آیت‌الله «نجفی اصفهانی» مبتکر جهاد اقتصادی و رونق تولید در ایران

عقیق:حجت الاسلام ابوطالبی، نویسنده، محقق و کارشناس تاریخ اسلام و تشیع در هفتیمن شب از برنامه ضیافت شبکه قرآن و معارف سیما در خصوص سیره رفتاری و مبارزاتی آیت الله شیخ محمدتقی نجفی اصفهانی معروف به آقانجفی از علمای قرن سیزدهم هجری سخن گفت.

وی اظهار داشت: در عصر غیبت که در ظاهر از وجود ذی جود حضرت ولیعصر ارواحنا فداه محروم هستیم به توصیه حضرتشان باید از وجود علما بهره ببریم. با مطالعه و با آشنایی با سیره آیت‌الله نجفی اصفهانی در می‌یابیم که یکی از علمایی که باید از محضر او بهره گرفت، ایشان است؛ شخصی که شاید از نظر جامعیت نزدیک به حضرت امام (ره) باشد و مانند ایشان از شخصیت خاص و کاملی برخوردار است.

این پژوهشگر تاریخ شیعه، یکی از ابعاد مهم زندگی آیت‌الله نجفی اصفهانی را بعد مبارزه او با استبداد داخلی و استعمار خارجی دانست و بیان داشت: یکی از وجوه زندگی این عالم مجاهد که می تواند برای امروز مردم و مسئولان درس آموز باشد، برخورد تحقیر آمیز با استبداد و ظالمان است.

برخورد تحقیرآمیز با مستبدین و دشمن خارجی

وی افزود: ایشان چه در برخورد با شاه مستبد در داخل و چه نیروی استعمارگر خارجی برخورد تحقیرآمیزی دارد و با اقتدار رفتار کرده است. حتی در دورانی که ایران اشغال شده است، به همراه بازاریان در بیانیه‌ای اعلام می‌دارد تا زمانی که این کشور خارجی، ایران را اشغال کرده و از کشور خارج نشده، کالای این کشور را نمی‌خریم و بازاریان هم داد و ستد با آن کشور را تحریم می‌کنند.

ابوطالبی خاطرنشان کرد: جالب اینجاست که به قدری نفوذ اجتماعی او بالاست که وقتی حاکمان داخلی تصمیم می‌گیرند ایشان را تبعید کنند، انگلیسی ها نامه می‌زنند که تبعید او به صلاح نیست! این نشانه ترس دشمن از قدرت و محبوبیت این عالم وارسته و نشأت گرفته از همان رفتار مقتدرانه و تحقیرآمیز ایشان با مستبدین است که حقیقتا انسان احساس غرور می‌کند وقتی می‌بیند بزرگان مذهب و مکتب چنین رفتار مقتدرانه‌ای داشته‌اند.

زمینه‌سازی گفت‌وگوی بین ادیان

این مدرس حوزه و دانشگاه خاطرنشان کرد: در آن دوران، به دلیل اینکه در اصفهان تبلیغ و نفود مسیحیت زیاد بود، آیت الله نجفی مرکزی را به نام انجمن صفاخانه به منظور گفت وگوی بین ادیانی راه اندازی کرد. در این مرکز مبلغ مسیحی در کنار کارشناس اسلامی قرار می‌گرفت که هر یک در خصوص دین خود سخن گفته و بینات خود را ارائه می‌دادند و جالب است که یکی از شاگران آقانجفی، گزارشی از این جلسه را تهیه می‌کرد که در روزنامه‌ای که ایشان راه‌اندازی کرده بود منتشر و در خارج از کشور توزیع می‌شد!

قائم مقام گروه تاریخ و اندیشه معاصر موسسه امام خمینی (ره) اظهار داشت: علاوه بر این، ایشان محلی را به نام قرائت خانه ایجاد کرده بود تا مردم، روزنامه بخوانند و آگاهی سیاسی شان بالا برود. یعنی آقانجفی نقطه نفوذ فرهنگی دشمن را به درستی تشخیص داده بود.

آقانجفی مؤثر در جنبش تنباکو، رهبر و رکن جنبش مشروطه

وی در خصوص حضور سیاسی و اجتماعی آیت الله نجفی اصفهانی گفت: ایشان از فعالان جنبش تنباکو و از رهبران و ارکان جنبش مشروطیت بوده است. جالب است بدانید که در جنبش تنباکو، پیش از اینکه فتوای مهم آیت‌الله میرزای شیرازی همه‌گیر شود، آیت‌الله نجفی حکم حرام بودن استفاده از توتون و تنباکو را برای مقلدان خودش صادر کرد. و چه بسا چنانچه این مقدمات از سوی ایشان و برخی دیگر از علما انجام نمی‌شد، حکم میرزای شیرازی به نتیجه نمی‌رسید.

 ابوطالبی درخصوص نقش آقانجفی در نهضت مشروطیت نیز خاطرنشان کرد: علیرغم اینکه تبریز یکی از شهرهای مهم در نهضت مشروطه بود، اما به دلیل پررنگ بودن جریان غرب‌گرا، علما در آنجا در فشار بودند اما مشروطه اصفهان، یک نهضت ناب اسلامی است؛ چرا که آقانجفی و برادرشان حاج آقا نورالله در رأس آن قرار داشتند. لذا ایشان یک خط مشروطه اصیل اسلامی را رهبری کرد.

