کد خبر : ۶۵۶۲۴
تاریخ انتشار : ۱۷ آبان ۱۳۹۴ - ۱۳:۴۸

چرا امام چهارم "سجاد" لقب گرفت؟

امام علي بن حسين بن علي بن ابيطالب (ع) مشهور به سجاد در پنجم شعبان سال 38 هجري قمري متولد شد .امام زين العابدين(ع) زماني ديده به جهان گشودند كه زمام امور در دست جد بزرگوارش امام علي بن ابيطالب (ع) بود.
عقیق: نام معصوم ششم علي(ع) است . وي فرزند حسين بن علي بن ابيطالب(ع) و ملقب به "سجاد" و "زين العابدين " مي باشد . امام سجاد (ع) در سال 38هجري در مدينه ولادت يافت .حضرت سجاد در واقعه جانگداز كربلا حضور داشت ولي به علت بيماري و تب شديد از آن حادثه جان به سلامت برد ، زيرا جهاد از بيمار برداشته شده است و پدر بزرگوارش - با همه علاقه‌اي كه فرزندش به شركت در آن واقعه داشت - به او اجازه جنگ كردن نداد . مصلحت الهي اين بود كه آن رشته گسيخته نشود و امام سجاد وارث آن رسالت بزرگ، يعني امامت و ولايت گردد.

نگاهي مختصر به زندگاني امام سجاد(ع)
مشهورترين كنيه او ابامحمد وابوالحسن است. مدّت عمر آن بزرگوار مثل پدر بزرگوارش پنجاه و هفت سال است زيرا پانزدهم جمادي الاول سال سي و هشت از هجرت به دنيا آمد. تولد آن بزرگوار دو سال قبل از شهادت اميرالمؤمنين (ع) است و تقريباً بيست و سه سال به پدر بزرگوار زندگي كرد. پس مدت امامت آن بزرگوار سي و چهار سال است.حضرت سجّاد (ع) پدري چون حسين دارد و مادرش دختر يزدگرد پادشاه ايران است مادر مكرّمه آن حضرت بنا بر منابع تاريخ اسلامي، غزاله از مردم سند يا سجستان كه به سلافه يا سلامه نيز مشهور است، مي باشد.ولي بعضي از منابع ديگر نام او را شهربانويه، شاه زنان ، شهرناز، جهان بانويه و خوله، ياد كرده اند. به هرحال دست عنايت حق بطور خارق العاده اين دختر را به امام حسين(ع) مي رساند. شرافت اين زن آن است كه مادر نه نفر از ائمة طاهرين مي شود و چنانچه حسين (ع) اب الائمه است، اين زن نيز ام الائمه است. و اما از نظر فضايل انساني: امام سجّاد (ع) گرچه با اهل بيت عليهم السلام وجه اشتراك در همه فضايل دارند و هيچ فرقي ميان آنان از نظر صفات و فضايل انساني نيست، اما از نظر گفتار و كردار شباهت تامّي به جدشان اميرالمؤمنين عليه السلام دارد.

چرا امام، «سجاد» لقب يافت؟
امام باقر عليه السلام فرمود: پدرم، هيچ يك از نعمت‌هاي الهي را ياد نمي‌كرد، مگر آنكه سر به سجده مي‌نهاد. هيچ حادثه ناگواري از او رد نمي‌شد، جز آنكه سجده مي‌كرد.هيچ نيرنگ حيله گري از او دفع نمي‌گرديد، مگر آنكه سر به سجده مي‌نهاد. از هيچ نماز واجبي فراغت نمي يافت، مگر اينكه به سجود مي رفت.هرگز موفق به اصلاح و آشتي بين دو نفر نمي شد، جز آنكه سجده شكر به جاي مي‌آورد. بنابراين نشانه‌هاي سجود در تمام اندام سجده‌اش آشكار بود از اين رو ايشان را «سجاد» ناميدند.

