گناه حضرت آدم مذاکره با شیطان بود

عقیق:محمد عینی‌زاده موحد استاد حوزه و دانشگاه در جلسه هفتگی قرآن که در حسینیه بیت‌الحسین (ع) واقع در محله شهید بخارایی برگزار می‌شود در رابطه با ماجرای حضرت آدم و فریفته‌شدنش توسط ابلیس گفت: در قضیه حضرت آدم علیه‌السلام قرآن می‌فرماید: «وَعَصَى‏ آدَمُ رَبَّهُ فَغَوَى‏» (طه، ۲۱) آدم معصیت کرد پروردگارش را، پس لغزید و از راه به‌در شد. ما مدام تلاش می‌کنیم که بگوییم این قضیه با عصمت انبیا منفاتی ندارد. واقعاً هم همین‌طور است و با آن بحث عصمت منافات ندارد اما بالاخره عصیان و معصیت است.

این استاد حوزه و دانشگاه در ادامه با بیان اینکه قرآن فرموده است که این کار حضرت آدم معصیت بود، توضیح داد: قصه چه بوده است؟ قصه این بود. خدا اول به حضرت آدم فرمود: ابلیس به تو سجده نکرد. او دشمن تو است. مراقب او باش تا شما را از این جایگاه بیرون نکند. حضرت آدم برای عبودیت شوق داشت. یعنی وقتی دید خدا امر کرد ملائکه بر او سجده کردند و اسماء را به او تعلیم کرد، گفت: خدایا اگر من این هستم که ملائکه به من سجده می‌کنند، دوست دارم آن‌چنان تو را عبادت کنم که همه ملائکه حظ ببرند و بگویند عبادت یعنی این!

عینی‌زاده موحد با اشاره به اینکه حضرت آدم از خدا انتظار یک امتحان و بلای بسیار شدید را داشت که در عالم بندگی به خدا بگوید من این‌گونه هستم، ادامه داد: خدا فرمود «وَقُلْنَا یَا آدَمُ اسْکُنْ أَنْتَ وَزَوْجُکَ الْجَنَّةَ» با همسرتان به این باغ بروید «وَکُلَا مِنْهَا رَغَدًا حَیْثُ شِئْتُمَا» و هر چه دوست دارید بی‌حساب از این باغ استفاده کنید «وَلَا تَقْرَبَا هَذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَکُونَا مِنَ الظَّالِمِینَ» فقط به این یک درخت نزدیک نشوید. (بقره، 35) امام صادق علیه‌السلام می‌فرمایند: همین باعث معصیت حضرت آدم شد. حضرت آدم گفت: خدا همین؟ بندگی من فقط همین است که نزدیک این درخت نشوم؟ این که چیزی نیست! عمراً من نزدیک بشوم! هزار سال هم بگذرد من نزدیک نمی‌شوم!

این استاد حوزه و دانشگاه در ادامه گفت: حضرت آدم همین‌جا چوب خورد. چرا؟ چون این کار را کوچک شمرد. عزیزان! ما از این چیزهای کوچک ضربه می‌خوریم. حضرت آدم، صفی و برگزیده الهی است و بهترین بنده‌اش است. ما که هیچ، اولیای بزرگ الهی حالاحالاها باید بدوند در مقام عبودیت و معرفت به گرد پای حضرت آدم برسند. چون او نبی است. پیامبر است.

موحد با بیان این‌که خداوند در تمام کتب، همین خطای حضرت آدم را ذکر کرده است، گفت: چرا خدا این کار را با حضرت آدم کرده است؟ به ما می‌خواهد درس بدهد. می‌فرماید: ببینید این که آدم بود «وَ عَلَّمَ آدَمَ الْأَسْماءَ کُلَّها» و امر کرد همه ملائکه به آدم سجده کردند « فَسَجَدَ الْمَلائِکَةُ کُلُّهُمْ أَجْمَعُونَ»، از یک خطای کوچک خورد. فکر کرد این که چیزی نیست! نزدیک این درخت نمی‌شوم خب این که کاری ندارد! اما چه چیزی باعث شد که نزدیک شد؟ همه می‌گوییم معصیت حضرت آدم این بود که نزدیک درخت شد و از آن درخت خورد. اما لطیفی می‌گوید: قضیه این نیست. معصیت آدم که «وَعَصَى‏ آدَمُ رَبَّهُ» که نتیجه‌اش شد «فَغَوَى‏» زیرا غوی به معنی گمراهی است و کسی که گناه می‌کند، اول گمراه می‌شود و بعد گناه می‌کند، ولی این‌جا می‌فرماید: اول نافرمانی کرد و بعد گمراه شد، معصیت حضرت آدم این بود که با شیطان هم‌کلام شد و حاضر به مذاکره شد. اگر پذیرفتی با شیطان هم‌کلام بشوی، بی‌بروبرگرد زمینت می‌زند. آن‌جا معصیت کرده‌ای! «وَعَصَى‏ آدَمُ رَبَّهُ فَغَوَى‏».

این استاد قرآن افزود: ابلیس سراغ همه‌ انبیا رفته است. حضرت ابراهیم علیه‌السلام فرزندش را دارد به قربانگاه می‌برد تا با دست خودش ذبح کند. در راه، شیطان گفت: این‌جا بهترین جاست! وسوسه‌اش کنم که اسماعیل پسرت است! اشتباه می‌کنی! خدا این را از تو نخواسته است! به حضرت آدم هم همین را گفت. گفت: منظور خدا این درخت نبوده است! بعد هم می‌دانی چرا خدا این را به تو گفت؟ خدا اتفاقاً می‌خواهد تو این کار را بکنی چون اگر این کار را بکنی «أَنْ تَکُونَا مَلَکَیْنِ أَوْ تَکُونَا مِنَ الْخَالِدِینَ» پروردگارتان شما را از این درخت نهی نکرده مگر از این جهت که مبادا دو فرشته گردید، یا از جاودانان شوید. خب خدا هم می‌خواهد شما رشد کنید دیگر! این گفت‌وگو گناه حضرت آدم بود. شیطان گفت: ابراهیم را همین‌جا زمین می‌زنم! او را وسوسه می‌کنم و می‌گویم اصلاٌ خدا چه زمانی به تو گفت؟ تو خواب دیدی! خواب که حجیت ندارد! خدا اگر می‌خواست، جبرئیل را می‌فرستاد و می‌گفت: این کار را بکن. این‌جا بهترین جاست که ابراهیم را وسوسه کنم. تا آمد گفت: ابراهیم، حضرت فرمود تو ابلیسی؟ سنگ را برداشت. اصلاً اجازه نداد با او حرف بزند.

استاد موحد در پایان با بیان این‌که از آن زمان تا حالا این قانون شد که وقتی حج می‌روید، باید بروید و رمی جمرات بکنید، گفت: یعنی اصلاً اجازه مذاکره را به ابلیس نباید بدهید. اجازه ندهید که با او هم‌کلام بشوید. همین که پای میز مذاکره نشستی، شکست خورده‌ای. همین که با ابلیس زانو‌به‌زانو نشستی، شکست خورده‌ای. بعدش تو را تا هرجایی که بخواهد می‌کشاند.

منبع:فارس