آنان از روی آگاهی یکی از این سه راه ضلالت را برگزیدند. از این رو، امام علی علیه‌السلام این چنین تفرقه‌ای را دنیوی می‌خوانند، مردمی که نه از برای کسب آخرت بلکه از برای نفع دنیوی همچون گله گوسفند گرد آمده بودند.
عقیق:حجت الاسلام والمسلمین داود مهدوی‌زادگان عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی در کانال شخصی‌اش درباره علل شهادت امام علی(ع) نوشت:
*چرا مردم عهد شکستند؟
خطبه شقشقیه از خُطب مشهور نهج‌البلاغه(خطبه سوم) است و امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام در این خطبه گزارشی از آنچه که بر حکومت اسلامی در عهد خلفای ثلاث گذشته بود و گونه بیعت مردم با وی و بد عهدی آنان، سخن گفته است، مردم بعد کشته شدن عثمان برای بیعت به علی هجوم می‌آورند؛ آنچنان که حضرت این هجوم را به هجوم زنجیروار گله کفتار تشبیه کرده است، چندان که حسن و حسین به زیر پا افتادند و دو طرف ردای امام پاره شد.
مردم چون گله گوسفند به دور امام علی علیه‌السلام گرد آمده بودند و از ایشان می‌خواستند بیعتشان را بپذیرد، اما این هجوم خیلی زود به تفرق تبدیل می‌شود. همین که امام کار حکومت را به دست گرفت و بر پایه شریعت الهی رفتار کرد و سنت نبوی را احیا کرد، همان مردم از گرد وی پراکنده شدند، حضرت وصی می‌فرماید پس گروهی از آنان با پیمان‌شکنی( ناکثین ) کنار رفتند و گروهی با خارج شدن از دین(مارقین) و گروهی هم با ستم‌پیشگی(قاسطین) بیعت را شکستند و شدند مردمان بد عهد و پیمان شکن.
اما مگر این مردم کلام خدا را نشنیده بودند که: «تِلْکَ الدَّارُ الْآخِرَةُ نَجْعَلُها لِلَّذِینَ لا یُرِیدُونَ عُلُوًّا فِی الْأَرْضِ وَ لا فَساداً وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِینَ»؛ آخرت از برای کسانی است که برتری نمی‌جویند و راه تبهکاری نمی‌پویند و پایان کار از آن پرهیزکاران است، مگر نمی‌دانند که این تفرقه، راه آخرت نیست، امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام می‌فرماید آنان این کلام خدا را شنیده بودند.
پس، جهالت و نادانی در این کناره‌گیریشان هیچ دخالتی ندارد، آنان از روی آگاهی یکی از این سه راه ضلالت را برگزیدند. از این رو، امام علی علیه‌السلام این چنین تفرقه‌ای را دنیوی می‌خوانند، مردمی که نه از برای کسب آخرت بلکه از برای نفع دنیوی همچون گله گوسفند گرد آمده بودند: «بَلَی وَ اللَّهِ لَقَدْ سَمِعُوهَا وَ وَعَوْهَا وَ لَکِنَّهُمْ حَلِیَتِ الدُّنْیَا فِی أَعْیُنِهِمْ وَ رَاقَهُمْ زِبْرِجُهَا»؛ چرا به خدا سوگند که این آیه را شنیده و به ذهن خود سپرده‌اند، ولی دنیا در چشمانشان آراسته شد و زیورش آنان را فریفته است.
آری! آنان که از حکومت راستین علوی گریزانند، برای این کار خود، هیچ حجتی به غیر دنیاگرایی و دنیاپرستی ندارند، حلاوت و لذایذ دنیوی عقلشان را از کار می‌اندازد و با همین حجت است که راه ناکثین و مارقین و قاسطین را پیش می‌گیرند، حجتی که با آن فقط اهل دنیا را می‌توان فریفت و نه اهل آخرت؛ وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِینَ.
منبع:فارس
*چرا مردم عهد شکستند؟
خطبه شقشقیه از خُطب مشهور نهج‌البلاغه(خطبه سوم) است و امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام در این خطبه گزارشی از آنچه که بر حکومت اسلامی در عهد خلفای ثلاث گذشته بود و گونه بیعت مردم با وی و بد عهدی آنان، سخن گفته است، مردم بعد کشته شدن عثمان برای بیعت به علی هجوم می‌آورند؛ آنچنان که حضرت این هجوم را به هجوم زنجیروار گله کفتار تشبیه کرده است، چندان که حسن و حسین به زیر پا افتادند و دو طرف ردای امام پاره شد.
مردم چون گله گوسفند به دور امام علی علیه‌السلام گرد آمده بودند و از ایشان می‌خواستند بیعتشان را بپذیرد، اما این هجوم خیلی زود به تفرق تبدیل می‌شود. همین که امام کار حکومت را به دست گرفت و بر پایه شریعت الهی رفتار کرد و سنت نبوی را احیا کرد، همان مردم از گرد وی پراکنده شدند، حضرت وصی می‌فرماید پس گروهی از آنان با پیمان‌شکنی( ناکثین ) کنار رفتند و گروهی با خارج شدن از دین(مارقین) و گروهی هم با ستم‌پیشگی(قاسطین) بیعت را شکستند و شدند مردمان بد عهد و پیمان شکن.
اما مگر این مردم کلام خدا را نشنیده بودند که: «تِلْکَ الدَّارُ الْآخِرَةُ نَجْعَلُها لِلَّذِینَ لا یُرِیدُونَ عُلُوًّا فِی الْأَرْضِ وَ لا فَساداً وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِینَ»؛ آخرت از برای کسانی است که برتری نمی‌جویند و راه تبهکاری نمی‌پویند و پایان کار از آن پرهیزکاران است، مگر نمی‌دانند که این تفرقه، راه آخرت نیست، امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام می‌فرماید آنان این کلام خدا را شنیده بودند.
پس، جهالت و نادانی در این کناره‌گیریشان هیچ دخالتی ندارد، آنان از روی آگاهی یکی از این سه راه ضلالت را برگزیدند. از این رو، امام علی علیه‌السلام این چنین تفرقه‌ای را دنیوی می‌خوانند، مردمی که نه از برای کسب آخرت بلکه از برای نفع دنیوی همچون گله گوسفند گرد آمده بودند: «بَلَی وَ اللَّهِ لَقَدْ سَمِعُوهَا وَ وَعَوْهَا وَ لَکِنَّهُمْ حَلِیَتِ الدُّنْیَا فِی أَعْیُنِهِمْ وَ رَاقَهُمْ زِبْرِجُهَا»؛ چرا به خدا سوگند که این آیه را شنیده و به ذهن خود سپرده‌اند، ولی دنیا در چشمانشان آراسته شد و زیورش آنان را فریفته است.
آری! آنان که از حکومت راستین علوی گریزانند، برای این کار خود، هیچ حجتی به غیر دنیاگرایی و دنیاپرستی ندارند، حلاوت و لذایذ دنیوی عقلشان را از کار می‌اندازد و با همین حجت است که راه ناکثین و مارقین و قاسطین را پیش می‌گیرند، حجتی که با آن فقط اهل دنیا را می‌توان فریفت و نه اهل آخرت؛ وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِینَ.
منبع:فارس