زندگي در سخت‌ترين شرايط سياسي
امام سجّاد(عليه السلام) در بدترين زمان از زمان هايي كه بر دوران رهبري اهل بيت گذشت مي‌زيست، چه، او با آغاز اوج انحرافي، معاصر بود كه پس از وفات رسول اكرم(صلي الله عليه وآله وسلم) روي داد.امام(عليه السلام) با همه محنت‌ها و بلاها كه در روزگار جدّ بزرگوارش اميرالمؤمنين(عليه السلام) آغاز گرديده بود همزمان بود. وقتي ديده به جهان گشود، جدّش اميرمؤمنان(عليه السلام)در خطِّ جهادِ جنگِ جمل، غرق گرفتاري بود و از آن پس با پدرش امام حسين(عليه السلام) در محنت و گرفتاريهاي فراوان او شريك بود. ايشان همه اين رنج ها را طي كرد و خود به طور مستقل روياروي گرفتاريها قرار گرفت.محنت و رنج او وقتي بالا گرفت كه لشكريان يزيد در مدينه وارد مسجد رسول اللّه شدند و اسب هاي خويش را در مسجد بستند، يعني همان جايي كه انتظار آن مي رفت مكتب رسالت و افكار مكتبي در آنجا انتشار يابد، امّا برعكس، آن مكان مقدّس در عهد آن امام تقوا و فضيلت، به دست سپاه منحرف بني اميّه افتاد و آنان ضمن تجاوز به نواميس مردم مدينه و كشتار فراوان، بي پروايي را از حدّ گذراندند و حرمت مدفن مقدّس رسول اكرم(صلي الله عليه وآله وسلم)و مسجدش را هتك نمودند.امام سجّاد(عليه السلام) براي پيش راندن مسلمانان به سوي نفرت از بني اميّه و افزودن مبارزه جويي با آنان، تلاش هاي مؤثّري نمود و هر گاه فرصتي به دست مي آمد، مردم را بر ضدّ امويان تحريك مي كرد و با احتياط، برنامه حاكمان منحرف را تحت نظر قرار مي داد.

امام و حكومت
امام سجّاد(عليه السلام) به اين امر آگاه بود كه تا وقتي از طرف پايگاه هاي مردمي پشتيباني نشود، تنها در دست گرفتن قدرت براي تحقّق بخشيدن به عمل دگرگون سازي اجتماع اسلامي كافي نيست.پايگاههاي مردمي نيز بايد به هدف هاي اين قدرت آگاه باشند و به نظريّه هاي او در حكومت ايمان داشته باشند و در راه حمايت از آن حركت كنند و مواضع آن را براي توده مردم تفسير نمايند و در برابر تندبادها با استواري و قدرت بايستند.امام سجّاد(عليه السلام) اين امكانات را نداشت و به علّت آگاهي نداشتن مردم چنين شكايت مي‌فرمود: «پروردگارا! در پيشامدهاي ناگوار روزگار به ناتواني خويش نگريستم و درماندگي خود را از جهت ياري طلبيدن از مردم در برابر كساني كه قصد جنگ با من داشتند ديدم و به تنهايي خود در برابر بسياريِ كساني كه با من دشمني داشتند، نظر كردم.»امام(عليه السلام)، از جنبه انقلابي، به صورتي كه مستقيماً عهده دار آن گردد، كناره جويي فرمود و به اين بسنده كرد كه كار قيام را به كساني واگذارد كه در اين مورد برپاي مي خيزند.
به طور كلي وضع اجتماعي كه هر امام در آن زيست مي‌كرد، شكل كار سياسي او را محدود و مشخّص مي‌ساخت.
پيشوايان معصوم با وجود توطئه هايي كه دشمنان، عليه آنها مي نمودند تا آنان را از زمينه حكومت دور سازند، پيوسته مسئوليت خود را در نگاه داري مكتب و تجربه اسلامي و مصون نگاه داشتن آن از فرو افتادن در ورطه انحراف و جدا شدن از مبادي و معيارها و ارزش هاي آن به گونه اي كامل ايفا مي‌كردند و هر وقت انحراف شدّت مي‌يافت و از خطر فروافتادن در ورطه نابودي بيم مي داد، پيشوايان(عليهم السلام) بر ضدّ آن حوادث تدبيرهاي لازم مي انديشيدند، و هر گاه تجربه اسلامي و عقيدتي در تنگناي مشكلي گرفتار مي‌آمد و رهبري هاي منحرف به حكم بي كفايتي از درمان آن ناتوان مي شد، امامان به نشان دادن راه حلّ و حفظ امّت از خطرهايي كه مردم را تهديد مي كرد، مبادرت مي فرمودند.

پاسداري از مقام نبوت
امام سجاد عليه السلام در غالب دعاهاي صحيفه سجاديه مكرر، قبل و يا بعد از هرگونه درخواست از خداي متعال، به حمد و ثناي الهي مي پردازد و بر پيامبر و آل آن بزرگوار صلوات مي فرستد و شيوه دعا كردن را آموزش مي دهد و حرمت رسول اكرم صلي الله عليه وآله را پاس مي دارد.

