عقیق: استاد تحریری در یکی از سخنرانی های خود به بیان نکاتی پیرامون حضرت فاطمه معصومه (س) پرداخت کرد که تقدیم شما فرهیختگان می شود.
بسم الله الرحمن الرحیم؛ یکی از جنبههایی که در این راستا قابل توجه است، آیه شریفهای است که خداوند متعال در آن به امت اسلامی امر میفرماید که اجر رسالت را در مودت ذویالقربی جستجو کنند. در ذیل این آیه، مطالب بسیاری مورد توجه قرار میگیرد.
رسالت پیامبر بزرگوار اسلام در اساس خود، بر دعوت و توجه به ذات اقدس الهی و برقراری ارتباط عبودیت با خداوند متعال استوار است.
* اصلیترین ارتباط ولایی، پذیرش و عمل به مقام اولیا الهی
در این راستا، فرامین بسیاری در شئون گوناگون زندگی آمده است که این دستورات در قرآن کریم و در بیانات مختلف پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله مطرح شده است.
یکی از بیانات متعدد و متواتر، بلکه فوق متواتر، سفارش به اهل بیت ایشان است. برای ادامه ارتباط ولایی با پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله، باید ارتباط ولایی با اهل بیت علیهم السلام داشته باشیم.
به تعبیر مفسران و محدثان شیعه و اهل سنت، مقصود از ذویالقربی در این آیه، اهل بیت علیهم السلام هستند که در این زمینه بحثهای تفسیری و روایی فراوانی وجود دارد.
اجر رسالت در اساس خود بر این مبنا استوار است که رسالتی که جهانی است، رسالتی که همیشگی است و تا قیامت پایدار میماند، با توجهی که قرآن کریم به محتوای آن داده است، باید برپا بماند.
این جهانی شدن، فراگیر شدن و همیشگی بودن رسالت با این محتوا، مبتنی بر این است که کسانی بتوانند این رسالت را ادامه دهند و آن کسان جز اهل بیت علیهم السلام نیستند.
همان ارتباط ولایی که با پیامبر داشتیم، باید با اهل بیت ایشان نیز داشته باشیم.
اولین و اصلیترین ارتباط ولایی، پذیرفتن مقام این اولیاست از جانب خداوند متعال است .
این مقام که مقام هدایت و رهبری است در شئون گوناگون زندگی، باید آن را بپذیریم و به آن عمل کنیم.
پس از پذیرش، عمل به مقام هدایت و رهبری اهل بیت به این صورت است که فرامین ایشان را در شئون گوناگون زندگی بیاموزیم و به کار ببندیم.
* زیارت یعنی اظهار رابطه ولایی خود را با ائمه علیهم السلام
یکی از شاخصههای این مسئله، حاکمیت اهل بیت است که متأسفانه تحقق نیافت، مگر در برهه کوتاهی از زمان امیرالمؤمنین علی علیه السلام.
این یکی از مهمترین ابعاد ادای اجر رسالت است.
پس پذیرش این که این دین را با این خصوصیات پذیرفتهایم و این دین با رسالت حضرت محمد صلوات الله علیه و آله تحقق یافته و با ولایت این اولیا که ادامهدهندگان رسالت هستند تداوم مییابد، باید در اعتقاد بپذیریم و در عمل نیز دنبال کنیم.
یکی از جنبههایی که اجر رسالت را ادا میکند، اظهار محبت با اهل بیت است و اینکه این اولیا را واسطه برای رسیدن به کمالات معنوی و مادی از جانب خداوند متعال بدانیم.
همه اینها برای برقراری ارتباط با خداست که محتوای آن متفاوت است. یکی از این ابعاد، زیارت این اولیاست.
این مطالب را مطرح کردیم تا جایگاه زیارت این اولیا برای ما روشنتر شود.
زیارتی که این اولیا به ما سفارش کردهاند، برای این است که رابطه ولایی خود را با ایشان از این طریق اظهار کنیم.
در روایاتی که زیارت این اولیا در آنها تفسیر شده است، این مطلب مطرح گردیده است.
حدیثی در این رابطه از مولای ما امام رضا علیه السلام نقل میشود که فرمود: «إنَّ لِکُلِّ إمامٍ عَهداً فی عُنُقِ أولِیائِهِ و شیعَتِهِ».
