۰۲ آذر ۱۴۰۳ ۲۱ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۱۳ : ۰۱
امام حسین به دنبال ساقط کردن دولت ظالم بود
استاد دانشگاه تهران گفت: یزید به حکومت به شکل طعمه می نگریست. امام حسین(ع) به دنبال ساقط کردن دولت ظالم بود. دین اسلام اگر بتواند دولت ظالم را به دولت عادل تبدیل کند کار بسیار مهمی انجام داده است.
عقیق:علیرضا صدرا، استاد دانشگاه تهران درباره فلسفه سیاسی قیام عاشورا گفت: اسلام دین سیاسی و اجتماعی است، دینی فردی نیست. پیامبر اسلام(ص) طبق فرمان خدا دین اسلام را تبلیغ و ترویج کرد و توانست اولین نظام سیاسی را تاسیس کند. اما بعد از رحلت پیامبر(ص) در حکومت اسلامی انحراف به وجود آمد و نظام امامت رسول خدا(ص) تبدیل به خلافت شد.
وی ادامه داد: اگرچه امیرالمومنین امام علی(ع) در دوره حکومت کوتاه پنج ساله خود حکومت اسلامی را تشکیل داد و تلاش برای احیای سنت و سیاست پیامبر(ص) داشت تا امامت را که در زمان پیامبر(ص) آغاز شده بود، تجدید حیات کند اما در این راه به شهادت رسید. بعد از ایشان امامت به امام حسن(ع) رسید اما صلح با معاویه بر ایشان تحمیل شد.
صدرا با بیان اینکه خلافت و سلطنت مطلقه با ادعای دینی و شاید ضد دینی شکل گرفت، اضافه کرد: تا زمانی که معاویه زنده بود به یزید توصیه کرد تا از برخورد قهرآمیز و مستقیم و تند با امام حسین(ع) اجتناب کند، زیرا وی از روحیه امام آگاه بود و برخورد مستقیم را مشکل زا می دانست. وی قبل از مرگ به یزید خاطرنشان کرد سه نفر با تو بیعت نمی کنند: اول عبدالله ابن عمر که انسان ساده ای است. دوم: عبدالله ابن زهیر که حاکم قدرت طلبی است و سوم امام حسین(ع) که فردی نه قدرت طلب و نه ساده بود.
وی بیان کرد: بعد از مردن معاویه، یزید دست به اقدام قهرآمیز با امام حسین(ع) زد و نماینده خود را به مدینه فرستاد تا با زور از امام(ع) بیعت بگیرد اما امام(ع) به سوی مکه حرکت کرد و از آنجا به کربلا رفت. فلسفه چنین اقدامی مقاومت در برابر ظلم و ستم و فساد سیاسی بود. امام در برابر استبداد مطلقه که نظامی شاهنشاهی بود و ادعای دینی داشت اما از دین بر علیه دین استفاده می کرد، ایستاد.
به گفته صدرا فلسفه سیاسی قیام امام حسین(ع) مقاومت در برابر استبدادِ سلطنت و خودمحوری بود.
وی افزود: امام هدف از قیام خود را اصلاح دین جدش و رفع انحراف و استحاله و ارتجاع در حکومت بیان کرده بود. ایشان در زمان حکومت معاویه هم با وی بیعت و سازش نکرد اما در آن زمان شرایط برای قیام وجود نداشت ولی با اشتباه راهبردی یزید، فرصت پیش آمده برای امام حسین(ع)، مقاومت را تبدیل به قیام کرد و در برابر سلطنت مطلقه اموی و یزیدی ایستاد.
صدرا با بیان اینکه قیام امام حسین(ع) جوششی درونی است، گفت: هر کس ذره ای از این جریان بداند، به آن جذب می شود و این مساله فقط محدود به شیعیان نمی شود. اصل و ماهیت قیام عاشورا، آزادگی است یعنی ستم و فساد را ایجاد نکنیم و آن را نپذیریم یا به حقوق دیگران تعدی نکنیم و تعدی به حقوق خودمان را هم قبول نکنیم. اینها مسائل نظری هستند و هر جامعه ای به این مسائل نزدیک شود، موفق تر است. جامعه آزاده می تواند در برابر بسیاری از مشکلات بایستد.
وی با اشاره به اهمیت تبیین قیام عاشورا در جامعه کنونی گفت: جامعه ای که دارای فرهنگ آزادگی باشد، زنده و با نشاط و پیشرو است و این مساله در واقعیت زندگی انسان ها موضوعیت دارد. اگر جامعه ای به این واقعیت تن ندهد، اصلاح نمی شود. برآیند آزادگی ستم پذیری نیست. در هر جامعه و در هر زمان و مکانی به چنین مولفه هایی نیاز است.
