ هر حیوانی که در ملکیت دیگری است، کشتنش ممنوع است حتی حشراتی که دانشمندان برای تحقیق آن‌ها را جمع آوری کرده اند.

نکته دوم این است که هر حیوانی که آزار دهنده است و برای دفع آزار آن راهی جز کشتن نیست را می‌توان کشت. گرچه مانند پرستو باشد که کشتن آن به خودی خود کراهت دارد. در آزاررسانی نیز فرقی نمی‌کند که به خود شخص آزار برساند یا به دیگرانی که آزار دیدن آن‌ها مسئولیتی بیاورد و یا باعث آلودگی مواد غذایی و یا مولد بیماری شود.

با توجه به روایاتی که به دست ما رسیده، دو گونه حکم برای کشتار حیوانات قابل تصور است یکی جایز بودن کشتن و دیگری سفارش به نکشتن.

جواز کشتن؛ به این معنا که اگر کسی آن‌ها را بکشد، گناهکار نیست. با این رویکرد کشتن همه حیوانات جایز و بدون اشکال است. اما درخصوص کشتن این حیوانات سفارش هم شده است: انواع مارها، حیوانات ریز مثل شپش، کلاغ، عقرب، سگ هار.

سفارش به نکشتن؛ جالب است بدانید پیامبر (ص) درباره شش جانور سفارش نموده و کشتن آن‌ها را نهی فرموده اند و همچنین معصومین علیهم السلام علاقه‌مند بودند که انسان‌ها از کشتن آن‌ها صرف نظر کنند؛ از این روی حتی از بردن نامشان هم دریغ نکردند.

امام صادق (ع) روایت کردند که حضرت رسول اکرم (ص) فرمودند: از کشتن زنبور و مورچه، قورباغه، گنجشک، شانه به سر و پرستو بپرهیزید.

زنبور عسل را به این سبب که پاکیزه می‌خورد و پاکیزه پس می‌دهد، حیوانی است که خدای ارجمند به او وحی کرد و حیوانی است نه از جن و نه در شمار انسان.

مورچه به این دلیل که مردم در روزگار حضرت سلیمان بن داود (ع) به قحطی گرفتار شدند، پس هنگامی که به سوی نماز باران خواهی می‌رفتند، مورچه‌ای را دیدند که روی دو پای خود ایستاده دست هایش را به سوی آسمان بلند کرده و می‌گوید: «خدایا ما آفریده‌ای از آفریدگان تو هستیم و از فضل تو بی نیاز نیستیم، ما را از نزد خود روزی ده و ما را به گناهان کم خردان آدمی زادگان بازخواست منما»؛ پس سلیمان به مردم گفت: به خانه هایتان برگردید که همانا خدای فرازمند بر اثر دعای دیگران به شما آب داد.

قورباغه بدین رو که چون بر ابراهیم (ع) آتش برافروختند، همه جانداران زمین به خدای بزرگ و ارجمند شکایت کردند و از او خواهش کردند که بر آتش آب بریزند، خدا به هیچ یک از آنان اجازه نداد مگر قورباغه که دو سوم پیکر قورباغه در انجام این کار سوخت و تنها یک سوم از پیکرش سالم ماند.

شانه به سر (هدهد) به این دلیل  که او راهنمای سلیمان (ع) به کشور بلقیس بود.

گنجشک به این دلیل که یک ماه راهنمای حضرت آدم (ع) از سرزمین سراندیب به سرزمین جده بود و  پرستو به این سبب که گردش او در آسمان به دلیل اندوه خوردن بر ستم‌هایی است که روا داشتند و عبادت او خواندن «سوره حمد» است و آیا نمی‌بینید که او می‌گوید: «ولاالضالین».چه مواردی در کشتن حیوانات مکروه است؟

‏‏در ذبح حیوانات چند مورد را باید رعایت کرد تا موجب کراهت در ذبح حیوان نشود.

اول: آن که کارد را پشت حلقوم فرو کنند و به طرف جلو بیاورند که حلقوم از‏‎ ‎‏پشت آن بریده شود. ‏
‏‏دوم: در جایی حیوان را بکشند که حیوان دیگر آن را ببیند. ‏
‏‏سوم: در شب یا پیش از ظهر روز جمعه سر حیوان را ببرند، ولی در صورت‏‎ ‎‏احتیاج عیبی ندارد. ‏
‏‏چهارم: خود انسان چهارپایی را که پرورش داده است بکشد و احتیاط آن است‏‎ ‎‏که پیش از بیرون آمدن روح، پوست حیوان را نکنند و مغز حرام را که در تیره پشت‏‎ ‎‏است، نبرند و حرام است که پیش از بیرون آمدن روح، سر حیوان را از بدنش جدا‏‎ ‎‏کنند، ولی با این عمل گوشت حیوان حرام نمی‌شود. ‏

چه کار‌هایی در ذبح حیوانات مستحب است؟

بی هوش کردن حیوانات قبل از ذبح از کار‌های پسندیده و مهربانی به آنان است که در روایات به آن اشاره شده؛ زیرا این عمل سبب می‌شود حیوان درد کمتری احساس کند. همچنین در برخی از روایات به استحباب در تیز کردن وسیله ذبح نیز اشاره شده تا در نتیجه ذبح به سرعت انجام گیرد و حیوان درد کمتری بکشد.

منبع:باشگاه خبرنگاران