عقیق: نخستین کنگره ملی نوحه‌ها و نغمه‌های عاشورایی در سه بخش برنامه‌ریزی شده است. در بخش اصلی با عنوان «نوحه‌سرایان برتر سال، پنج نوحه‌سرای برگزیده براساس مجموعه آثار عاشورایی انتخاب خواهند شد. در بخش ویژه با عنوان «محورهای محتوایی»، انتخاب یک اثر در هریک از محورهای هشت‌گانه مدنظر است. در بخش جنبی با عنوان «نوحه کودک و نوجوان - مقالات و پایان‌نامه‌ها» انتخاب سه اثر برگزیده ویژه کودک و نوجوان و انتخاب سه اثر علمی-پژوهشی برتر مدنظر است.
تا به این لحظه ۱۹۳ نفر در این کنگره شرکت و بالغ بر ۱۱۰۰ اثر به دبیرخانه ارسال شده است. داوری آثار از این هفته آغاز و مراسم اختتامیه نیز روز شهادت امام حسن عسکری(ع) در مجموعه برج میلاد برگزار خواهد شد.
انتخاب نوحه‌سرای برتر
در بخش اصلی، نوحه‌سرایان مجموعه‌ای از آثار خود، حداقل هشت اثر و حداکثر چهارده اثر را از میان سروده‌های سال ۱۴۰۲ به دبیرخانه ارسال و هیأت داوران در زبان فارسی سه نفر، در زبان عربی یک نفر و در زبان آذری نیز یک نفر را به عنوان نوحه‌سرای برتر سال معرفی خواهند کرد.
در این کنگره بناست به نفر اول (زبان فارسی) پنجاه میلیون تومان به همراه یک سفر عتبات، نفر دوم (زبان فارسی) چهل میلیون تومان به همراه یک سفر عتبات، نفر سوم (زبان فارسی) سی میلیون تومان به همراه یک سفر عتبات، نفر برتر زبان عربی پنجاه میلیون به همراه یک سفر عتبات، نفر برتر زبان آذری پنجاه میلیون به همراه یک سفر عتبات اهدا شود. در این بخش نوحه‌سرایان اقصی‌نقاط کشور نیز می‌توانند آثار خود را با گویش‌ها و لهجه‌های گوناگون بومی ایران، ارسال کنند.
محورهای محتوایی کنگره ملی نوحه
در بخش محورهای محتوایی، انتخاب یک اثر در هریک از محورهای هشت‌گانه مدنظر است. از آن‌جا که نوحه با دو بال شعر و موسیقی در آسمان هنر دینی پرواز می‌کند، ظرفیت‌های فراوانی در ساختار و محتوا دارد که بسیاری آن‌ها هنوز به عرصه ظهور نرسیده‌است. دبیرخانه نخستین کنگره ملی «نوحه»، با طراحی محورهای هشت‌گانه محتوایی، برخی از موضوعات و سوژه‌های قابل سرایش را به نوحه‌سرایان عزیز پیشنهاد داده و در هر محور جوایزی را به آثار برتر اهدا خواهد کرد.
محورهای این بخش در قالب یک مصراع است که عبارتند از «در زیر خیمه‌اش همه یک خانواده‌ایم»، «هیأتی‌های جوان سربازهای انتظار»، «به شوق فیض شهادت شهید باید زیست»، «با خطبه‌های روشنت تکلیف روشن می‌شود»، «تا ابد می‌ماند قصه کوفه و شام/ غیرت مرد حرم عفت اهل خیام»، «هر خانواده هیأتی کوچک برای توست»، «زندگی زیباست اما در مسیر کربلا» و «چگونه عشق همسرها حماسه آفرید آن روز!» است.
بخش نوحه کودک و نوجوان و مقالات علمی
در بخش نوحه کودک و نوجوان، مقالات علمی و پژوهشی، انتخاب سه اثر برگزیده ویژه کودک و نوجوان و انتخاب سه اثر علمی-پژوهشی برتر در دستور کار است. هیأت‌های کودکان و نوجوانان در مدارس و مساجد و کانون‌های فرهنگی، جامعه مخاطب بسیار با اهمیت و البته مغفول در میان صاحبان آثار هنری اعم از شعر و موسیقی و نوحه است. دبیرخانه نخستین کنگره ملی نوحه با طراحی این بخش، سعی دارد تا توجه نوحه‌سرایان عزیز را به این ژانر جلب کرده و از سه اثر برتر به طور ویژه تقدیر کند.
با وجود تأثیرات فرهنگی و هنری فراوان نوحه در جامعه، اهالی دانشگاه‌ها و مجامع ملی به نوحه، نگاهی علمی و تخصصی نداشته و نوحه‌سرایی را آن‌چنان که باید و شاید در محافل علمی جدی نمی‌انگارند. حال آن‌که از زوایای گوناگون ادبی، موسیقایی، جامعه‌شناسانه، مردم شناسانه، روانشناسانه، تربیتی و... می‌توان به این مهم پرداخت. در این بخش از سه اثر برتر تقدیر به عمل خواهد آمد.
تیزر پویش «با کدام نوحه زندگی کردی»
نوحه خاطره‌ساز ۱۰۰ سال اخیر را انتخاب کنید
در حاشیه برگزاری این کنگره، پویش «با کدام نوحه زندگی کردی» به راه افتاده است که در این پویش ۷۲ نوحه برتر در ۱۰۰ سال گذشته انتخاب و به داوری مردم گذاشته شده است. علاقمندان می‌توانند با شماره‌گیری کد دستوری #۱۱۳*۹۹۹* در این پویش شرکت کنند.