صدرا با بیان اینکه تکرار جریان عاشورا، آزادگی را احیا می کند، گفت: نیروها و نهادها و مسئولان به این سمت و سو حرکت کنند، مشکلات کاهش پیدا می کنند و امیدواری و نشاط پیشرفت می کند.
وی با اشاره به شبهاتی که بعضا درباره قیام عاشورا در جهت تخریب این واقعه بزرگ رخ می دهد، بیان می شود گفت: هر کس که کمترین آشنایی را با نهضت عاشورا و امام حسین(ع) چه در ایران و چه در خارج از ایران داشته باشد، آزادگی را در این جریان می بیند.
وی افزود: عده ای قدرت و ثروت را فی نفسه مذموم می دانند که در واقع این گونه نیست اگر قدرت برای خدمت باشد، بسیار هم مقوله مفیدی است. اگر شخصی هم از راه درست به ثروت دست یافته باشد می تواند هم در رفاه زندگی کند و هم به مردم مختلف خدمات رسانی کند. فقر و ضعف مولفه ای مفیدی نیستند و خداوند هم دارای قدرت زیادی است.
صدرا تصریح کرد: اگر تشکیل حکومت از روی نیروهای نفسانی انسان باشد، مطلوب نیست. اما حکومت و حاکمیت و عزت برای همه افراد مطلوب است. اسلام دینی سیاسی است و امامت هم به معنای رهبری سیاسی است. در گذشته مصادیق دینی هندوها و مسیحیان در خارج از شهر قرار داشته اما مصادیق جامعه اسلامی در مرکز شهر قرار داشت و این نشان دهنده اجتماعی بودن دین اسلام است. بنابراین نمی توان نسبت به جامعه بی تفاوت بود.
استاد دانشگاه ابراز کرد: آیا می توان جامعه بدون دولت ایجاد کرد و آیا می توان جامعه را اصلاح کرد اما توجهی به دولت نداشت؟ اسلام دین سیاسی است و امام حسین(ع) با تاسیس دولت عادلانه به دنبال ارائه خدمات به جامعه و کمال و رشد به آن بود.
استاد دانشگاه تهران ادامه داد: بدون امامت و حکومت و دولت، دین نمی تواند پیاده شود. امام حسین(ع) هم به دنبال پیاده کردن دین اسلام بود اما این کار بدون داشتن حکومت مقدور نبود. ایشان خود را صرف دین کرد و به حکومت به شکل امانت می نگریست در حالی که این امانت به دست یزید افتاده بود که باید از او پس گرفته می شد.
صدرا در پایان سخنانش با بیان اینکه امام حسین(ع) تشنه حکومت کردن نبود، گفت: یزید به حکومت به شکل طعمه می نگریست. امام حسین(ع) به دنبال ساقط کردن دولت ظالم بود. دین اسلام اگر بتواند دولت ظالم را به دولت عادل تبدیل کند کار بسیار مهمی انجام داده است.
وی ادامه داد: اگرچه امیرالمومنین امام علی(ع) در دوره حکومت کوتاه پنج ساله خود حکومت اسلامی را تشکیل داد و تلاش برای احیای سنت و سیاست پیامبر(ص) داشت تا امامت را که در زمان پیامبر(ص) آغاز شده بود، تجدید حیات کند اما در این راه به شهادت رسید. بعد از ایشان امامت به امام حسن(ع) رسید اما صلح با معاویه بر ایشان تحمیل شد.
صدرا با بیان اینکه خلافت و سلطنت مطلقه با ادعای دینی و شاید ضد دینی شکل گرفت، اضافه کرد: تا زمانی که معاویه زنده بود به یزید توصیه کرد تا از برخورد قهرآمیز و مستقیم و تند با امام حسین(ع) اجتناب کند، زیرا وی از روحیه امام آگاه بود و برخورد مستقیم را مشکل زا می دانست. وی قبل از مرگ به یزید خاطرنشان کرد سه نفر با تو بیعت نمی کنند: اول عبدالله ابن عمر که انسان ساده ای است. دوم: عبدالله ابن زهیر که حاکم قدرت طلبی است و سوم امام حسین(ع) که فردی نه قدرت طلب و نه ساده بود.
وی بیان کرد: بعد از مردن معاویه، یزید دست به اقدام قهرآمیز با امام حسین(ع) زد و نماینده خود را به مدینه فرستاد تا با زور از امام(ع) بیعت بگیرد اما امام(ع) به سوی مکه حرکت کرد و از آنجا به کربلا رفت. فلسفه چنین اقدامی مقاومت در برابر ظلم و ستم و فساد سیاسی بود. امام در برابر استبداد مطلقه که نظامی شاهنشاهی بود و ادعای دینی داشت اما از دین بر علیه دین استفاده می کرد، ایستاد.
