جایگاه مسجد در دهه کرامت

شورای هماهنگی بزرگداشت دهه کرامت چند سال پیش با هدف مدیریت بهتر برگزاری این جشن‌ها تشکیل شد و هر سال کارگروه محتوایی این شورا، شعار و عناوین روزهای این دهه را انتخاب می‌کند که امسال بنابر تصمیم این کارگروه، شعار «خدمت کریمانه به رسم اهل‌بیت(ع)» به عنوان شعار محوری دهه کرامت سال 97 انتخاب شد و عناوین روزهای این دهه نیز به شرح زیر است:

یکشنبه، 24 تیرماه: خدمت کریمانه در پرتو محبت کریمه اهل بیت سلام‌الله‌علیها

دوشنبه، 25 تیرماه: خدمت کریمانه و ترویج فرهنگ گره گشایی

سه شنبه،  26 تیرماه: شادی مؤمنانه در سایه خدمت کریمانه

چهارشنبه، 27 تیرماه: شهدا، الگوی خدمت کریمانه

پنجشنبه، 28 تیرماه: خادمان خاندان اهل بیت علیهم‌السلام، نماد خدمت کریمانه

جمعه، 29 تیرماه: خدمت کریمانه در اقتدا به امین ولایت علیه‌السلام

شنبه، 30 تیرماه: میزبانی کریمانه، شعار خادمان حریم اهل بیت علیهم‌السلام

یکشنبه، 31 تیرماه: وقف و نذر، کرامت جاودانه

دوشنبه، اول مردادماه: ارتقاء کرامت اجتماعی با حمایت از کالای ایرانی

سه شنبه، دوم مردادماه: اهل بیت پیامبر اعظم علیهم‌السلام، پناه مستضعفان جهان

چهارشنبه، پنجم مردادماه: امام هشتم علیه‌السلام، الگوی کامل خدمت کریمانه.

مسئولیت دبیرخانه شورای هماهنگی بزرگداشت دهه کرامت با ستاد عالی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور است و علاوه بر آن 25 دستگاه دیگر عضو این شورا هستند که اسامی آنها عبارت است از؛

آستان قدس رضوی، آستان مقدس حضرت معصومه(س)، آستان مقدس حضرت شاهچراغ(ع)، مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاهها، سازمان اوقاف و امور خیریه، سازمان تبلیغات اسلامی، شورای سیاستگذاری ائمه جمعه، وزارت ورزش و جوانان، جامعه انجمنهای اسلامی بازار و اصناف، سازمان صدا و سیما، مرکز امور زنان خانواده نهاد ریاست جمهوری، معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران، سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران، مرکز فعالیت های دینی شهرداری تهران، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، وزارت کشور، مرکز رسیدگی به امور مساجد، اتحادیه انجمن های اسلامی دانش آموزان، سازمان بسیج مستضعفین، سازمان میراث فرهنگی، سازمان بهزیستی و وزارت آموزش و پرورش.

نگاهی به ترکیب دستگاه‌های عضو شورای هماهنگی بزرگداشت دهه کرامت، این پرسش را به ذهن متبادر می کند که آیا جای خالی روزی با موضوع «مسجد» در عناوین این دهه خالی نیست؟

طاهریان؛ دبیر شورای هماهنگی بزرگداشت دهه کرامت پیش از این در گفت‌وگویی به خبرنگار ما گفته بود «شورای هماهنگی بزرگداشت دهه کرامت، 18 کارگروه دارد که کارگروه محتوایی و فرهنگی، به دلیل نقش پشتیبانی سایر کارگروه‌ها، دارای اهمیت مضاعفی است و مسئولیت آن با آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه(ع) است و آستان‌های مقدس امام رضا (ع)، احمدبن موسی(ع) و عبدالعظیم حسنی(ع) و همچنین ستاد عالی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد، سازمان اوقاف و امور خیریه، مجمع جهانی اهل بیت(ع)، بنیاد بین‌المللی امام رضا(ع)، سازمان تبلیغات اسلامی، مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه کشور و دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، عضو این کارگروه هستند.

