۰۴ آذر ۱۴۰۳ ۲۳ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۲۱ : ۱۴
* بالاتر از دروغ گناهى نيست
سخنى از على عليه السلام؛ اميرالمؤمنين فرمود: «لا سوء اسوء من الكذب/ بديى از دروغ بدتر نيست.»
وصى رسول صلى الله عليه وآله زشتى دروغ را قطعى دانسته، بلكه بر آن افزوده كه زشت تر از دروغ، گناهى نيست.
زشتى و ناپسندى دروغ، نزد همه كس مسلم مى باشد، مجهولى كه در اين ميان موجود است، مقدار زشتى و بدى دروغ است كه شهسوار ايمان از آن پرده برداشته و آن را بالاترين زشتى ها گفته است؛ بنابراين مقدار زشتى دروغ نامحدود مى باشد و ناپسندى آن اندازه ندارد. همچنان كه بالاتر از سياهى رنگى نيست، بالاتر از دروغ همگناهى نه.
چرا؟
در اين جا پرسشى پيش مى آيد كه چرا زشتى دروغ از گناهان ديگر بيشتر است؟
شايد يكى از نكت ههاى سخن على عليه السلام اين باشد كه بيشتر گناهان يا از شهوت برمىخيزد يا از غضب و هر كدام را كه گناهكار مرتكب شود، لذتى خيالى و موقتى خواهد برد. گناهى را كه بر اثر شهوت و خواهش دل مرتكب مى شود، لذتى به او مى دهد و گناهى را كه بر اثر خشم و غضب مرتكب مى شود، از لذت انتقام برخوردار مىگردد.
ولى دروغ، خود به خود لذتى ندارد و كار بيهوده اى است. بر اثر آن، نه به خواسته دل مى رسد و نه آتش انتقام را خاموش مى كند، بلكه گناهى است شوم و بى خاصيت؛ هر چند دروغ گو براى دروغ خاصيتى مى پندارد و آن پرده اى است كه بدان وسيله روى نقايص و گناهان خويش مى كشد، ولى اشتباه او همين است؛ زيرا حقيقت، آشكار خواهد شد و زير پرده نخواهد ماند، دروغى كه هيچ گونه لذتى براى آن تصور نمى شود و دروغ گو براى دروغش نمى تواند هيچگونه عذرى بتراشد، در صورتى كه دروغ براى او شومى در جهان را خواهد آورد؛ پس سزاوار است كه بالاتر از آن گناهى نباشد.
شايد نكته ديگر سخن على اين باشد كه دروغ، دروغ مى زايد. دروغ، راه را براى زشتى ها باز مىكند. دروغ سپر جنايات قرار مى گيرد و دروغ گو را بر اثر ارتكاب گناه دلير مى كند. دروغ نه تنها خودش گناه است، بلكه گناه هايى در پى دارد؛ ولى گناهان ديگر خودشان مى باشند و بس.
گناهكار پس از ارتكاب گناه، پشيمانى به وى دست مى دهد كه ممكن است موجب توبه اش بشود، ولى دروغ گو پس از دروغ خود را موفق تر مى بيند و براى دروغ ديگر آماده تر مى شود. (آرى مار جز مار نيارد.)