سخنرانی غیرروحانی‌‌ها به هیئت‌ها آسیب وارد می‌کند/ در طرح مسائل سیاسی،‌ دید کلی داشته باشیم/ اعتکاف مقدمه ورود به ضیافت الهی

عقیق: یکی از اصلی ترین رهنمود های هر ساله رهبر معظم انقلاب در دیدار با مداحان و ذاکرین اهل بیت(علیهم السلام)  ارتقاء محتوایی و معنوی مجالس و استفاده از شور جوانان در جهت افزایش شعور و درک عمیق آنهاست. شکی نیست علاوه بر مداحان بار اصلی اصلی این امر مهم بر دوش وعاظ و منبری هاست.

حجت‌الاسلام محمود ریاضت سال هاست علاوه بر فعالیت در حوزه تعیلم و تربیت از چهره های شناخته شده عرصه منبر است . از مهمترین ویژگی های او می توان به ارتباط مستمر با جوانان و نوجوانان اشاره کرد.

این سخنران مطرح ،  یکی از عوامل وجود چالش‌ها در هیئات را  پرداخت‌های جزئی به مسائل سیاسی می داند که متأسفانه صاحبان‌ تریبون گاهی به جای اعلام حضور حداکثری و فریاد اعتقاد به انقلاب، پشتیبانی از ولایت فقیه و برخورد کلی با این موضوعات،‌ تریبونی می‌شوند برای رسیدن برخی گروه‌ها و افراد به مقاصد سیاسی .

مشروح گفت و گوی عقیق با حجت‌الاسلام و المسلمین محمود ریاضت یکی از اساتید وعظ در هیئت‌های مذهبی کشور را می‌خوانید:

*دوست داریم به عنوان مقدمه ارزیابی شما از فعالیت های مجموعه عقیق را بدانیم.

لازم است بگویم که عقیق اولین تریبون مذهبی تحت عنوان رسانه هیئت‌ها را در فضای مجازی ایجاد کرد و بعد گروه‌های دیگر به میدان آمدند و این تنور فعالیت‌های گسترده را داغ کردند. خوشبختانه نسبت به قبل پیشرفت‌های بسیاری را شاهد هستیم. به نظرم عقیق باید فرصت و تریبون را به هیئت‌ها، مداحان و واعظان بیشتری بدهد و نه بر روی یکسری گروه خاص و هیئت‌های محدودی برنامه‌ریزی و تمرکز کند.

ما الان در تهران 29 هزار و 700 هیئت داریم که حدود 20 هزار آن متعلق به هیئت‌های دانشجویی و بسیج است که متأسفانه سخنرانی آن‌ها پوشش داده نمی‌شود. این آمار را سازمان تبلیغات اسلامی داده‌اند که هر شب 8 هزار هیئت در تهران برگزار می‌شود که عقیق درصد بسیاری از آن‌ها را تحت پوشش خود قرار نمی‌دهد.

باید مخاطبان بیشتری را ببینید

من اعتقاد دارم عقیق این استعداد و ظرفیت را دارد که گسترده‌تر شود و دید پرمخاطب‌تری داشته باشد. چرا‌که قدمت شما به بیش از 5 سال می‌رسد. هر هفته هم تقریباً 10 هیئت برگزار می‌شود که در سال این عدد به 5000 جلسه می‌رسد؛ اگر این فعالیت‌ سطح گسترده‌ای به خودش بگیرد آن وقت سلایق و دیدگاه‌های بیشتری در اختیار مخاطب قرار می دهد.

مخاطبان را با ویترین متنوع محتوایی مواجه کنید

ولی‌ الان مخاطبین تنها با یک عده‌ای آشنا هستند و قرار است صحبت‌های کلیشه‌ای و تکراری هم بشنوند. چون برخی ناگزیرند که از تنوع در وعظ و مدح خود استفاده کنند. مثلاً موضوع شیعه لندنی را بسیاری صحبت کرده‌اند ولی فقط موضع یک سری بیان می‌شود که لازم است قدری رصد و حوزه تعاملات در این حوزه بیشتر شود تا افراد بیشتری دیدگاه خودشان را ارائه دهند و مخاطب با یک ویترین متنوع دیدگاهی روبرو شود.

