۰۳ آذر ۱۴۰۳ ۲۲ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۴۳ : ۰۱
وی در این باره به آیه «وَلَوْ شَاءَ رَبُّکَ لَجَعَلَ النَّاسَ أُمَّةً وَاحِدَةً ۖ وَلَا یَزَالُونَ مُخْتَلِفِینَ» مبنی بر اینکه «اگر قرار بود چنین اتفاقی بیفتد، پروردگار شما این کار را میکرد و شما را به گونه ای یکسان و مشابه میآفرید که اصلاً اختلافی نباشد (تا نیازمند دعوت به اتحاد و الفت باشیم)» اشاره کرد و گفت: نه پروردگار چنین خواسته و نه ما میتوانیم چنین کنیم و نه چنین اتحادی سودمند و ماندگار است.
استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه «خداوند حکیم، هم قدرت انتخاب اتحاد بر محور حق را داده است و هم امکان انتخاب تشتت و تفرق را» خاطرنشان کرد: البته آنچه خداوند خواسته و میخواهد اتحاد است و لذا بلافاصله پس از اشاره به وجود زمینه اختلاف، افزوده است: «إِلَّا مَن رَّحِمَ رَبُّکَ ۚ وَلِذَٰلِکَ خَلَقَهُمْ»؛ یعنی مردم همواره در حال اختلاف هستند مگر کسانی که مورد رحمت پروردگارت قرار گیرند و برای همین هم آنها را آفرید!
محسن اسماعیلی افزود: بنابراین اتحاد بر محور حق، مظهر رحمت الهی است و اختلاف هم مصداق خشم و عذاب او. همچنین آنچه خدا میخواهد و ما را برای آن آفریده، وحدت است. از کنار هم نهادن این آیه با آیه دیگری معلوم میشود که منظور از رحمت الهی، هدایت و راهنمایی مردم به سوی اتحاد است؛ نه آنکه از سنت همیشگی دست بردارد و از روی لطف و رحمت خویش، زمینه و انگیزه اختلاف را از میان مومنان بردارد؛ زیرا میفرماید: «فَهَدَی اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا لِمَا اخْتَلَفُوا فِیهِ مِنَ الْحَقِّ».
لزوم پیشتازی در ایجاد اتحاد و الفت
عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به بخشهایی از سوره مائده مانند «وَلَوْ شَاءَ اللَّـهُ لَجَعَلَکُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً»، «وَلَـکِن لِّیَبْلُوَکُمْ فِی مَا آتَاکُمْ» و «فَاسْتَبِقُوا الْخَیْرَاتِ»، تاکید کرد: این ما هستیم که باید با هم بودن را انتخاب کنیم و حتی در راه تحقق آن پیشگام شویم و مسابقه دهیم. تلاش در جهت اتحاد و الفت مصداق بارز خیرات است که باید در راه آن از یکدیگر سبقت گرفت و لذا از خودگذشتگی و کوتاه آمدن برای حفظ رابطه خود با اهل ایمان از بزرگترین مکارم اخلاق است و باید به آن افتخار کرد.
وی افزود: تلاش برای رفع اختلاف دیگران نیز مصداق عمل صالح و از برترین عبادات است و کسی نباید در قبال اختلاف و عداوت دیگران بیگانه و فاقد مسئولیت ببیند. در حدیثی از رسول اسلام است که کوشش برای رفع اختلاف و جدایی مردم از یکدیگر صدقه محبوب خدا و رسول است. همچنین پیامبر(ص) رفع اختلاف را از همه نماز و روزهها نیز برتر نامیدهاند.
تلاش پیامبر برای اتحاد؛ تا لحظه آخر
اسماعیلی با یادآوری وصایای امام علی علیهالسلام به امام حسن و امام حسین علیهماالسلام مبنی بر «آشتی دادن میان مردم» و «محکم داشتن پیوندهای دوستی و محبت» و «پرهیز از پشت کردن به یکدیگر و قطع رابطه»، گفت: امام(ع) در خطبه دیگری اشاره کردهاند که خود پیامبر نیز ماموریت برقراری صلح و آشتی میان مردم را برای خود قائل بود و تا نفس آخر برای از بین بردن اختلاف میان مردم زحمت و سختی کشید.
عضو مجلس خبرگان رهبری، مهمترین شاخص و نشانه جامعه نبوی را اهتمام همگانی برای تحقق اتحاد و الفت میان اهل ایمان دانست و خاطرنشان کرد: کسانی که واقعاً به پیامبر گرویده و او را اسوه و الگوی خود میدانند، باید مانند او عمل کنند و هر چه در توان دارند برای اتحاد و همدلی مومنان تلاش کنند. از سوی دیگر، پراکندن بذر دشمنی و دمیدن در تنور اختلاف و جدایی نشانه دوری از ایمان و نزول عذاب الهی است؛ چنانکه امام باقر علیهالسلام آیه 65 سوره انعام را همین طور تفسیر فرموده است.