عقیق: در واقع اين پرسش يكي از پرسش هايي است كه افراد بسياري به پاسخگويي آن پرداخته اند و با توجه به ديدگاههاي متفاوتي كه داشته اند، نظرات متفاوتي را هم ارائه داده اند كه بعضي از آنها كاملاً مباين و مخالف نظرات ديگر است.

در اصطلاح جامعه شناسان كلمه دين شامل دين هاي الهي و دين هاي غير الهي مي شود. در صورتي كه در فرهنگ اسلام و اصطلاح متكلمين مسلمان، دين تنها به شريعت حقه، اطلاق مي شود و به شرايع باطل مثل بت پرستي و ستاره پرستي و .... دين نمي گويند هر چند كه از حيث لغت دين، هم شامل اديان حقه مي شود و هم باطل (كه در قرآن هم در سورة كافرون به اين صورت استعمال شده است).

فلذا چون ماهيت دين در فرهنگ ها و ديدگاه هاي مختلف يكسان نيست جامعه شناسان تعاريف مختلفي از آن ارائه داده اند. جيمز فريزر مي گويد: دين عبارت است از سازش انسان با قواي برتر از آدمي كه به گمان دين داران اين قواي فوق طبيعي، جهان و زندگي انسان را اداره مي كنند.

حال كه با برخي از نظريات درباره دين آشنا شديم مبدأ و پيدايش اديان و قديمي ترين دين را هم جستجو مي كنيم. بعضي از جامعه شناسان مثل ادوارد تيلور رسم نياپرستيAncestor- worship)) يا آئين پرستش اجداد را نخستين شكل دين در قبائل اوليه دانسته اند و گفته اند تقديس ارواح مردگان آغاز پديد آمدن دين ابتدايي بوده است⁽⁴⁾.

گروه ديگري از مردم شناسان و جامعه شناسان هم آغاز دين را سحر و جادوگري ابتدايي در اجتماعات اوليه انساني مي دانند سحر و جادو (Magic) از نظر تعريف جامع، كوششي بوده براي تسلط بر طبيعت به وسيله الفاظ و اعمال غير واقعي و از راه خطا.

اگر كسي علاقمند باشد كه از رهگذر نصوص آسماني و كتب الهي راهي به سوي حقيقت در برابر خود باز كند، قطعاً به اين نتيجه مي رسد كه حق با كساني است كه مي گويند عقيدة صحيح الهي مبدأ پيدايش اديان است.

قرآن اين معني را تأييد كرده و مي فرمايد:
«مردم جز امتي واحد نبود و بعدها دچار اختلاف شدند⁽⁷⁾»⁽،⁽⁸ و در روايتي هم آمده است كه: تمام انسانها بر اساس فطرت و دين الهي زاده مي شوند و پدر و مادرانند كه آنها را مسيحي يا يهودي يا مجوس بار مي آورند.⁽⁹⁾

پی نوشت ها:
1. فضايي، يوسف، ‌تاريخ عقايد و مذاهب اهل سنت،‌ آشيانه كتاب، چ اول. 83، تهران، ص 33.
2. ويل دورانت، لذات فلسفه،‌ ترجمه زرياب خويي،‌ چاپ تهران، 1350،‌ ص 409.
3. علامه طباطبائي، تفسير الميزان، ج 1، ص 469.
4. تاريخ عقايد و مذاهب اهل سنت، ص 35.
5. فضايي، يوسف، بنيان هاي اجتماعي دين، چاپ تهران، 1356،‌ص 209.
6. روم:30.
7. يونس:19.
8. درّاز، عبدالله، ‌مدخلي بر كاوش در تاريخ اديان، نشر فرهنگ اسلامي، 77، تهران، ص 182.
9. سفينة الٍبحار، ج2، ص373.

منبع:جام

211008