سقوط اعتبارات قرآنی در بی‌تفاوتی و سکوت مسئولان

عقیق:مهدی احمدی: لایحه بودجه سال ۱۳۹۹ کل کشور صبح امروز از سوی حجت‌الاسلام حسن روحانی رئیس جمهور تقدیم مجلس شورای اسلامی شد.

این لایحه درحالی به مجلس رسید که امسال هم طی رسمی تلخ و چند ساله بودجه فعالیت‌های قرآنی کشور با عنوان «صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی» باز هم با کاهش چشمگیر روبرو بود و امسال مبلغ آن از ۱۰۰ میلیارد تومان در سال ۱۳۹۸ به ۲۰ میلیارد تومان در سال ۱۳۹۹ کاهش یافت.

البته بودجه سال ۱۳۹۸ در لایحه تقدیمی از سوی دولت به مجلس ۴۰ میلیارد تومان قید شده بود که با پی‌گیری برخی نمایندگان این مبلغ از سوی سازمان برنامه و بودجه به ۱۰۰ میلیارد تومان افزایش یافت.

لازم به ذکر است که بودجه سال ۱۳۹۸ تا امروز حتی یک ریال از آن پرداخت نشده است و نهاد‌های مربوطه امیدوارند تا پایان سال شاید بخشی از آن واریز شود. حال بودجه قرآنی سال ۱۳۹۹ به مبلغ ۲۰ میلیارد تومان کاهش یافته و این مبلغ نسبت به سال گذشته با کاهش ۸۰ درصدی روبرو شده است.

این اتفاق درحالی رخ می‌دهد که بودجه قرآنی طی ۸ سال اخیر با نوسانات شدیدی روبرو بوده و این نوسانات فقط سیر نزولی داشته و از حدود ۲۰۰ میلیارد تومان در سال ۱۳۹۰ به ۲۰ میلیارد تومان در سال ۱۳۹۸ رسیده است که در ادامه به بررسی سیر نزولی آن می‌پردازیم.

بودجه‌ای که ابتدا با هدف کاهش آسیب‌های اجتماعی در دستور قرار گرفت

به گزارش فارس بودجه فعالیت‌های قرآنی که امروز با عنوان «صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی» معروف است سال ۱۳۹۰ با هدف توسعه فرهنگ قرآن کریم برای کاهش آسیب‌های اجتماعی و که هدف نهایی آن کاهش هزینه‌های کشور است با عنوان «بودجه نیم‌درصدی فعالیت‌های قرآنی» به تصویب دولت وقت رسید و طی آن مقرر شد نیم درصد از بودجه کل کشور به توسعه فرهنگ قرآن اختصاص یابد.

پرداخت ۱۹۶ میلیارد تومان در سال نخست

سال ۱۳۹۰ بودجه نیم درصدی فعالیت‌های قرآنی برای اولین‌بار به مبلغ ۱۹۶ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان از سوی دولت وقت به حساب شورای توسعه فرهنگ قرآنی ذیل شورای عالی انقلاب فرهنگی واریز شد و البته زمان پرداخت این بودجه هنگامی بود که عملاً این مبلغ در سال ۱۳۹۱ هزینه شد زیرا تاریخ واریز آن ۲۸ اسفند‌ماه ۱۳۹۰ بود.

سال ۱۳۹۱ به دلیل پرداخت بودجه سال ۹۰ در روز‌های پایانی سال در سال بعد یعنی سال ۱۳۹۱ هزینه شد و همین امر بهانه‌ای برای دولت وقت شد که با وجود تخصیص مبلغ ۲۰۰ میلیارد تومانی در لایحه بودجه سال ۹۱ ریالی از این مبلغ پرداخت نشود و عملاً سال ۱۳۹۱ بودجه برای قرآن کریم اختصاص نیافت که البته باتوجه به اینکه بودجه سال ۹۰ در سال ۹۱ خرج شد و با توجه به اولین دوره پرداخت این بودجه شوک چندانی به فعالیت‌های قرآنی وارد نشد.

