مبانی فلسفی وحدت ‏از منظر رهبری

در گفتگو با حجت الاسلام والمسلمین محمد سالار، پژوهشگر مسایل جهان اسلام و عضو شورای راهبری مجمع جهانی صلح اسلامی به دلایل نامگذاری هفته وحدت و ضرورت تقویت تقریب بین مذاهب اسلامی پرداخته ایم که متن این گفتگو را در ادامه می خوانید:

* نظر شما درباره نامگذاری این هفته به نام هفته وحدت و تأکید براهمیت آن از سوی جمهوری اسلامی ایران چیست؟

ابتدا فرارسیدن ماه خجسته ربیع المولود، طلوع خورشید سرور کائنات، وحود مقدس پیامبر عظیم ‏الشأن اسلام حضرت محمد ابن عبدالله(ص) و فرزند برومندش حضرت امام جعفر صادق(ع) را تبریک وتهنیت عرض می کنم و هفته وحدت را گرامی می دارم.

همانطور که استحضار دارید یکی از برکات بزرگ انقلاب اسلامی ایران و سنّت حسنه ای که در سایه رهبری معمار عظیم القدر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی(ره) ایجاد شد و درطول زعامت مقام معظم رهبری(دام ظله) تداوم یافت، هفته وحدت اسلامی است که هرساله از دوازدهم تا هفدهم ربیع الاول همزمان با ولادت با سعادت پیامبراکرم(ص) وامام صادق(ع) برگزار می شود.

درحقیقت، هدف از نامگذاری این هفته، کنار گذاشتن هرگونه اختلافات قومی و مذهبی، و تمسک جستن به وحدت کلمه و تأکید بر اشتراکات با الهام از آموزه های قرآن و سیره پیامبر و اهل بیت عصمت و طهارت است.

پیام هفته وحدت، پیام برادری و اخوت اسلامی، وحدت و همبستگی شیعه و سنّی و مقابله با هرگونه تفرقه افکنی و فتنه انگیزی و ایجاد شکاف و تحریک احساسات قومی وقبیله ای و مذهبی است.

پیروزی انقلاب اسلامی در سایه حفظ وحدت و یکپارچکی ملت بزرگ ایران، موجبات وحدت ملتهای مسلمان جهان را فراهم ساخت و تشکیل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی به فرمان مقام معظم رهبری زمینه مناسبی برای برگزاری کنفرانس بین‏المللی وحدت در هفته وحدت شد تا هرساله نخبگان علمی و مذهبی از کشورهای اسلامی و سایر کشورها گردهم جمع شوند و در جهت تحکیم وحدت اسلامی با یکدیگر بحث وگفتگو کنند و وحدت اسلامی را به تمام معنای کلمه در میان مسلمانان عملی سازند.

* مبانی فلسفی وحدت ‏از منظر مقام معظم رهبری را چگونه ارزیابی می کنید؟

مقام معظم رهبری به عنوان منادی و پرچمدار وحدت و همبستگی اسلامی همواره بر حفظ وحدت اسلامی و پرهیز از تفرقه و اختلاف تأکید دارند و معتقدند که موفقیت مسلمانان در گرو اتحاد و همبستگی آنان است. معظم له دریکی از فرمایشات خویش دراین باره می فرمایند «باید مسلمانان جهان باهم متحد شوند و باهم دشمنی نکنند و محور همه، کتاب خدا وسنت نبی اکرم و شریعت اسلام باشد. مسلمانان باید شالوده زندگی خود را بر اسلام و قرآن استوار نمایند تا در تمام ادوار زندگی موفق باشند. هرگاه درطول تاریخ، مسلمانان باهم متحد بودند و یکپارچگی و وحدت کلمه داشتند و حول محور اسلام و قرآن عمل کردند، حیله های دشمنان تأثیری درکار آنها نداشته است و تمام توطئه های استکبار را خنثی کرده اند».

معظم له فتواهای متعددی را درخصوص ضرورت وحدت و همبستگی و اخوت اسلامی برادران شیعه و سنی و حرام دانستن اهانت به مقدسات طرفین صادر کرده و همواره توصیه به وحدت اسلامی می کنند و عناصر برهم زننده وحدت ملی را عوامل آگاه و یا ناآگاه دشمن می خوانند و تأکید دارند «هرکس وحدت ملی را به بهانه‏ های مذهبی از جمله طرفداری از شیعه وسنی خدشه دار کند چه شیعه باشد و چه سنی، مزدور دشمن و دشمن اسلام است چه بداند و چه نداند».