برای هر امامی پیمانی است از جانب خدا در گردن دوستان و شیعیان ایشان.
«وَ إنَّ مِن تَمامِ الوَفاءِ بِالعَهدِ وَ حُسنِ الأداءِ زِیارَةَ قُبورِهِم».
اگر بخواهیم به این عهد به طور کامل وفا کنیم و این پیمان را نیکو ادا نماییم، زیارت قبور ایشان است.
از حکمت زیارت قبور اهل بیت علیهم السلام این است که با برقراری ارتباط، عهد امامت و ولایتی که داریم را اظهار میکنیم و این اولیا را به عنوان واسطه بین ما و خدا پذیرفتهایم، نه اینکه این اولیا مستقل باشند.
بنابراین، زیارت ایشان زیارت خدا میشود و اظهار محبت به این اولیا، اظهار محبت به خداست. «مَن أحَبَّکُم فَقَد أحَبَّ اللهَ».
«فَمَن زارَهُم رَغبَةً فی زِیارَتِهِم». کسی که با رغبت زیارت کند ایشان را و راه برود برای زیارت ایشان، نه اینکه مسافرت کند برای تفریح و زیارت را هم به همراه انجام دهد.
* در زیارت اولیای الهی باید تحول روحی تغییر خاصی اساسی رخ دهد
گاهی زیارتها اینگونه شده است که مسافرت فقط برای زیارت نباشد، بلکه خوردن و خوابیدن و امور دیگر نیز همراه باشد، مانند سایر مسافرتها. «وَ تَصدیقاً بِما رَغِبوا فیهِ».
با نگاه تصدیق به آنچه که ایشان به آن رغبت دارند. ائمه علیهم السلام به چه چیز تمایل دارند؟
همه وجودشان قرب الیالله و اظهار بندگی به سوی خداست. محتوای این زیارت نیز همین است.
اگر زیارت با این محتوا باشد، پس در زائر باید تحول خاصی ایجاد شود. اگر اینگونه باشد و با این خصوصیات انجام گیرد، «کانَ أئِمَّتُهُم شُفَعاءَهُم یَومَ القِیامَةِ». ائمه، شفیعان ایشان در روز قیامت خواهند بود.
این محتوای زیارت است. در زیارتنامههای این اولیا نیز میبینیم که مسائل مختلف دینی نهفته است که از طریق این زیارت، آگاهی به این معارف پیدا میکنیم، به این معارف توجه میکنیم و به آنها عمل مینماییم.
همانگونه که انسان هنگام سفر سیاحتی، تحول روحی و نشاط مادی پیدا میکند، در زیارت این اولیا نیز باید تحول روحی پیدا کند و تغییر خاصی در او حاصل شود، نه تحول مادی که برای خرید و فروش کالا و امثال اینها سفر کند.
حتی به مکه که میرویم، گاهی با چنین دیدگاههایی سفر میکنیم که پیش از سفر برنامههایی برای اینکه به چه بازارهایی برویم و چه خریدهایی انجام دهیم، میچینیم. این مکه، مکه نیست.
* حق حضرت معصومه (س) بر ما چیست؟
یکی از مکانهایی که به ما سفارش شده است، زیارت حضرت معصومه سلام الله علیهاست. «مَن زارَها عارِفاً بِحَقِّها فَلَهُ الجَنَّةُ».
مضمون این روایت که این بیان را نیز امام رضا علیه السلام برای خواهر کریمهاش فرموده است، این است که کسی که حضرت معصومه سلام الله علیها را با معرفت به حق ایشان زیارت کند، بهشت برای اوست.
حق حضرت معصومه چیست؟ آیا ایشان حقی دارند؟
بله، از این نظر که حضرت معصومه سلام الله علیها نمونه و نمودار پدر، برادر، برادرزاده، جد و جد اطهرشان یعنی پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله و علیهم السلام هستند.
همه وجود و حرکت ایشان تا پایان عمر شریفشان، دعوت به مسئله رسالت و امامت بوده است.
این شاخصه وجود حضرت معصومه سلام الله علیهاست که این زیارتنامه به نوعی این حقیقت را برای ما معرفی میکند.
برای شنیدن و دانلود صوت اینجا را کلیک کنید
منبع:حوزه