۲۱ دی ۱۴۰۳ ۱۱ رجب ۱۴۴۶ - ۲۹ : ۱۳
چگونه در امتحانات الهی پیروز شویم؟
هر چیزی که برای بشر جاذبه‌ای دارد و توجه او را به خود جلب کند، از خوردنی‌ها، آشامیدنی‌ها و پوشیدنی‌ها، تا سایر چیزهایی که انسان از تماشای آنها لذت می‌برد، حتی اگر کششی اندک داشته باشد که او را به خود جلب کند، وسیلة آزمایش است.
عقیق:امتحان
و آزمایش راهی است برای کشف مجهولات و حقایق پوشیده هر چیز که علم بشر از مسیر آن
رشد و تکامل می یابد. البته هر چیز به تناسب وجودش امتحان می شود.
خداوند نیز به روش های مختلف بندگان را می آزماید؛ باید توجه
داشت که امتحان، مسئله ساده ای نیست. رمز زندگی دنیا است؛ یا به تعبیر دیگر، هدف
نزدیک از آفرینش انسان است. خدا انسان را آفرید تا او را امتحان کند. این امتحان
برای آن است که پاداش بیشتر و والاتری نصیب او شود، و سرانجام آن، پاداشی است که
به عقل ما نمی‌رسد؛ یعنی قرب خدا، هدف نهایی خلقت است. هدف نزدیک آفرینش، امتحان
است؛ هدف دوم، پاداش و بهشت است؛ و هدف نهایی، رسیدن به قرب الهی است. این اهداف
بر یکدیگر مترتب است و همه، هدف خلقت است.
از این رو است که در آیات ابتدایی سوره مبارکه عنکبوت می
فرماید: أَحَسِبَ النَّاسُ أَن یُتْرَکُوا أَن یَقُولُوا آمَنَّا وَهُمْ لَا
یُفْتَنُونَ * وَلَقَدْ فَتَنَّا الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ فَلَیَعْلَمَنَّ
اللَّهُ الَّذِینَ صَدَقُوا وَلَیَعْلَمَنَّ الْکَاذِبِینَ
آیا مردم پنداشتند که تا گفتند ایمان آوردیم رها مىشوند
و مورد آزمایش قرار نمىگیرند* و به یقین کسانى را که پیش از اینان بودند آزمودیم تا
خدا آنان را که راست گفتهاند معلوم دارد و دروغگویان را [نیز] معلوم دارد.
قرآن کریم دربارة چگونگی امتحان خداوند، در برخی آیات فرموده:
هر چه روی زمین است، مانند گیاهان، جانوران، حشرات، ماهی‌ها، و موجودات دیگر را
دارای جاذبه‌هایی قرار دادیم تا شما را با آنها بیازماییم. إِنَّا جَعَلْنَا مَا عَلَى الأرْضِ زِینَةً لَّهَا لِنَبْلُوَهُمْ أیُّهُمْ
أحْسَنُ عَمَلًا.(کهف، 7) بر این اساس، هر چیزی که برای بشر جاذبه‌ای دارد و توجه
او را به خود جلب کند، از خوردنی‌ها، آشامیدنی‌ها و پوشیدنی‌ها، تا سایر چیزهایی
که انسان از تماشای آنها لذت می‌برد، حتی اگر کششی اندک داشته باشد که او را به
خود جلب کند، وسیلة آزمایش است. عجیب‌تر اینکه خود انسان‌ها، وسیلة آزمایش یکدیگر
هستند: لِّیَبْلُوَ بَعْضَکُم بِبَعْضٍ(محمد، 4)
روایات معصومین (ع) نیز بر امتحانات و ابتلائات الهی
برای انسان اشاره دارد، آنچنان که امیرالمومنین (ع) فرموده اند: "یکی از شما
نگوید پروردگارا! من از آزمایش به تو پناه می برم زیرا کسی نیست که گرفتار فتنه
نباشد و لکن هر کس بخواهد از فتنه پناه بجوید از گمراه کنندگان فتنه باید پناه جوید."
پیامبر اکرم (ص) می فرمایند: "بی چیز نزد بی نیاز
فتنه است، و ناتوان نزد توانا آزمایش است و بنده نزد مالک آزمایش است. پس باید از
خدا بترسد و او را به آنچه طاقت دارد، وا دارد و او را بر آن یاری دهد و اگر نکند
او را آزار ندهد."
معمر بن خلاد از موسی بن جعفر (ع) نقل می کند که شنیدم
آن حضرت (ع) فرمودند: "آیا مردم گمان می کنند رها شوند از اینکه گویند ایمان
آوردیم و آنان امتحان نشوند؟ سپس به من فرمودند: فتنه چیست؟ عرض کردم: فدایت شوم
آنچه نزد ما است فتنه در دین است. فرمودند: امتحان می شوند آنطور که طلا امتحان می
شود؛ سپس فرمودند: خالص می شوند همانطور که طلا خالص می شود."
اما برای سربلندی و پیروزی در امتحانات الهی راه هایی
توصیه شده است که عمل به آنها می تواند راهگشای انسان در مسیر پرپیچ و خم ابتلائات
باشد.
نخستین و مهمترین گام براى پیروزى، صبر و پایدارى است. پس
از آن توجه به گذرا بودن حوادث این جهان و سختی ها و مشکلاتش و اینکه این جهان
گذرگاهى بیش نیست.
علاوه بر این، استمداد از نیروى ایمان و الطاف الهى،
توجه به تاریخ پیشینیان و بررسى موضع آنان در برابر آزمایش هاى الهى براى آماده
ساختن روح انسان نسبت به امتحانات پروردگار بسیار مؤثر است و نیز توجه به این
حقیقت که همه این حوادث در پیشگاه خداوند رخ مىدهد و او از همه چیز آگاه است از
مواردی هستند که انسان را برای پیروزی در امتحانات الهی یاری می کنند.
از امیرالمومنین (ع) نقل است که فرمودند: "بدانید
همانا هر کس از خدا بترسد برای او از فتنه ها، راه بیرون آمدن و روشنایی از تاریکی
ها قرار می دهد."
از امام صادق (ع) نیز روایت است که فرمودند: "هر کس
از مومنین به بلایی گرفتار شود و بر آن صبر کند برای او مانند اجر هزار شهید است."
پی نوشت ها:
1- بحارالانوار
2- غررالحکم
3- تفسیر نمونه
4- اصول وافی
منبع:قدس
211008
گزارش خطا