امروز دشمنان اسلام و دستگاه های امنیتی بیگانگان از وحدت اسلامی و پیشرفت های امت اسلام نگران هستند و تنها راه مقابله با مجد و عظمت و اقتدار مسلمانان را ایجاد فتنه های مذهبی و قومی و قبیله ای می بینند و برای تشدید اختلافات و تفرقه از هرگونه تلاشی دریغ نمی ورزند و در این رهگذر میلیاردها صرف کرده و می کنند و متأسفانه برخی از افراد آگاهانه یا از روی جهل و ناآگاهی به جای جلوگیری وآگاهی بخشی به اینگونه دخالت های مهلک و ویرانگر با آنان همسو شده وگاهی تندتر از دشمن به پیکره اسلام و مسلمانان لطمه وارد می سازند.

* نقش نخبگان جهان اسلام را درهمگرایی و وحدت امت اسلامی چگونه ارزیابی می کنید؟

امروز جهان اسلام با مشکلات و چالش های بزرگی روبرو است و مسلمانان در شرایط بسیار حساس و دشواری بسر می برند، پدیده شوم افراط گرایی دینی و جریانهای خطرناک تکفیری، تروریستی، تعصّب های ناصواب گروهی، مذهبی و قومی، اختلافات اعتقادی، سیاسی، فقهی و کلامی، توطئه های مشترک کشورهای غربی، عربی و عبری علیه امت اسلامی، جهل و ناآگاهی برخی از مسلمانان از اهداف پلید دشمنان، خیانتکاری و سازش برخی از زمامداران سرسپرده کشورهای اسلامی و همدستی آنان با دشمنان اسلام بویژه آمریکا ورژیم اشغالگرقدس، عادی سازی روابط رژیم های مرتجع عرب با اسرائیل غاصب و... بخشی از عوامل بازدارنده وحدت اسلامی هستند که به نظر می رسد دراین مقطع حساس کنونی از سوی نخبگان دینی، دانشگاهی و حوزوی بایستی آسیب شناسی شوند و به درستی و با زبان روز دنیا برای جامعه اسلامی تبیین کنند.

تشدید اختلافات بین شیعه و سنی از جمله پروژه های بزرگ دشمنان اسلام بود که با ایجاد جریان های افراطی میان برادران اهل سنت و تشیع، برطبل تفرقه و کینه توزی و عداوت کوبیدند و در جهت ایجاد گروههای ضد تقریبی به شدت تلاش نمودند. در قبال تحریکات دشمنان، آحاد مسلمانان وظیفه دارند و مسئولیت نخبگان جهان اسلام و بزرگان دینی به مراتب سنگین تر است.

راه برون رفت از چالش ها و مشکلات جهان اسلام حفظ وحدت و تقویت روحیه اخوت و برادری میان مسلمانان و مذاهب اسلامی و پرهیز از هرگونه حساسیت و رفتار و گفتار تفرقه انگیزانه میان مسلمانان و مذاهب اسلامی است.

 همانطور که پیامبرگرامی اسلام(ص) فرموده اند «الجماعه رحمه والفرقه عذاب؛ وحدت مایه رحمت و تفرقه موجب عذاب است». بدون تردید وجوه مشترک فراوانی چون خدای واحد، کتاب واحد، پیامبرواحد، قبله واحد، کعبه واحد، سنت واحد، عبادت واحد و از سویی دشمن واحد در میان امت مسلمان وجود دارد که عقل حکم می کند همه مسلمانان و فرق اسلامی ضمن حفظ هویت مذهبی و مسلکی خویش در برابر دشمن مشترک متحد باشند و با توطئه ها و دسیسته هاش مقابله کنند.

تنها راه تحقق وحدت اسلامی بازگشت به قرآن و سیره پیامبر(ص) وائمه معصومین(ع) خواهد بود و در سایه پیمودن این میسر است که مسلمانان بار دیگر مدال عزت و سربلندی و افتخار در حوزه‏های مختلف علمی، اخلاقی و فرهنگی را کسب خواهند کرد.