ايثارگر بزرگ
امام باقر عليه السلام فرموده است كه پدرش حضرت علي بن الحسين عليه السلام دوبار كل دارايي خود را با خدا قسمت كرد؛ همان بزرگوار فرموده است كه امام سجاد عليه السلام شبها انبان بزرگي از نان بر پشت مي نهاد و به نيازمندان صدقه مي داد. پس از شهادت امام سجاد عليه السلام معلوم شد آن بزرگوار مخارج صد خانواده نيازمند را بر عهده داشته است. (كشف الغمه، ج 2، ص 100)

امام سجاد(ع) در كربلا
بيماري موقت امام در كربلا و در جريان حادثه عاشورا چند روزي بيش ادامه نيافت و پس از آن حضرت زين العابدين 35سال عمر كرد كه تمام آن مدت به مبارزه و خدمت به خلق و عبادت و مناجات با حق سپري شد . سن شريف حضرت سجاد ( ع ) را در روز دهم محرم سال 61هجري كه بنا به وصيت پدر و امر خدا و رسول خدا ( ص ) به امامت رسيد ، به اختلاف روايات در حدود 24 سال نوشته اند . مادر حضرت سجاد بنا بر مشهور "شهربانو" دختر يزدگرد ساساني بوده است . آنچه در حادثه كربلا بدان نياز بود ، بهره برداري از اين قيام و حماسه بي نظير و نشر پيام شهادت حسين (ع) بود ، كه حضرت سجاد (ع) در ضمن اسارت با عمه اش زينب (س) آن را با شجاعت و شهامت و قدرت بي نظير در جهان آن رو فرياد كردند . فريادي كه طنين آن قرنهاست باقي مانده و - براي هميشه - جاودان خواهد ماند. واقعه كربلا با همه ابعاد عظيم و بي مانندش پر از شور حماسي و وفا و صفا و ايمان خالص در عصر روز عاشورا ظاهرا به پايان آمد، اما مأموريت حضرت سجاد ( ع ) و زينب كبري ( س ) از آن زمان آغاز شد.

امام آزادي بخش
امام چهارم بدون آنكه نيازي به نيروي كار بردگان داشته باشد، آنها را مي خريد و آزاد مي كرد و برخي گفته اند: امام چهارم هزار برده را در راه خدا آزاد كرد. بردگاني كه از اين موضوع اطلاع داشتند، همواره خود را در معرض ديد امام سجاد عليه السلام قرار مي دادند تا شايد حضرت، آنان را خريداري و آزاد كند و آن بزرگوار، هر ماه و هر روز به آزاد كردن بردگان خويش مي پرداخت. آن حضرت با فقرا مي نشست، با آنان غذا مي خورد، از آنان دلجويي مي كرد، به آنان لطف داشت و پناه آنان بود، براي آنان كار مي كرد و از آنان پذيرايي مي نمود، و درباره آنان به ديگران سفارش مي كرد.تاريخ نويسان اقرار دارند كه امام سجاد (ع)، دوست داشت فقيران، يتيمان و بينوايان سر سفره اش باشند و با آنها بنشيند، غذا براي آنها آماده كند و حتي غذا در دهن آنان بگذارد.

صحيفه سجاديه
امام(عليه السلام) براي آگاهي مردم، اسلوب دعا را به كار برد، به طوري كه دعاهاي آن حضرت، رويدادهاي عصر او را تفسير مي كند.صحيفه سجّاديّه كه به زبور آل محمّد مشهور است، اثر بي نظيري است كه در جهان اسلام، جز قرآن كريم و نهج البلاغه، كتابي به اين عظمت و ارزش، پديد نيامده كه پيوسته مورد توجه بزرگان و علما و مصنّفان باشد.از ديگر آثار ارزنده به جا مانده از امام سجّاد(عليه السلام)، مجموعه اي تربيتي و اخلاقي است به نام رساله حقوق كه امام(عليه السلام) در آن وظايف گوناگون انسان را در برابر خدا و خود و ديگران، با بياني شيوا و گويا بيان كرده است.مجموعه حقوقي كه در اين رساله ذكر شده جمعاً 51 حقّ مي باشد.
اينها گوشه اي از فضايل و ارزشهاي واقعي امام زين العابدين(ع) است كه دشمن را بر سر كينه و انتقام مي آورد چنانكه نوشته اند : در 12 محرم سال 95 هجري قمري حضرت سيد الساجدين ( ع ) به دست وليد بن عبدالملك به شهادت رسيدند و امروز قبر شريف آن حضرت در قبرستان بقيع مظلومانه و غريبانه مامن و زيارتگاه عاشقان و ارادتمندان خاندان رسول خدا(ص) است.


منبع:حج
211008


ارسال نظر
پربازدیدترین اخبار
مطالب مرتبط
پنجره
تازه ها
پربحث ها
پرطرفدارترین عناوین