این مدرس دانشگاه با اشاره به دیگر فعالیت‌های مهم سیاسی آیت‌الله نجفی افزود: انجمن ملی زیر نظر ایشان تأسیس شد. همچنین در حمایت از اصل پیشنهادی مرحوم شیخ فضل الله نوری مبنی بر نظارت فقها بر قوانین مجلس به منظور عدم مغایرت با شرع، بیاینه صادر کرد. این اقدامات موجب عصبانیت انگلیسی‌ها و روس‌ها و به تعبیری خار چشم خارجی شده بود. لذا در بعد سیاسی همه تلاش ایشان این بود که فضای رهایی ملت ایران از سلطه استبداد و استکبار را فراهم کند.

از تحریم استفاده از پارچه خارجی تا مقابله با اشرافی‌گری

وی با بیان اینکه مرحوم آیت الله نجفی اصفهانی در بعد اقتصادی، پاشنه آشیل نفوذ دشمن و نقطه ضعف کشور در حوزه اقتصادی را به خوبی تشخیص داده بود، گفت: ایشان در نفی سلطه اقتصادی، در دو بعد سلبی و ایجابی فعالیت کرد. در بعد سلبی مردم را دعوت به تحریم کالاهای خارجی کرد و اعلامیه ای را به همراه چندتن از علمای دیگر منتشر کرد که حاوی چند نکته مهم است.

ابوطالبی ادامه داد: اولین نکته‌ای که اعلام کرد این بود از این به بعد هیچ سند حقوقی که روی کاغذ ایرانی نوشته نشده باشد را مهر و امضا نمی‌کنیم؛ دو اینکه خودمان متعهد می‌شویم از این به بعد جز با کرباس ایرانی لباس ندوزیم و به دیگران هم توصیه می‌کنیم. سوم آنکه بر متوفایی که کفن او از پارچه ایرانی نباشد نماز نمی‌خوانیم. و چهارم برای مقابله با اشرافی‌گری تدارک دو نوع غذا یا بیشتر در میهمانی‌ها را ممنوع کرد و اعلام کرد ما در مهمانی‌ها یک نوع غذا استفاده می‌کنیم و جایی که چند نوع غذا بر سر سفره شان باشد هم نمی‌رویم. همچنین برای مبارزه با مواد مخدر، اعلام کرد که دیگر اهل بافور و منقل را احترام نمی‌کنیم چرا که اینگونه استعمالات موجب از بین رفتن خانواده‌ها می‌شود.

راه‌اندازی شرکت نساجی که در بسیاری از نقاط دنیا شعبه داشت

وی راه اندازی شرکت اسلامیه توسط آیت الله نجفی را اقدام مهم ایشان در بعد ایجابی خواند و تصریح کرد: وی تجار اصفهان را تشویق کرد که برای رونق تولید و زیاد شدن کالای داخلی شرکتی راه‌اندازی کنند تا کشور از ذلت احتیاج به بیگانه خارج شود و تعبیر جهاد اقتصادی را به کار برده است. در واقع آیت الله نجفی را باید مبتکر اقتصاد مقاومتی و اقتصاد درون زا در کشور بدانیم که امروز از منویات مهم رهبر معظم انقلاب است.

این نویسنده و پژوهشگر گفت: نکته جالب اینجاست که حوزه مقابله اقتصادی ایشان و زمینه فعالیت شرکتی که راه اندازی کرد، نساجی و تولید پارچه بوده است. چرا که در آن مقطع، حدود هفتاد درصد واردات خارجی ایران پارچه بوده است. این شرکت چنان گسترش پیدا کرد که در پاریس، لندن، کلکته، قاهره، استانبول و در بسیاری از نقاط دیگر دنیا شعبه داشت. از سوی دیگر نیز خرید و فروش سهام شرکت به طرف خارجی را نیز ممنوع کرد. تحت تأثیر این اقدام، انگلیسی‌ها رسما در نامه‌ای به دربار معترض شدند که این شرکت منافع اقتصادی انگلیس در حوزه خلیج فارس را به خطر انداخته است!

آقانجفی اگر در میان بود چه توصیه‌ای داشت

ابوطالبی در پایان خاطرنشان کرد: اگر امروز مرحوم آقانجفی اصفهانی در میان ما حضور داشت توصیه اول شان اقتدار در مقابل دشمن خارجی بود. توصیه دوم شان نیز استفاده از کالای داخلی و تشویق تولیدکنندگان به رونق ملی بود.

برنامه ضیافت به تهیه‌کنندگی سیدافضل میرلوحی، کارگردانی علی خان‌پور و با اجرای سیدعلیرضا قوامی با هدف بررسی سیره بزرگان و علمای جهان تشیع به مدت ۳۰ شب، به مدت نود دقیقه پیش از افطار از شبکه قرآن و معارف سیما پخش می‌شود.

منبع:فارس