نباید فضا را خالی کنیم

چرا فقط ریاضت و پناهیان و چند نفر محدود ؟!‌ یک مقداری عقیق باید جلوتر حرکت کند و از عدد انگشتان دست عبور نماید. این تریبون و فرصت باید در اختیار همه قرار گیرد. الان در فضای سایبری هر هیئتی باید پایگاه داشته باشد همان طور که اعتقاد دارم هر بسیجی باید برای خودش فضایی را اختصاص دهد؛ ما نباید فضا راخالی کنیم. اگر من در برخی از هیئت‌ها منبر نروم و وعظ نکنم میدان را به دست نااهلان سپرده‌ام و آن‌گاه شاهد جولان‌دادن‌های این افراد به صورت گسترده‌تر خواهیم بود.

*در برخی هیئات دیده شده که حضار تمایل چندانی برای نشست پای سخنرانی را ندارند ، علت را در چه چیز هایی می دانید؟

واعظان ما باید سطح مطالعات خودشان را بالا ببرند. قطعاً اگر منبر واعظان ما محتوا نداشته باشد جوانان ما استقبال نخواهند کرد؛ چون حوصله شنیدن حرف‌های کلیشه‌ای و تکراری را ندارند. از طرفی وقت مردم هم ارزشمند است باید به این زمان و فرصت هم احترام بگذاریم.

زمانی باید سخنرانی بنده پخش شود که از دریچه آن منطق امام حسین(ع) و منطق مهدویت را به وضوح ارائه دهد و همان‌طور مفهوم و ارزش حماسه امام حسین(ع) را القاء کند سپس به سراغ تشریح عاطفه و احساسات عاشورایی برود. اگر این اتفاق نیفتد پروژه سخنرانی غیر روحانی یا به تعبیر بهتر سخنرانی بی سوادانی که تحت لباس ما هستند، افزایش خواهد یافت. دوستان هم‌لباس و واعظان برجسته ما بدانند به واسطه این پروژه می‌خواهند به هیئت‌ها آسیب‌ وارد کنند.

*واعظان ما در بخش محتوایی هیئت‌ها چه نقشی را می‌توانند ایفا کنند؟

ببینید! اگر منبر ما مطلب و محتوای لازم را داشته باشد هم مداح پای منبرش می‌نشیند و هم مخاطب را به خوبی جذب می‌کند. البته اگر مداح هم مداح باشد واعظ در پای منبر مدح او روضه گوش می‌کند و سینه می‌زند.

*شما از واعظانی هستید که خیلی به جوانان نزدیک هستید. آیا معمولاً به بحث‌های سیاسی در هیئت‌ها می‌پردازید؛ چون عده ای می‌کوشند اعلام کنند نباید هیئت‌ها وجهه سیاسی را دنبال کند، نظر شما در این باره چیست؟

باید دید کلی داشته باشیم

ما هیئت سکولار نداریم! بنابر فرمایش حضرت آقا ما نباید در هیئت‌ها به جزئیات سیاسی، جناح‌گرایی بپردازیم  و یا افراد خاصی را معرفی یا رد کنیم؛ باید دید کلی داشته باشیم و موضوعات کلان را بحث کنیم. اما این‌که بسیاری از فضای هیئت برای رسیدن به مقاصد سیاسی خودشان بهره ببرند،‌ این یک سوء استفاده نابخشودنی است. چون یکسری از جوانان و قاطبه مردم هیئتی را نسبت به اعتقادات شخصی دچار تزلزل و یا تردید می کند. باید موضوعات عمده سیاسی را با تکیه بر فرمایشات حضرت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری(مدظله) ‌مطرح کنیم.

برخی هیئت‌ها،‌کانال تبلیغاتی شده‌اند

در واقع نباید در هیئت‌ها این باب شود که فریاد بزنیم به فلانی رأی بدهید یا فلانی را رد کنیم. اما بزرگان ما می‌فرمایند که کار حضرت سیدالشهداء هم سیاسی بوده است. این موضوع با عملکرد برخی که هیئت‌ها را به کانال تبلیغاتی دسته یا گروهی تبدیل می‌کنند،‌ تفاوت دارد. اگر این تندروی‌ها در برخی هیئت‌ها ادامه پیدا کند این مستمعین جوان علاقه‌مند‌ زده خواهند شد و در جذب مخاطب دچار مشکل خواهیم شد.  امروز نظام برای حفظ امنیت نیاز به رأی حداکثری دارد باید این‌ها را برجسته کرد. 

