عقیق:روز عاشورا که روز شهادت امام حسین علیه‌السلام و یاران باوفای اوست، روز اندوه و غم و مصیبت ائمّه اطهار(علیهم السلام) و محبان آن بزرگواران است و بر انجام اعمال و رعایت اموری در این روز تأکید شده است، مانند:
۱. دست کشیدن از کسب و کار
شایسته است محبان آن حضرت در این روز دست از کسب و کار بکشند، نیازهای خانه را در این روز تهیه و ذخیره نکنند، به عزاداری و نوحه سرایی بپردازند و همچون کسانی که عزیزترین افراد خویش را از دست داده‌اند، غم زده و اندوهگین باشند.
امام علی بن موسی الرضا علیه‌السلام در همین باره فرموده‌اند: «هر کس در روز عاشورا، دست از تلاش برای دنیا بردارد، خداوند حاجت‌های دنیوی و اخروی او را برآورده می‌سازد و هر کس که روز عاشورا، روز اندوه و غم و گریه‌اش باشد، خداوند روز قیامت را روز سرور و شادی او قرار دهد و در بهشت با دیدار ما، چشمش روشن می‌شود و هر کس که روز عاشورا را برای خود روز برکت بداند و در آن روز برای منزل خویش اموالی را ذخیره سازد، آن اموال برای او برکتی نخواهد داشت.»
۲. تسلیت گفتن به یکدیگر
امام باقر علیه‌السلام فرموده‌اند: «شیعیان در این روز به یکدیگر تسلیت بگویند و چه بهتر که با این جمله‌ها باشد: «عَظَّمَ اللّهُ أُجُورَنا بِمُصابِنا بِالْحُسَینِ عَلَیهِ السَّلامُ، وَ جَعَلَنا وَ إِیاکُمْ مِنَ الطّالِبِینَ بِثارِهِ، مَعَ وَلِیهِ الاِْمامِ الْمَهْدِیِّ مِنْ آلِ مُحَمَّد عَلَیهِمُ السَّلامُ.» که معنی آن چنین است:«بزرگ گرداند خدا پاداش ما را در سوگواریمان بر حسین علیه‌السلام و قرار دهد خداوند ما و شما را از خون خواهانش به همراه ولیش امام مهدی از خاندان محمّد (علیهم السلام)»
۳. زیارت قبر امام حسین علیه‌السلام
مرحوم «ابن قولویه»(رحمه الله) مطابق روایتی می‌گوید: «کسی که در روز عاشورا کنار قبر امام حسین علیه‌السلام باشد و زائران را کمک کند و آب دهد، مانند کسی است که لشکر آن حضرت را سیراب کرده باشد و گویا با آن حضرت در کربلا حاضر بوده است.»
۴. هزار مرتبه لعن بر قاتلان امام حسین علیه‌السلام
هزار مرتبه بر قاتلان آن حضرت لعنت فرستاده و گفته شود: «اَللّهُمَّ الْعَنْ قَتَلَةَ الْحُسَینِ(علیه السلام)»
۵. خواندن هزار مرتبه سوره توحید
خواندن هزار مرتبه سوره «توحید» در این روز فضیلت فراوانی دارد. امام صادق علیه‌السلام در این باره فرموده است: «هر کس در روز عاشورا هزار مرتبه سوره «توحید» را بخواند، خداوند رحمان به وی نظر (رحمت) افکند و هر کس را که خداوند رحمان (با دیده رحمت) نظر کند، وی را مجازات نخواهد کرد.»
۶. از خوردن و آشامیدن پرهیز شود
در روز عاشورا شایسته است که از خوردن و آشامیدن بدون اینکه قصد روزه کند خودداری کرده تا اینکه وقت عصر فرا رسد و از غذا و آب مختصری به اندازه‌ای که مصیبت زدگان استفاده می‌کنند، تناول کنند. مرحوم «علاّمه مجلسی» در کتاب «زاد المعاد» گفته است که بهتر است روز نهم و دهم ماه محرّم را روزه نگیرند، زیرا بنی امیه این دو روز را برای برکت و شکر بر قتل امام حسین علیه‌السلام (به عنوان ظاهرسازی) روزه می‌گرفتند، از طریق اهل بیت علیهم السلام احادیث فراوانی در مذمّت روزه این دو روز، مخصوصاً روزه روز عاشورا نقل شده است. همچنین در این روز، از مزاح و خنده و دیگر سرگرمی‌های مسرّت بخش دنیوی خودداری کنند.
۷. به یاد مصائب اهل حرم بودن در هنگام غروب
سزاوار است محبان اهل بیت علیهم‌السلام هنگام غروب روز عاشورا، به یاد مصائب فرزندان و اطفال و زنان حرم امام حسین علیه‌السلام باشند، زیرا آن هنگام از سخت ترین لحظات حرم آل پیامبر صلی‌الله علیه وآله بود. دشمنان سرمست از باده پیروزی و اجساد شهیدان روی خاک کربلا و زنان و کودکان نالان و گریان و پریشان بودند، در همان زمان دستور غارت و آتش زدن خیمه‌ها صادر شد. اطفال یتیم، زنان بی‌سرپرست و کودکان تشنه، هر کدام به سویی می‌دویدند و در آن میان، حضرت زینب و امام زین العابدین و امّ کلثوم سلام‌الله علیها پناهگاه این مصیبت دیدگان بودند و همه غم‌ها را به دل و جان می‌خریدند و همه دشواری‌ها را بر خویش هموار می‌ساختند، تا دیگران را آرام کنند. در آن غروب، مصائبی بر خاندان رسول اللّه (ص) رفت و اندوهی بر آنان فرود آمد که قابل تصور و بیان کردن نیست. مصائبی که اشک‌ها را از دیده‌ها سرازیر می‌سازد و اعماق روح و جان را آزار می‌دهد.
۸. سلام بر رسول خدا صلی‌الله علیه وآله و سایر معصومین
سزاوار است عاشقان و علاقه مندان مکتب سالار شهیدان امام حسین علیه‌السلام در روز عاشورا برخیزند و بر رسول خدا صلی‌الله علیه وآله، علیّ مرتضی علیه‌السلام، فاطمه زهرا سلام‌الله علیها، حسن مجتبی علیه‌السلام و سایر امامان از ذریه آن حضرت علیه‌السلام سلام کنند و به این بزرگواران این مصیبت بزرگ را با دلی سوزان و اشکی روان تسلیت گویند و زیارت وارث بخوانند.
۹. خواندن زیارت عاشورا
خواندن زیارت امام حسین علیه السلام معروف به «زیارت عاشورا» در این روز ثواب فراوانی دارد. این زیارت را می‌توان از راه دور یا نزدیک خواند و بسیار بافضیلت و یکی از کیمیاهای سعادت است.
۱۰. خواندن مقتل
شایسته است در این روز محبان آن حضرت مقتل بخوانند و یکدیگر را بگریانند. روایت شده هنگامی که حضرت موسی علیه السلام مأمور شد به ملاقات حضرت خضر و تعلّم از او، اوّلین چیزی که در وقت ملاقات بین ایشان درباره آن صحبت شد، آن بود که از مصیبت‌های آل محمد صلی‌الله علیه وآله گفتند و بسیار گریستند.