سال ۱۳۹۲ هم بودجه فعالیت‌های قرآنی که با عنوان «بودجه نیم درصدی فعالیت‌های قرآنی» در لایحه ارائه می‌شد با مبلغ ۲۰۰ میلیارد تومان از سوی دولت به مجلس ارائه شد که نمایندگان مجلس پرداخت این بودجه را به اختیار دولت قرار دادند. البته این سال تغییر دولت بود یعنی تقریباً در دو نیمه سال دو دولت متفاوت در کشور حاکم بودند که هر دو دولت مجموعاً تنها ۲۵ میلیارد تومان از سوی دو دولت پرداخت شد.

واریز ۸۷ میلیارد تومان پس از ۳ سال

سال ۱۳۹۳ سالی بود که نمایندگان مجلس ظاهراً توجه ویژه‌ای به بودجه قرآنی کردند و طی آن مبلغ ۲۰۰ میلیارد تومان برای فعالیت‌های قرآنی درنظر گرفتند و با توجه به خواست رهبر معظم انقلاب مبنی بر تربیت ۱۰ میلیون حافظ قرآن نمایندگان مجلس مبلغ ۳۰۰ میلیارد تومان دیگر برای طرح ملی حفظ قرآن کریم به تصویب رساندند که البته به دلیل اینکه پرداخت هر دو بودجه از سوی نمایندگان مجلس به اختیار دولت گذاشته شده بود، از ۳۰۰ میلیارد تومان بودجه طرح ملی حفظ قرآن کریم ریالی پرداخت نشد. اما از ۲۰۰ میلیارد تومان بودجه فعالیت‌های قرآنی مبلغ ۸۷ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان از سوی دولت به حساب شورای توسعه فرهنگ قرآنی واریز شد. در واقع این مبلغ پس از گذشت ۳ سال پرداخت شد.

سال ۱۳۹۴ بودجه قرآنی با تغییر در عنوان روبرو شد و عنوان این بودجه از «بودجه نیم درصدی فعالیت‌های قرآنی» به بودجه «تحقق اهداف منشور توسعه فرهنگ قرآنی» تغییر کرد و با مبلغ ۲۰۰ میلیارد تومان در لایحه بودجه تقدیم مجلس شد اما تصویب آن در صحن مجلس پایانی بر ماجرای آن بود حتی ریالی از آن پرداخت نشد.

سال ۱۳۹۵ هم قصه بودجه تحقق اهداف منشور توسعه فرهنگ قرآنی تکرار شد و مبلغ ۲۰۰ میلیارد تومن در ردیف بودجه از سوی دولت به مجلس پیشنهاد و با وجود تصویب آن توسط نمایندگان باز هم ریالی از بودجه پرداخت نشد.

۱۰ میلیارد تومان برای سال‌های ۹۴، ۹۵ و ۹۶

سال ۱۳۹۶ نمایندگان مجلس بودجه تحقق اهداف منشور توسعه فرهنگ قرآنی را از ردیف بودجه‌های موردی و موقت خارج و آن را در ردیف بودجه‌های اصلی قرار دادند اما در لایحه سال ۱۳۹۵ مبلغ آن با کاهش ۵۰ درصدی روبرو شد و دولت در لایحه پیشنهادی مبلغ بودجه را از ۲۰۰ به ۱۰۰ میلیارد تومان کاهش داد. البته پرداخت بودجه دیگر به اختیار دولت نبود و نمایندگان مجلس دولت را ملزم به واریز این بودجه کردند که این اجباری شدن پرداخت هم کاری از پیش نبرد و تنها ۱۰ میلیارد تومان از سوی خزانه به حساب شورای توسعه واریز شد. در واقع این مبلغ بعد از گذشت ۳ سال پرداخت شد.