وی همچنین درباره اینکه چرا هر سال روزی با موضوع مسجد، جزو عناوین دهه کرامت انتخاب نمی‌شود، توضیح داده بود «ستاد عالی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد به دلیل مسئولیت مسجدی خود، بهتر است برای انتخاب روزی به نام مسجد در دهه کرامت، تلاش نکند تا شائبه‌ای ایجاد نشود، با این وجود اگر مناسبت مهمی مانند همزمانی با روز جهانی مساجد باشد یک روز به این خانه‌های خدا اختصاص می یابد و امسال (سال 96) نیز به همین دلیل و بنا بر درخواست بسیارِی از دستگاه‌های عضو کارگروه محتوایی و فرهنگی، یک روز با عنوان «مسجد؛ خانه بندگی و طراوت زندگی» به مساجد، اختصاص یافت».

این درحالی است که طی سالیان اخیر تنها یک بار، روزی با عنوان مسجد جزو عناوین روزهای دهه کرامت انتخاب شده است، موضوعی که ضرورت کوشش بیشتر مسئولان دستگاه‌های متولی و پشتیبان مساجد کشور درباره توجه بیشتر شورای هماهنگی بزرگداشت دهه کرامت به موضوع مسجد را نمایان می‌کند.

یکی از دلایل مهم برای ارائه چنین پیشنهادی، این است که کارشناسان فعال در زمینه برگزاری برنامه‌های دهه کرامت، همیشه بر مردمی تر برگزار شدن این برنامه ها تاکید دارند و تقریبا همه آنها بر نقش برجسته مساجد، کانون‌های فرهنگی هنری و پایگاه های بسیج در پر رنگ تر شدن نقش مردم و نهادهای مردمی در برگزاری این برنامه ها تاکید دارند.

دبیر شورای هماهنگی بزرگداشت دهه کرامت در همین ارتباط در گفت‌و‌‌گویی به خبرنگار ما گفته بود «اعضای این کارگروه معتقدند، مساجد، پایگاه اصلی برنامه‌ها و جشن‌های دهه کرامت هستند، بنابراین بهتر است، در انتخاب عناوین دهه کرامت توجه ویژه‌تری به این خانه‌های خدا شود.»

همه این تاکیدات درحالی است که شکافی میان این اظهارنظرها و انتخاب روزی با موضوع مسجد یا نهادهای مسجدی در عناوین روزهای دهه کرامت، مشاهده می‌شود و تجدیدنظر در سیاست‌های این شورا به ویژه در زمینه توجه واقعی و کاربردی به نقش نهادهای دیرپای دینی در برگزاری برنامه‌های این دهه مشاهده می‌شود.

ذکر این نکته مهم است که شورای هماهنگی بزرگداشت دهه کرامت در انتخاب عناوین این دهه مجبور به رعایت برخی اولویت ها است؛ طاهریان در همین ارتباط گفته بود «دو روز نخست دهه کرامت، به حضرت فاطمه معصومه (ع) و شهر قم، سه روز پایانی آن به امام رضا (ع)، پنجم ذی‌القعده به روز بزرگداشت امامزادگان و ششم ذی‌القعده به حضرت شاهچراغ (ع) اختصاص دارد، یک جمعه آن هم با موضوعات مهدوی پیوند دارد و یک پنجشنبه هم در دهه کرامت به موضوع شهدا اختصاص یافته است.»

با همه این تفاسیر به نظر می‌رسد تاکید مدیران و کارشناسان دستگاه‌های عضو شورای هماهنگی بزرگداشت دهه کرامت بر اهمیت جایگاه مردم و نهادهای غیر دولتی در برگزاری جشن‌ها و آیین‌های شادباش این دهه، زمانی با نتایج مفید همراه می‌شود که در عمل نیز توجه جدی به جایگاه و نقش برجسته و اثرگذار مساجد، کانون‌های فرهنگی هنری و پایگاه‌های بسیج در برجسته‌تر شدن نقش مردم و نهادهای مردمی در برگزاری برنامه‌های دهه کرامت داشته باشند.

گزارش از: مرتضی خواجوند سریوی