به گفته صدرا فلسفه سیاسی قیام امام حسین(ع) مقاومت در برابر استبدادِ سلطنت و خودمحوری بود.
وی افزود: امام هدف از قیام خود را اصلاح دین جدش و رفع انحراف و استحاله و ارتجاع در حکومت بیان کرده بود. ایشان در زمان حکومت معاویه هم با وی بیعت و سازش نکرد اما در آن زمان شرایط برای قیام وجود نداشت ولی با اشتباه راهبردی یزید، فرصت پیش آمده برای امام حسین(ع)، مقاومت را تبدیل به قیام کرد و در برابر سلطنت مطلقه اموی و یزیدی ایستاد.
صدرا با بیان اینکه قیام امام حسین(ع) جوششی درونی است، گفت: هر کس ذره ای از این جریان بداند، به آن جذب می شود و این مساله فقط محدود به شیعیان نمی شود. اصل و ماهیت قیام عاشورا، آزادگی است یعنی ستم و فساد را ایجاد نکنیم و آن را نپذیریم یا به حقوق دیگران تعدی نکنیم و تعدی به حقوق خودمان را هم قبول نکنیم. اینها مسائل نظری هستند و هر جامعه ای به این مسائل نزدیک شود، موفق تر است. جامعه آزاده می تواند در برابر بسیاری از مشکلات بایستد.
وی با اشاره به اهمیت تبیین قیام عاشورا در جامعه کنونی گفت: جامعه ای که دارای فرهنگ آزادگی باشد، زنده و با نشاط و پیشرو است و این مساله در واقعیت زندگی انسان ها موضوعیت دارد. اگر جامعه ای به این واقعیت تن ندهد، اصلاح نمی شود. برآیند آزادگی ستم پذیری نیست. در هر جامعه و در هر زمان و مکانی به چنین مولفه هایی نیاز است.
صدرا با بیان اینکه تکرار جریان عاشورا، آزادگی را احیا می کند، گفت: نیروها و نهادها و مسئولان به این سمت و سو حرکت کنند، مشکلات کاهش پیدا می کنند و امیدواری و نشاط پیشرفت می کند.
وی با اشاره به شبهاتی که بعضا درباره قیام عاشورا در جهت تخریب این واقعه بزرگ رخ می دهد، بیان می شود گفت: هر کس که کمترین آشنایی را با نهضت عاشورا و امام حسین(ع) چه در ایران و چه در خارج از ایران داشته باشد، آزادگی را در این جریان می بیند.
وی افزود: عده ای قدرت و ثروت را فی نفسه مذموم می دانند که در واقع این گونه نیست اگر قدرت برای خدمت باشد، بسیار هم مقوله مفیدی است. اگر شخصی هم از راه درست به ثروت دست یافته باشد می تواند هم در رفاه زندگی کند و هم به مردم مختلف خدمات رسانی کند. فقر و ضعف مولفه ای مفیدی نیستند و خداوند هم دارای قدرت زیادی است.
صدرا تصریح کرد: اگر تشکیل حکومت از روی نیروهای نفسانی انسان باشد، مطلوب نیست. اما حکومت و حاکمیت و عزت برای همه افراد مطلوب است. اسلام دینی سیاسی است و امامت هم به معنای رهبری سیاسی است. در گذشته مصادیق دینی هندوها و مسیحیان در خارج از شهر قرار داشته اما مصادیق جامعه اسلامی در مرکز شهر قرار داشت و این نشان دهنده اجتماعی بودن دین اسلام است. بنابراین نمی توان نسبت به جامعه بی تفاوت بود.
استاد دانشگاه ابراز کرد: آیا می توان جامعه بدون دولت ایجاد کرد و آیا می توان جامعه را اصلاح کرد اما توجهی به دولت نداشت؟ اسلام دین سیاسی است و امام حسین(ع) با تاسیس دولت عادلانه به دنبال ارائه خدمات به جامعه و کمال و رشد به آن بود.
استاد دانشگاه تهران ادامه داد: بدون امامت و حکومت و دولت، دین نمی تواند پیاده شود. امام حسین(ع) هم به دنبال پیاده کردن دین اسلام بود اما این کار بدون داشتن حکومت مقدور نبود. ایشان خود را صرف دین کرد و به حکومت به شکل امانت می نگریست در حالی که این امانت به دست یزید افتاده بود که باید از او پس گرفته می شد.
صدرا در پایان سخنانش با بیان اینکه امام حسین(ع) تشنه حکومت کردن نبود، گفت: یزید به حکومت به شکل طعمه می نگریست. امام حسین(ع) به دنبال ساقط کردن دولت ظالم بود. دین اسلام اگر بتواند دولت ظالم را به دولت عادل تبدیل کند کار بسیار مهمی انجام داده است.
منبع:شبستان
گزارش خطا