عدم تشکیل صندوق مشارکت بهانه دولت برای نپرداختن بودجه

تشکیل صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی را می‌توان بهانه‌ای از سوی دولت برای عدم پرداخت بودجه دانست که این اتفاق هم در سال ۹۶ رخ داد اما باز هم از واریز بودجه خبری نشد. همچنین عدم افتتاح حساب برای صندوق مشارکت نکته دیگری بود که در رسانه‌ها مطرح شد و باوجود اعلام شورای توسعه مبنی بر رفع همه این ابهامات باز هم دولت دعبی برای پرداخت این بودجه نداشت.

سال ۱۳۹۷ هم مبلغ بودجه که عنوان جدید «صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی» را یدک می‌کشید با همان مبلغ ۱۰۰ میلیارد تومان در لایحه به مجلس ارائه و به تصویب رسید که از این مبلغ هم تنها ۱۵ میلیارد تومان پرداخت شد.

سال ۱۳۹۸ باز هم بودجه «صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی» با سقوطی ۶۰ درصدی در لایحه همراه بود و دولت محترم در بودجه سال مبلغ آن را از ۱۰۰ به ۴۰ میلیارد تومان کاهش داد که با پی‌گیری برخی نمایندگان سازمان برنامه و بودجه همان مبلغ ۱۰۰ میلیارد تومان را در لایحه گنجاند که تا امروز ریالی از آن پرداخت نشده است.

کاهش ۸۰ درصدی اعتبارات قرآنی در بودجه ۹۸

سال ۱۳۹۹ نهایت سقوط بودجه «صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی» در لایحه بود که کاهش ۸۰ درصدی را به دنبال داشت. این لایحه امروز توسط رئیس جمهور تقدیم مجلس شد و باید دید که نمایندگان مجلس چه واکنشی به این کاهش عجیب نشان می‌دهند.

پرداخت ۳۳۴ میلیارد از ۱۵۰۰ میلیارد مصوبه در ۸ سال

درمجموع از هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بودجه مصوب طی سال‌های ۹۰ تا ۹۸ تنها ۳۳۴ میلیارد تومان پرداخت شده و مبلغ هزار و ۱۶۶ میلیارد تومان در امور دیگر هزینه شده است.

سکوت عجیب شورای توسعه فرهنگ قرآنی و ابهام در هزینه‌کرد بودجه‌های پرداخت شده

سکوت شورای توسعه فرهنگ قرآنی به عنوان نهاد دریافت کننده این بودجه از نکات عجیب و تاریک این ماجرا است. این نهاد که ذیل شورای عالی انقلاب فرهنگی فعالیت می‌کند طی ۸ سال گزارش دقیق و روشنی از هزینه کرد بیش از ۳۳۰ میلیارد تومان بودجه دریافتی ارائه نکرده و به نظر می‌رسد پی‌گیری درست و منظمی هم برای تحقق بودجه نه از ناحیه مجلس و نه از ناحیه دولت داشته است.

عدم گزارش دهی دقیق درباره بودجه‌های دریافتی، عدم پاسخگویی درباره برنامه‌ها و فعالیت‌های شورای توسعه، سکوت دربرابر عدم پرداخت و کاهش وحشتناک بودجه و... می‌تواند از جمله دلایلی باشد که بهانه کافی را به دولت برای این کاهش و عدم پرداخت بدهد.

سرنوشت تلخ بودجه قرآنی و سکوت و بی‌تفاوتی نهاد‌های مسئول

به نظر می‌رسد با این وضع، بودجه «صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی» طی سال‌های آینده سرنوشتی جز حذف از لایحه بودجه نخواهد داشت. طی این سال‌ها نه نهاد‌های پرداخت کننده بودجه مثل سازمان برنامه و بودجه و نه نهاد‌ دریافت کنند آن یعنی شورای توسعه فرهنگ قرآنی هیچ پاسخی به سؤالات و ابهامات آن نمی‌دهند و سکوت و بی‌تفاوتی مهم‌ترین واکنش آنها به رسانه‌ها و منتقدان است.

سال ۱۴۰۰ ؟...

منبع:فارس