حقوق واجب و مستحب امام عصر(عج)

عقیق:اگرچه امام عصر(عج) در پس پرده غیبت قرار دارند و امکان دیدار و تعامل حضوری با آن حضرت(عج) فراهم نیست اما این غیبت و عدم رویت حضرت(عج)، مسئولیت را از منتظران و مهدی باوران سلب نمی کند بلکه همانند دوران حیات بابرکت دیگر معصومان علیهم السلام که شیعیان و محبان در صلح و قیام، جهاد علمی و ... امام(ع) را همراهی و یاری می کردند امروز نیزبر منتظران مسئولیت هایی فرض است که شانه خالی کردن از زیر آنها، از ظهور دورشان می کند.

از این رو، در این نوشتار مروری کرده ایم بر وظایف و مسئولیت هایی که منتظران باید به عنوان حق امام زمان(عج) نسبت به آنها اهتمام داشته باشند.

 

حقوق واجب

 

ازجمله حقوق واجب امام عصر(عج) بر شیعیان، کسب شناخت و معرفت است، چراکه آن حضرت(عج) به عنوان امام واجب الاطاعه باید شناخته شود تا راه بر مدعیان دروغین بسته شود؛ لذا امام صادق علیه السلام می فرماید: «به درستی که بهترین و واجب ترین فریضه ها بر انسان، شناخت پروردگار و اقرار به بندگی او است... و پس از آن شناخت فرستاده خدا و گواهی دادن به پیغمبری اوست... و بعد از آن، شناختن امامی است که به صفت و نامش در حال سختی و راحتی به او اقتدا می نمایی»1

پیامبر اکرم(ص) نیز در ضرورت شناخت حجت خدا می فرمایند: «هر کس بمیرد و امام زمانش را نشناسد به مرگ جاهلی مرده است.»2

از دیگر حقوق واجب نسبت به امام زمان(عج) پرداخت سهم ایشان یا همان خمس است، امام زمان (عج) می فرماید: «لعنت خداوند و ملائکه و همه مردم بر کسی که یک درهم از مال ما را به حرام بخورد.»3

و نیز ایشان می فرمایند: «[وقتی] برای کسی جایز نیست که در مال دیگران بدون اجازه آنان تصرف کند، پس چگونه این کار در مال ما حلال شمرده می شود؟»4

همچنین ایشان فرموده اند: «اما اموال شما [که به ما می رسانید] پس ما آنها را نمی پذیریم، مگر برای اینکه پاکیزه شوید. هر کس می خواهد، آنها را به ما برساند و هرکس می خواهد، نرساند. پس آنچه خدا به من داده بهتر است از آنچه به شما داده است.»5

از دیگر وظایف مهم منتظران و شیعیان امام عصر(عج)، اصلاح جامعه است و کسی می تواند در این باره پیشگام و موفق باشد که خودسازی را مقدم بر دیگرسازی شداند، به عبارت دیگر اینکه انسان با هوا و هوس های خود مبارزه کند و درصدد اصلاح خود و دیگران از طرقی همچون امر به معروف و نهی از منکر برآید، وظیفه منتظران است.

رسول خدا(ص) در این باره فرمودند: «هر کس صبح کند و به امور مسلمانان اهتمام نورزد، مسلمان نیست و کسی که بشنود فریاد انسانی را که از مسلمانان کمک می طلبد و به ندای او پاسخ مثبت ندهد، مسلمان نیست.»6

از دیگر حقوق واجب امام زمان(عج) بر محبان و منتظران، ثبات قدم است تا از مسیر صحیح منحرف نشوند و در راه حق حرکت کنند. بهترین مثال در این باره  ماجرای میقات حضرت موسی(ع) و انحراف قوم ایشان در پی تاخیر 10 روزه بود.

امام کاظم(ع) می فرمایند: «خوشا به حال شیعیان ما، آنان که به ریسمان ما چنگ می زنند در زمان غیبت قائم ما و بر ولایت ما و دوری از دشمنان ما پایدار هستند؛ آنان از ما و ما از آنها هستیم، آنها به ما راضی هستند و ما به عنوان شیعه از آنها راضی هستیم. پس خوشا به حال ایشان، سپس خوشا به حال ایشان، و آنان به خدا با ما و در رتبه ما هستند در قیامت.»7

همچنین، امام سجاد(ع) فرمودند: «هر کس در زمان غیبت قائم آل محمد(ص) پیرو ما بوده و در این راه پایدار و ثابت قدم باشد خداوند به او پاداش هزار شهید مثل شهیدان جنگ بدر و احد عطا می کند.»8

 

حقوق مستحب

 

علاوه بر حقوق واجبی که برای امام مهدی(عج) به آنها اشاره شد، آن حضرت(عج) حقوق مستحبی نیز بر گردن محبان و منتظران دارند که رعایت آنها مسیر ظهور را هموار و موانع اش را مرتفع می کند.

انتظار فرج از مهمترین این حقوق مستحبی است؛ مسلمان واقعی باید چشم به راه دورانی باشد که در آن حق غلبه یافته و پیروز می شود. این انتظار در همه اقوام و ادیان وجود داشته و دارد.

از این رو، در روایات بسیاری، علاوه بر اصل انتظار فرج و فضیلت و ثواب آن، توصیه شده که برای فرج آن مولای غایب از نظر دعا کنید. چنان که در حدیثی از امام مهدی(عج) روایت شده که فرمودند: «برای تعجیل فرج بسیار دعا کنید زیرا همین موجب فرج و گشایش شما است.»9

و نیز از امام صادق(ع) روایت شده که فرمودند: «خوشا به حال شیعیان قائم ما که در زمان غیبتش چشم به راه ظهور او هستند و درهنگام ظهورش فرمانبردار او؛ آنان اولیاء خدا هستند همان ها که نه ترسی برایشان هست و نه اندوهگین شوند.»10

 

تبلیغ مهدویت

هر کس به فکر و مرام و مکتبی علاقه و عقیده داشته باشد و آن را درست و حق بشناسد در راه تبلیغ و ترویج آن بکوشد و هر چه بیشتر افراد را وارد آن مرام و معتقد به آن فکر و عقیده کند.

لذا منتظر راستین باید «فرهنگ انتظار» را ترویج و تبلیغ کند و بی خبران از این وادی را به دورن این دایره نورانی وارد سازد و شوق مهدی(ع) و انتظار ظهور را در دل ها روشن کند.

در دعاها آمده است: «خدایا ما را از کسانی قرار بده که به وسیله آنان، دین خود را یاری کنی».

ترویج و تبلیغ مهدویت یکی از راه های رای دین در این عصر غربت دین است و دعوتگر بودن به سوی حق و مبارزه با باطل و اندیشه های غلط و باورهای انحرافی، حرکت در خط امام زمان(عج) است.

 

پی نوشت ها:

1-مكيال المكارم، ج 2، ص 171؛ ميزان الحكمه عربى، ج 1، ص 171؛

2-كمال الدين، صدوق، ج 2، ص 409؛ ميزان الحكمه، ج 1، ص 171؛

3-ترجمه احتجاج، ج 2، ص 609؛

4-كمال الدين، ج 2، ص 521، ح 49؛

5-كمال الدين، ج 2، ص 484، ح 4؛

6-ميزان الحكمه، ج 4، ص 531.؛

7-كمال الدين، ج 2، ص 361؛

8-كشف الغمه، ج 3، ص 422؛

9-منتخب الاثر، ص268؛

10-كمال الدين، ج 2، ص 357