دیدار ابراهیم نبی(ع) با اهل‌بیت در عرش

عهد و میثاق خداوند از پیامبران نسبت به اهل بیت(ع)
همچنین بخش عمده اینگونه روایات را در تفسیر اهل‌بیت (علیهم‌السلام) درباره برخی از آیات قرآن مشاهده می‎کنیم. به عنوان نمونه آیاتی داریم که حاکی از گرفتن عهد و میثاق خداوند از انسان‎ها و مخصوصاً پیامبران(ع) نسبت به ولایت اهل‎بیت(ع) است. مثلاً درباره این آیه «وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّكَ مِنْ بَنی‏ آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّیَّتَهُمْ وَ أَشْهَدَهُمْ عَلى‏ أَنْفُسِهِمْ أَ لَسْتُ بِرَبِّكُمْ قالُوا بَلى‏ شَهِدْنا أَنْ تَقُولُوا یَوْمَ الْقِیامَةِ إِنَّا كُنَّا عَنْ هذا غافِلین‏؛ و هنگامی را که پروردگارت از پشت فرزندان آدم‏، ذریه آنان را برگرفت و ایشان را بر خودشان گواه ساخت که آیا پروردگار شما نیستم‏؟ گفتند: «چرا، گواهی دادیم‏» تا مبادا روز قیامت بگویید ما از این [امر] غافل بودیم.» امام صادق(ع) فرمود: «سپس خداوند از پیامبران میثاق گرفت و گفت «آیا پروردگار شما نیستم؟» سپس [خداوند] فرمود و این محمد، رسول خدا و این، علی، امیرالمؤمنین(ع) نیست؟ [پیامبران] گفتند بله؛ پس از آن نبوتشان تثبیت شد.» (بصائر الدرجات، ج1، ص70)

از سوی دیگر دسته‎ای دیگر از روایات را می‎بینیم که از مواجهه برخی پیامبران(ع) مخصوصاً رسولان اوالوالعزم با اهل‎بیت(ع) و توسل به ایشان در مواقع حساس زندگی‎شان خبر می‎دهند که در جمع نشان می‎دهد که این بزرگواران در تمام مقاطع زندگی خود نه تنها سعی در کسب معرفت به اهل‎بیت(ع) داشتند بلکه سعی داشتند این بزرگواران را به قوم خود معرفی کنند و این نشان می‎دهد در سوگندی که خدا در روز الست با آنها داشت پایبند هستند.

ابراهیم(ع) انوار اهل بیت(ع) را در عرش دید
در این بین حضرت ابراهیم(ع) از پیامبرانی بود که خداوند ایشان را از ابتدای زندگی با اهل‎بیت(ع) آشنا کرد و ابراهیم(ع) این معرفت را در جای جای زندگی خود تسری داد و سعی می‎کرد قوم خود را با معرفت این بزرگواران آشنا کند. از رسول گرامی اسلام(ص) نقل است که فرمود: «هنگامی که خداوند ابراهیم(ع) خلیل را خلق کرد، برای چشمانش مکاشفه‎ای قرار داد؛ پس ابراهیم(ع) نوری از سوی عرش دید و فرمود خدایا و سرورم این نور چیست؟ خداوند فرمود «یَا إِبْرَاهِیمُ هَذَا مُحَمَّدٌ صَفِیِّی‏؛ ای ابراهیم، این محمد برگزیده من است». ابراهیم(ع) فرمود در سوی دیگر عرش نور دیگری می‎بینم؛ خداوند فرمود این علی است، نصرت‎کننده دین من. مجدداً ابراهیم(ع) فرمود خدایا من در دو طرف این دو نور، نور سومی می‎بینم که در کنار آن دو نور قرار دارد. خداوند فرمود: «یَا إِبْرَاهِیمُ هَذِهِ فَاطِمَةُ تَلِی أَبَاهَا وَ بَعْلَهَا فَطَمَتْ مُحِبِّیهَا مِنَ النَّار؛ ای ابراهیم این فاطمه است که از پدر و همسرش متابعت می‎کند، پس محبان او را از آتش جدا کردم.» در ادامه این روایت ابراهیم(ع) تک تک انوار اهل‎بیت(ع) را می‎بیند و خداوند به اسم، آنها را معرفی می‎کند.

