عقیق:ماه محرم ماه عزای بر حضرت اباعبدالله الحسین علیه‌السلام است. در این ماه است که شیعیان عترت لباس عزا بر تن می‌کنند و برای سرور و سالار شهیدان نوحه سر می‌دهند؛ خداوند شیعیان را به واسطه همین مقدار توجه به وجود مقدس امام حسین و دور شدن آنها از تعلقات دنیوی، به‌سوی آسمان‌ها ارتفاع می‌دهد و در واقع جامعه را آسمانی می‌کند تا در عمل نشان دهد زندگی، همین ظاهر دنیا نیست بلکه اصل حیات، یعنی با امام بودن، با امام زیستن و در معیت او به عبودیت خدا پرداختن. نمونه عملی این نوع حیات طیبه را در کاروان حسینی و در بین اصحاب آن حضرت در تاریخ می‌خوانیم.
هر یک از ائمه طاهرین توصیه‌های زیادی درباره حفظ حرمت این ایام به شیعیان ارائه دادند و خود نیز اهتمام زیادی نسبت به پاسداشت ایام عزای بر سیدالشهداء علیه‌السلام داشتند تا آنجا که در عصر امامت آن بزرگواران، شعرایی چون کمیت اسدی، سیّد حِمیَری، دعبل خزایی و ... به سفارش آن ائمه به مرثیه‌گویی می‌پرداختند. اشعار حماسی و عمیق این یاران عترت، بنی‌امیه و بنی‌عباس را در هراس افکنده بود. امام رضا علیه‌السلام در روایتی فرمود «محرم ماهی بود که اهل جاهلیت نبرد را در آن حرام می‌دانستند و خون ما را در آن حلال شمردند و حرمت ما را هتک کردند و ذراری و زنان ما را اسیر کردند و آتش به خیمه‌های ما زدند و آنچه بنه در آن بود چپاول کردند و در امر ما رعایتی از رسول خدا نکردند روز شهادت حسین، چشم ما را ریش کرد و اشک ما را روان و عزیز ما را در زمین کربلا خوار و گرفتاری و بلا به ما دچار کرد تا روز قیامت بر مانند حسین باید گریست این گریه گناهان بزرگ را بریزد. سپس ادامه دادند: چون ماه محرم مىرسید، کسى پدرم را خندان نمىدید. غم و اندوه بر او چیره بود تا آن که 10 روز مىگذشت، روز دهم روز سوگوارى و اندوه و گریه او بود و مىفرمود: این روزى است که حسین در آن کشته شد؛ فَعَلى مِثلِ الحُسَینِ فَلیَبکِ الباکونَ؛ فإنَّ البُکاءَ علَیهِ یَحُطُّ الذُّنوبَ العِظامَ. ثُمَّ قالَ علیه‌السلام: کانَ أبی علیه‌السلام إذا دَخَلَ شَهرُ الُمحَرَّمِ لا یُرى ضاحِکا ، و کانَتِ الکَآبَهُ تَغلِبُ علَیهِ حَتّى تَمضِیَ عَشرَةُ أیّامٍ، فإذا کانَ یَومُ العاشِرِ کانَ ذلکَ الیَومُ یَومَ مُصیبَتِهِ وحُزنِهِ وبُکائهِ، و یَقولُ: هُوَ الیَومُ الَّذی قُتِلَ فیهِ الحُسَینُ.» (الأمالی( للصدوق)، ص128)
در روایتی دیگر آمده عبدالله بن سنان نقل می‌کند که گفت: من در روز عاشورا به حضور جعفر صادق علیه‌السلام مشرف شدم و آن بزرگوار را دیدم که رنگش تغییر کرده و اشک‌هایش نظیر مروارید از چشمان مقدسش فرو می‌ریزد. من گفتم: یابن رسول الله برای چه گریانی؟ خدا چشمان تو را گریان نکند. در جوابم فرمود: مگر تو غافلی، آیا نمی‌دانی که حسین بن علی در یک چنین روزی دچار مصیبت شد؟ أَوَ فِی غَفْلَةٍ أَنْتَ؟ أَمَا عَلِمْتَ أَنَّ الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِیٍّ أُصِیبَ فِی مِثْلِ هَذَا الْیَوْمِ. (مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ج2، ص782)
