سبک زندگی دینی(9)/ آداب پوشش

عقیق: پوشش، انتخاب نوع لباس و خرید آن همواره یکی از دغدغه‌های آدمی به ویژه بانوان بوده که ائمه دستورات خاصی در این زمینه دارند؛ بر این اساس آداب پوشش از منظر ائمه‌ اطهار (علیهم‌السلام) موضوعی است که آیت‌الله جوادی آملی آن را در کتاب «مفاتیح‌الحیات» ذکر کرده و متن آن به شرح ذیل است:

اهمیت پوشش

رسول خدا (ص) می‌فرماید: آدمیزاد حق دارد (باید) لباسی داشته باشد تا عورت او را بپوشاند؛⁽¹⁾ نیز می‌فرماید: پوشش و لباس نشان بی‌نیازی است؛⁽²⁾ همچنین می‌فرماید: تن با سه چیز شاداب و پروریده می‌شود: بوی خوش و لباس ملایم و نوشیدن عسل.⁽³⁾

امیرمؤمنان (ع) می‌فرماید: لباس، زیبایی را نمایان می‌سازد؛⁽⁴⁾ نیز می‌فرماید: لباس پاکیزه غم و اندوه را می‌زداید و برای نماز نیز لازم است.(5)

نهی از برهنگی

امام صادق(ع) فرمود: کسی که در حمام بدون لنگ باشد  و دیگری به او نگاه کند، رسول خدا هر دو را لعنت کرده است.⁽⁶⁾

رسول خدا (ص) می‌فرماید: ای علی! خدا عریان شدن و بدون لنگ زیر آسمان غسل کردن و ورود در نهر آب و حمام را نمی‌پسندد.⁽⁷⁾ امیرمؤمنان (ع) نیز می‌فرماید: هرگاه برهنه می‌شوید شیطان با چشم طمع به شما می‌نگرد، پس خود را بپوشانید. ⁽⁸⁾

آداب پوشش

رسول خدا (ص) می‌فرماید: کفش راحتی و سبک بپوشید و همانند اهل کتاب نباشید [نعلین بپوشید و موزه⁽⁹⁾ مپوشید⁽¹⁰⁾]؛ همچنین می‌فرماید: کفش خوب و لباس پاکیزه بپوشید؛⁽¹¹⁾ نیز می‌فرماید: هرگاه خواستی کفش و لباس بخری خوب و نو آن‌ها را برگزین⁽¹²⁾ و می‌فرماید: هرگاه مردان و زنان امت من، از پوشیدن کفش‌ها و نعلین‌های پاره پاره و وصله‌دار دریغ نکنند خدا بر آنان آسان گیرد.⁽¹³⁾

نکته:‌ پیام این‌گونه احادیث این است که مسلمانان با رعایت نظافت و انتخاب جنس خوب در پوشاک، در زندگی ساده‌زیست باشند و تجمل‌گرا نباشند و همچنین می‌فرماید: هرگاه لباستان را در‌آوردید بر آن بسم‌الله بخوانید؛⁽¹⁴⁾ و نیز می‌فرماید: هرگاه لباستان را درآوردید آن‌ها را تا بزنید.⁽¹⁵⁾

امیرمؤمنان (ع) می‌فرماید: هرکس به ادامه زندگی علاقه‌مند است،‌ کفش خوب و لباس راحت و سبک بپوشد.⁽¹⁶⁾

امام صادق (ع) می‌فرماید: پس از استحمام، هنگام پوشیدن لباس بگو: «اَلّلهمَ اَلبسنی اَلتقوی وَ جَنِّبنی الَّردی؛خدایا! لباس تقوا به من بپوشان و از بدی دورم کن، هرگاه چنین کردی از هر دردی در امانی.⁽¹⁷⁾

راوی می‌گوید: امام رضا (ع) لباس را از سمت راست می‌پوشید و هرگاه لباس نو بر تن می‌کرد بر کاسه‌ای از آب 10 بار «إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ»⁽¹⁸⁾ و 10 بار «قل هو الله احد»⁽¹⁹⁾ و ده مرتبه «قل یا ایها الکافرون»⁽²⁰⁾ می‌خواند و سپس آن را بر لباس نو می‌پاشید، آن گاه می‌فرمود: هرکس پیش از پوشیدن لباس نو چنین کند پیوسته در ناز و نعمت زندگی به سر می‌برد مادامی که تاری [نخی] از آن لباس باقی است.⁽²¹⁾

