حکم شرعی خمیرکردن اوراق قرآنی فرسوده

عقیق: با توجه به استفاده بسیاری که روزانه از قرآن‌های مختلف در مکان‌های مختلف می‌شود، ممکن است طی گذر سالیان متعدد و استفاده‌های مستمر صفحات قرآن کریم فرسوده شده و غیرقابل استفاده می‌شود. اگر قرآن‌ها از حیطه استفاده افراد خارج شده و بدون کاربردی در مکان‌ةای مختلف مانند منازل، مساجد، مدارس و... محبوس بماند کار صحیحی نیست و برای رسیدگی به فرسودگی این دست از قرآن‌های موجود در سطح شهر باید اقداماتی شکل بگیرد.

با گذشت زمان و افزایش قرآن‌های فرسوده سازمان‌ها و دستگاه‌های مختلفی عهده‌دار شده‌اند تا برای رسیدگی به اینگونه قرآن‌های که  غیر قابل استفاده شده‌اند اقداماتی را صورت دهد این اقدامات باتوجه به میزان فرسودگی قرآن صورت می‌گیرد برخی از قرآن‌ها به قدری قدیمی و غیرقابل استفاده می‌شوند که با گذشت سالیان بسیار متن قرآن کریم نیز حتی از روی آن‌ها پاک می‌شود. قسم دیگری از قرآن‌های فرسوده باید به صورت خمیر درآید تا از آن اوراق جدیدی ساخته شود و نوع اقدامات در جهت رسیدگی به قرآن‌ها به نسبت میزان صدمه و فرسودگی متفاوت خواهد بود. اخیراً با توجه به شیوع و رایج‌ شدن اینگونه روش‌ها، استفاده از روش‌ها مورد تردید واقع شده و حکم شرعی آن مورد پرسش بسیاری قرار گرفته است، برای دریافت پاسخ این سؤال، از تعدادی مراجع استفتایی به عمل آمد که متن سؤال و پاسخ‌های برخی از علما و مراجع عظام تقلید به شرح زیر است:

.1آیا خمیر کردن اوراق قرآنی باید به شیوه خاصی انجام شود؟

.2آیا کاغذ استحصالی -در صورت از بین رفتن کامل خطوط قرآن- باید در مصارف خاص متناسب با شأن قرآن کریم استفاده شود؟

.3آیا عنوان «باسمه تعالی» در سربرگ اوراق اداری در صورت مس، حکم سایر اسماء الهی -مبنی بر وجوب طهارت-  را داراست؟

.4آیا لوح‌های فشرده قرآنی از جهت لزوم رعایت احکام طهارت و آداب، به قرآن مخطوط ملحق می‌شوند؟

دفتر مرجع عالی‌قدر آیت‌الله العظمی سید علی‌خامنه‌ای:

1ـ  شیوه خاصی ندارد، همین که موجب هتک حرمت نباشد، کافی است.
2ـ واجب نیست.
3ـ این حکم را ندارد
4ـ مس آن بدون وضو اشکال ندارد.

دفتر آیت‌الله مکارم شیرازی:

.1روشی اتخاذ شود که توهین به اسماء متبرک الهی محسوب نگردد.
.2مصرف خاصی شرط نیست.
.3حکم اسماء الهی را ندارد هر چند رعایت احتیاط خوب است.
.4احکام قرآن مخطوط را ندارد.

دفتر آیت‌الله بهجت:

.1جایز نیست مگر با محو کردن کامل خطوط قرآن از اول بوسیله رنگ یا امثال آن.
.2اگر کسانیکه آنها را دادند ، به نیت تبدیل شدن به قرآن بوده ، باید همان طور عمل شود و در غیر اینصورت هم مصارف مناسب با شأن قرآن اولی است.
.3بله ، ضمیر حکم اسماء را دارد.
.4خیر.

دفتر آیت‌الله سیستانی:

.1عرفاً هتک محسوب نشود.
.2 لازم نیست.
.3ندارد.
.4ملحق نمی شود.

دفتر آیت‌الله شبیری زنجانی:

.1خمیر کردن اوراق قرآنی باید با رعایت دو نکته انجام شود : 1)به شکلی انجام شود که عرفاً بی احترامی به قرآن کریم محسوب نشود. 2)از دست زدن بی وضو به اوراق اجتناب شود
.2کاغذ استحصالی با توجه به از بین رفتن کامل خطوط قرآن حکم کاغذ معمول را دارد.

.3حکم سایر اسماء الهی را دارد.

.4هر چند لوح‌های فشرده قرآنی حکم طهارت و حرمت مس بدون وضو را ندارد، ولی از آن جا که شامل متون قرآن (به شکل دیجیتال) است، باید به گونه‌ای رفتار شود که عرفاً موجب بی‌احترامی به قرآن نشود.