* یعنی این ورود مصداقی به مسائل سیاسی را عامل تفرقه بین هیئت ها می دانید؟

واعظان باید جوانان را آگاه کنند

قطعا همین طور است . به نظر من دشمن میدان‌ها و موقعیت‌ها را به خوبی شناخته و آگاهانه نبرد نرم را به میدان هیئت‌ها آورده است. به اعتقاد بنده این تفرقه همین پرداخت‌های جزئی به مسائل سیاسی است که به یک آفت تبدیل شده و باید واعظان ما به خوبی مستمعین و جوانان هیئتی را از این تفرقه‌ها و نفوذها آگاه سازند.

اصلاً موضع‌گیری‌های صریح سیاسی در پشت تریبون‌ها هیئت‌ها به خودی خود عامل تفرقه محسوب می‌شود. لازم است صاحبان تریبون هیئت‌ها به جای لیدری اهداف شخصی سیاسی از حضورهای حداکثری بگویند. ما نباید از تریبون امام حسین(ع) سوء استفاده کنیم؛ واقعاً بر روی قشر جوان ما اثر معکوس خواهد داشت.

*در ایام ولادت حضرت علی(ع) و ایام البیض ماه معظم رجب قرار داریم، درباره فضای اعتکاف و برکات این ایام بفرمایید؟

همان‌طور که می‌دانید ماه رجب بهار بندگی و عبودیت است و هرکس خود را در این بهار سرزنده نشان دهد تجلی آن در برنامه‌های شخصی، خانوادگی و جنبه‌های دیگر زندگی فرد، به منصه ظهور می‌رسد. مهمترین بخش آن، اعتکاف و خلوت با پروردگار عالم است که برای فرد فرصت تمرین انس با پروردگار ، میسر می‌شود.

یکی از اهداف مهم اعتکاف ارتباط شخصی با پروردگار عالم است؛ دوربودن از هیاهوی روزمره کار و زندگی و فعالیت‌های روزمره، خلوت‌کردن، انس‌گرفتن و مناجات کردن با حضرت حق یکی از فرصت‌های مغتنمی به شمار می‌رود که در بهار عبودیت و بندگی ماه معظم رجب، قابل دسترسی است.

 ان‌شاالله با این بسترهایی که آماده می‌شود برای بندگی‌، ما مقدمه‌ای باشیم برای ورود هرچه بهتر به ماه ضیافت الهی، ماه مهربانی پروردگار عالم ماه مبارک رمضان که همگان می‌دانند ماه رجب و شعبان دو مقدمه برای درک رمضان، ماه ضیافت الهی است.

*به نظرشما چه مسائل و نکاتی باید در بستر برگزاری مراسم بزرگ و باشکوه اعتکاف مطرح شود؟

حضرت‌آقا خطاب به برگزارکنندگان اعتکاف این توصیه را داشتند که: «سعی کنید با برگزاری جلسه و محافل زیاد وقت معتکفین را نگیرید». البته شایسته است که ساعاتی را به کسب معرفت و سخنرانی، اختصاص دهیم. اما همان‌طور که اشاره کردم اعتکاف یک فرصت محدود، کوتاه و مغتنمی است برای ارتباط شخصی و خلوت با خدا . بدون شک تشریح و تبیین مطالب اخلاقی در جمع معتکفین یکی از بخش‌های مهم این مراسم باشکوه به شمار می‌رود اما آن‌چه اهمیت دارد ضرورت خلوت کردن با خدا در اعتکاف است که باید تبیین شود. گاهی دیده می‌شود که در مراسم اعتکاف آن قدر برنامه‌ها را فشرده طراحی می‌کنند که اصلاً فرصت عبادت و بندگی و خلوت با خدا به معتکف داده نمی‌شود.

امیدواریم خداوند به همه معتکفین و برگزارکنندگان این مراسم باشکوه، این هوشیاری را بدهد که اعتکاف فرصتی برای تبیین مسائل نیست. بلکه فرصت مغتنمی برای ارتباط با خدا و درک هرچه بهتر ماه شعبان و رمضان است. حالا اگر در این میان زمان‌هایی به عنوان فراغت وجود داشت می‌توان جلساتی را به صورت محدود ویژه معرفت‎افزایی و بصیرت‌افزایی، برگزار کرد..

*اگر در پایان صحبتی دارید بفرمایید.

از همه عزیزان خاصه برگزارکنندگان اعتکاف که سهمی در ثواب اعتکاف دارند؛ اگرچه ممکن است که خودشان نتوانند آداب ویژه این مراسم بزرگ را اداء کنند و حتی در کنار معتکفین نباشند،  التماس دعای مخصوص دارم.