دعای لطیف بهتر از دعای زیاد است

عقیق

آیت الله حاج میرزا جواد ملکی تبریزی از عرفای به نام و از سالکان صدیق سلوک الی الله در کتاب مراقبات درباره مراقبه ها و مواظبت های خاص ماه رجب دستورات ویژه ای دارند. ایشان در این باره یه روایتی از پیامبر درباره فضیلت و شرافت دو رکعت نماز خاص ماه رجب اشاره می کنند و در ادامه ریزه کاری های اعمال این ماه را برمی شمارند.

نمازى در تمام شبهاى این ماه وارد شده که در کتاب "اقبال" و از کتاب "التحفه " حلوانى روایت شده است : رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم فرمودند: هر کس در رجب شصت رکعت نماز به جا آورد در هر شبى از این ماه دو رکعت که در هر رکعت آن سوره فاتحه را یک بار و "قل یا ایها الکافرون" را سه بار و "قل هو الله احد" را یک بار بخواند و هنگامى که سلام نماز را داد، دستهاى خود را بلند کرده و بگوید : "لا اله الا الله وحده لا شریک له له الملک و له الحمد یحیى و یمیت و هو حى لا یموت بیده الخیر و هو على کل شى ء قدیر و الیه المصیر و لا حول و لا قوة الا بالله العلى العظیم اللهم صل على محمد و آل محمد و آل محمد النبى الامى" و دستهاى خود را به صورت بکشد، خداوند متعال دعاى او را مستجاب و ثواب شصت حج و شصت عمره به او مى دهد."

محروم کسی که معنی محبت خدا را نداند

شایسته این است که بنده باقیمانده شب را تا فرا رسیدن وقت نماز شب، مشغول به ذکر یا فکر یا مناجات به تناسب حال خود شود آنگاه نماز شب را به جا آورده و بعد از هشت رکعت نماز شب سجده نموده و در سجده خود آنچه از امام علی علیه السلام  در اقبال روایت شده است بخواند و بعد از نماز وتر دو دعایى را که در کتاب اقبال روایت شده است بخواند و بندهاى دعاى دوم را با توجه و حضور قلب بخواند تا بهره او از دعا تنها به تلفظ الفاظ نباشد و سعى کند که در دعاى خود راستگو بوده و به خداى متعال در مجلس حضور او و در دعایش دروغ نگوید : زیرا این کار براى کسى که دعا مى کند خطر بزرگى است و اگر حال او مطالبى را که به خدایش مى گوید، تصدیق نمى کند، باید در گفتار خود بعضى از معانى مجازى را قصد کند  و اگر این کار را نیز نمى تواند انجام دهد، الفاظ را به گونه اى تغییر دهد که دروغ صریح و ادعاى باطلى در آن نباشد، زیرا کسى که معنى محبت خدا را نمى داند، چگونه مى تواند در این دعا ادعاى انس با او را داشته باشد و کسى که معنى نزدیک گرداندن را نمى داند، چگونه مى گوید : "مرا از ورطه گناهان خارج و به بلنداى نزدیکى برسان" و همین طور باقى عبارات.

بدکارترین بندگان خیال می کنند کارهایشان خوب است

 مهم این است که سالک الی الله مواظب قلبش باشد که زنده با ذکر خدا و با حضور در مقابل او به مراسم بندگى که موجب رضایت اوست مشغول باشد . زیرا مقصود از زنده داشتن شبها زنده نمودن قلب در آن است و زنده بودن قلب نیز فقط با ذکر و فکر است و قلب غافل مانند مرده است و کسى که مشغول به مکروهاتى که مورد رضایت خدا نیست ، باشد، پایینتر از مرده است . و کسى که مشغول به محرمات الهى در این شبها باشد، بدتر از کسى است که در غیر این شبها مرتکب حرام مى شود  و شاید همین کار باعث شود که انسان عاقبت به خیر نشود.

انسان باید تلاش کند در حالى که خیال مى کند شب زنده دارى کرده و رستگار شده  از دسته سومى که گفتیم نباشد زیرا در این صورت از کسانى خواهد بود که خداوند متعال درباره آنها فرموده : "از لحاظ عمل زیانکارترین - بدکارترین - افراد هستند ولى خیال مى کنند کارهایشان خوب است." و فکر مى کنم از گناهان پنهانى خالى نباشى، مثل تأخیر توبه از بعضى گناهان زیرا مشهور این است که سرعت در توبه واجب فورى است و ترك واجب نیز حرام است مانند تزکیه نفس از بعضى از صفات اخلاقی که واجب عینى است و ترك آن و مشغول شدن به عبادات مستحبى حرام است . و همینطور گناهان دیگرى که مانند این دو گناه مخفى و پنهان هستند .

ترک مراقبت و عبادت شیطان در خانه رحمان

خلاصه این که سالک باید قبل از فرا رسیدن این شبها و اوقات شریف، مواظب خود بوده و بیش از سایر وقتها حال خود را بررسى کند و بکوشد گناهى در او نباشد تا در تجارت با پروردگار ضرر و زیانى ندیده ، نور عبادت کنندگان را از دست نداده و مانند بنده اى نباشد که سلطان او را به مجلسش براى هدیه دادن و بزرگداشت او، بلکه براى مأنوس نمودن و مناجات و حالهاى عالى به همراه اولیاى بزرگوار خداوند، دعوت نموده و او در این مجلس حاضر شده و در حضور سلطان به مخالفت او بپردازد و در خانه رحمان و آشکارا به عبادت شیطان بپردازد و با این اعمال سزاوار خوارى بزرگى شده و به جاى به دست آوردن بزرگداشت خدا، ذلت و خوارى به دست آورد.

گاهی عبادت زیاد است اما باطن مخالف پروردگار

به حکم عقل واجب است در  شب های ماه رجب از هر چیز ممکن در به دست آوردن رضایت خداوند و سلامتى حالها و عملها از آفتها، کمک گرفت و با تمام توان باید به این مهم پرداخته تا عمل او خالص و خودش نیز مخلص براى خداوند متعال باشد . در این صورت است که عمل کم نیز کافى است زیرا پاداش عمل خالص از بنده مخلص بدون حساب است و بنده اى که نیت درستى داشته باشد، در معامله با مولاى خود فقط با خلوص صادق راضى مى شود و تمام سعى خود را در این جهت به کار انداخته و این مطلب براى او از هر چیزى مهمتر است زیرا این مطلب با آرزو به دست نیامده ، و تنها با علاقه به آن نمى رسند  و کسى که تفاوت این حالتها را نبیند در ازیاد عبادتهاى ظاهرى خیلى تلاش مى کند، در حالى که در باطن و قلب خود مخالف پروردگار و داراى حالتهاى پست و اخلاق فاسدى از قبیل ترك واجب و انجام حرام بوده و عمل خود را با ریا و کسب شهرت و نفاق و عُجب و نادانى و مخالفت با خدا انجام مى دهد. همچنین باید سعى او بر لطیف کردن عمل بیش از ازدیاد عمل بوده و دعا و مناجاتى را انتخاب کند که عبادتهاى آن مشتمل بر خضوع و اعتراف بیشتر به حق منت خداوند در مشرف کردن بندگان به تکلیف باشد؛ حرکات و حالات او به گونه اى باشد که دل را نرم کرده و باعث تواضع و زهد بیشترى گردد.

منبع:شبستان