اعدام مجتهد اول تهران ۳ سال بعد از مشروطه+عکس

عقیق:سه سال بعد از امضای فرمان مشروطه توسط پنجمین پادشاه قاجار در ایران در سال ۱۲۸۵ هجری قمری شیخ فضل‌الله نوری از علمای بنام تهران به حکم شیخ ابراهیم زنجانی اعدام شد. شهادت شیخ‌فضل‌الله بعد از فتح تهران و خلع محمدعلی شاه از سلطنت صورت گرفت و مشروطه‌طلبان نخست علی نقی‌خان مفاخرالملک و سیدمحمد خان صنیع حضرت را اعدام کردند و پس از آن نوبت به شیخ‌فضل‌الله نوری رسید. بسیاری برای حفظ جان شیخ پیشنهاد دادند به یکی از سفارتخانه‌ها از جمله سفارت روسیه پناهنده شوند ولی شیخ نپذیرفت و در خانه خود در محله سنگلج تهران واقع در پارک‌شهر کنونی ماند. مخالفان شیخ به خانه او ریختند و او را زندانی و سپس محکوم به اعدام کردند. 

آیت‌الله حاج شیخ فضل‌الله لاشکی کجوری معروف به نوری در قریه لاشک از توابع کجور مازندران و در خاندان روحانی به دنیا آمد. پدر او آخوند ملاعباس نوری و مادرش آسیه خانم نام داشت. 

فضل‌الله تحصیلات مکتب را در زادگاه خویش گذراند و زیرنظر مرحوم ملااسماعیل معروف به ملاشیخی عالم منطقه لاشک تحصیل کرد، سپس به بلده نور رفت که آن روزگاران حوزه علمیه پررونقی داشت. فضل‌الله پس از مدتی از بلده بار سفر بست و به تهران نزد پدر رفت که در یکی از مساجد سنگلج نماز می‌گذارد و به تکمیل آموزش‌های دینی پرداخت. اقامت شیخ در پایتخت دیری نپایید تا ایشان به عزم نیل به قلعه دانش عازم عتبات عالیات شد و از محضر درس فقیهان بزرگ چون شیخ مهدی آل کاشف‌الغطاء و میرزای شیرازی خوشه‌ها برچید. میرزای شیرازی ارتباط تنگاتنگ و صمیمی با شیخ داشت و بسیاری شیخ را بالنده‌ترین نهال سرسبز باغی می‌دانستند که میرزا به ثمر رساند. 

شیخ فضل‌الله پس از حدود بیست سال اقامت در عتبات با کوله‌باری گران از دانش و تقوا و به فرمان میرزای شیرازی به تهران بازگشت تا منبع اطلاع و مجری فرمان آن فقیه هوشیار علیه دسایس استعمار باشد. 

در دوره صدارت عین‌الدوله علل و عوامل گوناگونی نظیر فلک شدن آیت‌الله شیخ محمدرضا کرمانی به دست ظفرالسلطان حاکم کرمان و فلک کردن تجار تهران دست به دست هم داد تا مردم و علما به اعتراض برخاستند. در چنین شرایطی شیخ فضل‌الله با مردم همراه شد، بر لزوم تأسیس عدالتخانه پای فشرد.

عین‌الدوله صدراعظم زمینه مشروطه در دوران او کلید خورد

 عدالتخانه شیخ، خانه عدلی بود که وکلای طبیعی اصناف و طبقات کشور در آن گرد می‌آمدند؛ بی‌آنکه در کار محاکم شرع یعنی در حوزه حاکمیت شرعی و قضایی جامع‌الشرایط دخالت کنند و تنظیم رفتار عمال حکومتی از شاه گرفته تا پایین‌تر دستورالعمل می‌نوشتند، سپس با تشدید بحران  و خشونت دستگاه، علمای متحصن در حضرت عبدالعظیم به قم رفتند تا نهایتا دستخط تأسیس مجلس شورای ملی اسلامی را از مظفرالدین شاه گرفتند، اما عشق آسان نمود اول ولی افتاد مشکل‌ها. 

 هم‌زمان با مهاجرت علما به قم، اعضای سفارت انگلیس مثل چرچیل و مستر گرافت با نفوذ در نهضت و ستون پنجم‌شان در داخل کشور نهضت عدالتخانه را منحرف کردند. به قول شیخ فضل‌الله «زمانی که پیشنهاد متمم دوم قانون اساسی را برای نظارت به قانون و عدم مغایرت با دین پیشنهاد دادند، دشمنی با من آغاز شد» تا در نهایت سه سال بعد از امضای فرمان مشروطه و فتح تهران و خلأ محمدعلی شاه، مخالفان شیخ به خانه او هجوم بردند و او را دستگیر و روانه زندان کردند و در نهایت او را اعدام کردند تا لکه ننگ اعدام شیخ برای ابد بر پیشانی روشنفکران غربگرا بماند.