ابراهیم(ع) از خداوند خواست شیعه اهل‌بیت شود
سپس ایشان به خداوند می‎فرماید اطراف این انوار تعدادی نور می‎بینم که جز تو نمی‎تواند تعداد آنها را بشمارد. خداوند فرمود اینها شیعیان و محبانشان هستند. در انتهای این روایت ابراهیم(ع) از خداوند می‎خواهد که او را از شیعیان و محبان آن انوار مقدس قرار دهد و خداوند هم این کار را انجام می‎دهد و این آیه را در حق او ناز می‎کند «وَ إِنَّ مِنْ شِیعَتِهِ‏ لَإِبْراهِیمَ إِذْ جاءَ رَبَّهُ بِقَلْبٍ سَلِیم‏؛ و بی‏ گمان‏، ابراهیم از پیروان اوست، آنگاه که با دلی پاک به [پیشگاه‏] پروردگارش آمد.» (امالی صدوق، ص244). و این معنای روایت امام صادق(ع) است که ذیل همین آیه فرمودند: «وَ إِنَ‏ مِنْ‏ شِیعَتِهِ‏ لَإِبْراهِیمَ‏ أَیْ أَنْ إِبْرَاهِیمَ ع مِنْ شِیعَةِ عَلِیٍّ ع‏». ابراهیم(ع) از شیعیان علی(ع) است.

بر اساس این مطالب بیان‎شده و روایت شگفت‎انگیز رسول گرامی اسلام(ص) نتایجی حاصل می‎شود که از قرار زیر است:

 1ـ زندگی اهل‎بیت عصمت و طهارت(ع) محدود به حضور جسمانی‎شان نیست بلکه در تمام زمان‎ها و مکان‎ها با جسم‎های نورانی و عرشی خود حضور داشتند.

2ـ پیامبران در مواجهه‎ای که با ابعاد نورانی و عرشی اهل‎بیت(ع) داشتند، مورد بهترین تربیت‎ها قرار گرفتند، بنابراین هر آنچه که دارند را مدیون این انوار مقدس الهی هستند.

3ـ  شیعیان مدتها قبل از خلقت جسمانی‎شان جایگاه والایی نزد اهل‎بیت(ع) داشتند و سالها قبل در عوالم عرشی و ملکوتی همنشین امامان خود بودند و سرچشمه حبشان به اهل بیت عصمت و طهارت(ع) مربوط به همان دوران است، شاهد بر اینکه بر اساس متن روایت، خداوند آن انوار فراوان را به ابراهیم(ع) با عنوان شیعیان و محبان یاد کرد.

شیعیان به اصل خود یعنی عترت باز می‎گردند
جالب اینجاست که دسته‎ای دیگر از آیات و روایات وجود دارد که حکایت از رسیدن شیعیان به اصلشان یعنی اهل بیت(ع) دارد که اوج آن در بهشت‎های بعد از قیامت است. در نهایت این نتیجه حاصل می شود که ما سالها قبل از حضور جسمانی در جوار اهل عترت(ع) متنعم بودیم اما به اذن خداوند برای تکامل مراحل تربیتی وارد حیات دنیا شدیم و مجدد به سوی اصل خود باز خواهیم گشت و این مسأله ای بود که خداوند آن را به ابراهیم(ع) آن هم در ابتدای خلقتش نشان داد.

 امام صادق(ع) در روایتی به مفضل فرمود آیا می‎دانی چرا شیعه به این اسم نامیده شد؟ زیرا شیعیان از ما و ما از شیعیان هستیم؛ ... شیعیان مانند خورشید از ما جدا می‎شوند و مجدد به سوی ما باز می‎گردند؛ شِیعَتُنَا مِنَّا بَدَءُوا وَ إِلَیْنَا یَعُودُون‏» (بحار، ج25، ص21) و چه زیبا شاعر گفت:                                       هر کسی کو دور ماند از اصل خویش *** باز جوید روزگار وصل خویش