اسحاق بن عمار گوید: از امام صادق (ع) پرسیدم: آیا رواست که مؤمن 10پیراهن داشته باشد؟ فرمود: آری. پرسیدم: بیست پیراهن چطور؟ فرمود: آری این‌ها اسراف نیست، بلکه اسراف این است که پیراهن آبروداری [مهمانی و مجلس رسمی] را پیراهن کار قرار دهی.⁽²²⁾

امام صادق (ع) می‌فرماید: کمترین حدّ اسراف، استفاده بی‌جا [در حال عادی و کار] از لباس رسمی است که برای حفظ آبروست؛⁽²³⁾ همچنین می‌فرماید: پوشیدن کفش سیاه و نعلین زرد سنت است⁽²⁴⁾؛ نیز می‌فرماید: هرکس کفش زرد بپوشد پیش از آنکه کهنه شود سودی عایدش شود.⁽²⁵⁾

امام صادق (ع) می‌فرماید: هرکس کفش زرد بپوشد پیوسته در شادمانی است تا مندرس شود؛⁽²⁶⁾ همچنین می‌فرماید: سزاوار است که صاحب عزا عبا نپوشد و پیراهنی برتن کند که شناخته شود و سزاوار است که همسایگان سه روز از طرف او [از مهمانانش] پذیرایی کنند؛⁽²⁷⁾ کنایه از اینکه صاحب عزا، لباس مرتب معمولی نپوشد.

پوشش های پسندیده

رسول خدا(ص) می فرماید:برای حضور در میان برادران دینی، لباس تان را آراسته و لوازم خود را به اصلاح آرید به گونه ای که در میان مردم  مانند خالی نمودار و برجسته باشید؛ زیرا خدا زشتی و زشت نمایی را دوست ندارد.⁽²⁸⁾. هم چنین می فرماید: لباس سفید از هر لباسی برای شما بهتر است ، پس آن را بپوشید و مردگان تان را در آن کفن کنید⁽²⁹⁾؛ نیز می فرماید: تا پایان عمر پوشیدن لباس پشمین را ترک نمی کنم تا پس از من سنت شود.⁽³⁰⁾

امیرالمومنان(ع) می فرماید:لباس پنبه ای بپوشید، چرا که آن لباس رسول خدا(ص) و لباس ما {اهل بیت} است و آن حضرت لباس لباس پشمین و مویین را جز همگام بیماری نمی پوشید.⁽³¹⁾ البته این بدان معناست که هر یک از لباس پشمی و پنبه ای در مورد مناسب خود سزاوار پوشیدن است.

امام رضا (ع) می فرماید: روز جمعه مستحب است که مرد عمامه بر سر نهد و بهترین و پاکزه ترین لباس را بپوشد و با بهترین عطر خود را خوشبو کند.⁽³²⁾

پوشش های ناپسند
رسول خدا(صلی الله علیه و آله وسلم) می فرماید: هلاکت زنان امت من در دو چیز سرخ فام است: طلا و لباس نازک⁽³³⁾ و نیز می فرماید: ای علی! هر مردی از همسرش اطاعت کند خدا او را به رو در جهنم افکند. علی(سلام الله علیه) پرسید: این چه اطاعتی است؟فرمود: در پوشیدن لباس نازک به وی اجازه دهد⁽³⁴⁾.

امیر مومنان(ع) می فرماید :شش چیز از اخلاق قوم لوط در این امت است : پوشیدن رو پوش بلند از روی تکبر که بر زمین کشیده می شود، گشودن و باز گذاشتن دکمه های پیراهن و قبا....؛⁽³⁵⁾ هم چنین می فرماید: لباس سیاه نپوشید؛ چرا که لباس فرعون است ⁽³⁶⁾ و نیز می فرماید: هر کس لباس فاخر بپوشد به تکبر گراید و متکبر در آتش دوزخ است.⁽³⁷⁾

امام باقر(ع) می فرماید: رسول خدا(ص) امتش را از به دست کردن انگشتر طلا و پوشیدن انواع لباس زرباف و ابریشمی و ارغوانی نهی فرمود.⁽³⁸⁾