نگاهی به ۳ کتاب با موضوع سفرنامه‌ اربعین

 قیام امام حسین علیه‌السلام رشته‌ تسبیحی است که هر سال شیعیان و محبان آن حضرت را در زمانی خاص، در سرزمینی خاص‌تر گرد هم می‌آورد تا بزرگ‌ترین نماد ظلم ستیزی با نام اباعبدالله الحسین علیه‌السلام برپا شود. به همین بهانه، به معرفی چند اثر منتشر شده در باب سفرنامه‌نویسی اربعین می‌پردازیم:

عمود هزار و چهارصد

نویسنده: علی اکبروالایی/ نشر احیا- ۱۳۹۶

اول چیزی که نظر خواننده را جلب می‌کند، متن ادبی و احساسی این سفرنامه است. نویسنده هرجا مجالی یافته، از توصیفات ادبی و جذاب استفاده کرده است. داستان با یک خبر آغاز می‌شود. نویسنده خبری می‌شنود با این محتوا که ۴۰ مرد روستایی برای سفر ثبت‌نام کرده‌اند و آماده‌ حرکت در مسیر پیاده‌روی نجف تا کربلا هستند. این خبر جذاب نظرش را جلب می‌کند و کنجکاو می‌شود تا او هم پیاده در این مسیر پا بگذارد و این شوق عجیب را از نزدیک ببیند. برات این سفر را هم از سلطان طوس می‌گیرد: «میان خیابان با سه جوان که برگه‌هایی در دست دارند و گرد یک موتورسیکلت ایستاده‌اند مواجه می‌شوم. یکی‌شان می‌پرسد: حاجی! به سلامتی شما هم راهی کربلا هستید؟ لحظه‌ای توقف  و نگاه‌شان می‌کنم. لهجه‌ آذری دارند؛ می‌گویم: نخیر! گویی قسمت نشده بروم.

نمی‌پرسند که کارت چطور شده است. یکی‌شان که جاافتاده‌تر است و ریش پری به صورت دارد، می‌گوید: نه این‌طور نیست. اگر خودتان بخواهید، هنوز هم فرصت هست... .

می‌پرسم: چطور؟

می‌گوید ما هرسال مسافر کربلا هستیم؛ همین امروز هم راهی هستیم که برویم. شما با ما می‌آیید برویم؟

از این پیشنهاد یکه می‌خورم و می‌گویم من ویزا ندارم. همان مرد می‌گوید شما کاری نداشته باش... (فصل طریق کربلا)»

این سفرنامه ۶ فصل دارد:

‌۱) طریق کربلا که قصه‌ طلبیده شدن نویسنده است. ۲) طریق جواز سفر، به ماجرای گذر از مرز می‌پردازد. ۳) طریق عمود ذوالفقار، داستان رسیدن به خاک افلاکی نجف است. ۴) مشایعت طریق جان، آغاز از عمود یکم، شرح حال موکب‌ها و... . ۵) طریق قبله‌العباس، طریق قبله‌الحسین، شرح رسیدن به کربلا. ۶) طریق رجعت که قصه‌ وداع است و بازگشت.

انتهای کتاب نیز مزین به تصاویر سفر و نقشه‌ راه است.

سفر عشق

نویسنده: رضا احسانی/ نشر سدید-۱۳۹۳

این کتاب به حر بن یزید ریاحی تقدیم شده‌ است. فصول آن مزین به آیات قرآن است و متنش آراسته شده به ابیات و اشعار شاعران. مقدمه‌ کتاب از هبوط آدم ابوالبشر، سخن را می‌رساند به قیام حضرت امام حسین علیه‌السلام. این کتاب نیز از متنی ادبی بهره برده است. قصه از بیست‌وپنجم آذرماه سال ۹۲، در یک عصر پاییزی دلگیر خیابان ولیعصر شروع می‌شود. تلفن نویسنده زنگ می‌خورد و او دعوت می‌شود به‌عنوان سفرنامه‌نویس، در کاروان پیاده‌روی اربعین حضور داشته باشد. آغاز بهار در خزان...

«... گیج و مبهوتم. رفیق شفیق از شادی در پوست خود نمی‌گنجد و از طلبیده شدن توسط حضرت و اینکه این همان بهاری است که می‌خواستم سخن می‌گوید. من اما ساکتم و حیران. به او خیره شده‌ام و زیر لب تکرار می‌کنم: کربلا، کربلا، کربلا...»

کتاب چهار بخش دارد که هر بخش شامل سه فصل می‌شود. بخش نخست آن، ناسوت نام دارد که به سه قسمت آمادگی برای دلدادگی، در قفس افتادگی و از نفس افتادگی تقسیم می‌شود.

بخش دوم که نامش ملکوت است نیز به سه فصل خاطرات و مخاطرات، آه و نگاه، سرشت و سرنوشت؛ بخش سوم آن یعنی جبروت نیز سه قسمت دارد با عناوین عین مثل عقل، عین مثل عشق و عین مثل عباس؛ بخش آخر نیز لاهوت با سه قسمت به نام‌های پروانگی، دیوانگی و جاودانگی است.

پیاده آمده‌ام

علاقه‌مندان به عکس وتصویر نیز می‌توانند با تورق این سفرنامه‌ تصویری که به همت نشر سوره مهر، در سال ۱۳۹۳ به چاپ رسیده است، با پای دل در میان خیل زائران اباعبدالله علیه‌السلام، راهی این پیاده‌روی شوند. این کتاب، مجموعه‌ای است از عکس‌هایی که در سال‌های ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۳ از راهپیمایی زائران اربعین گرفته شده است.

بعد از مقدمه‌ای که سیداحسان باقری از شیوه گردآوری این عکس‌ها به نگارش درآورده، مختصری درباره‌ زیارت اربعین در این کتاب نوشته شده است و بلافاصله عکس‌ها آغاز می‌شوند. در میان عکس‌ها مطالب ادبی متناسب با حال و هوای عکس‌های آن صفحه به تقریر در آمده است. مطالبی که گاه با روایات ائمه‌معصوم علیهم‌السلام گره خورده است.

منبع:مشرق