۰۳ آذر ۱۴۰۳ ۲۲ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۱۰ : ۱۶
مدیر پژوهش شبکه جهانی ولایت:
اصل مسئله فدک موردتایید منابع اهل سنت است
در صحیح بخاری که از نگاه اهل سنت بعد از قرآن معتبرترین کتاب است در صفحه ۱۰۴۰ روایت ۴۲۴۰ و ۴۲۴۱ آمده: دختر رسول خدا(ص) سراغ ابوبکر فرستاد و ارثیه خود (وجوهات مدینه كه به پیامبر(ص) داده بودند، فدک و مابقی خمس خیبر) را مطالبه کرد.
عقیق:حجت الاسلام علی اکبر روستایی، كارشناس ارشد تاريخ اسلام در گفت وگویی در پاسخ به پرسشی در مورد شبهاتی که فرقه ضاله وهابیت نسبت به مساله فدک مطرح می کند، اظهار کرد: اساسا شبهاتی که جریان وهابیت نسبت به فدک مطرح می کند ناظر بر چند مورد است. برای تشریح مساله اشاره می کنم به شخصیت هایی چون ابن تیمیه و ابن کثیر دمشقی که هر دو مورد قبول وهابیت هستند.
مدير پژوهش شبكه جهاني ولايت ادامه داد: این دو به طرق مختلفی بیان می کنند که فدک به حضرت زهرا(س) اعطا نشده است. ابن کثیر دمشقی در کتاب تفسیر القرآن العظیم، ذیل تفسیر آیه ۲۶ سوره مبارکه اسراء که می فرماید: «وَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَالْمِسْكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَلَا تُبَذِّرْ تَبْذِيرًا» مساله مکی و مدنی بودن آیه را مطرح می کند. در واقع با وجودی که در مورد این آیه از نظر دانش رجال سند معتبر وجود دارد مبنی بر اینکه بعد از نازل شدن این آیه حضرت رسول(ص)، فدک را به دخترشان عطا کردند اما باز هم ابن کثیر می گوید: حتی اگر سند صحیح باشد، مشکل است! چون آیه مکی است. این سخنی است که ابن کثیر بیان می کند، بی اساس است. از آنجا که ابن کثیر نتوانسته برای سند حدیث مشکلی پیدا کند، مساله فدک را این گونه زیرسوال برده است که اين آيه سوره اسراء مکی و ماجرای فدک در مدینه اتفاق افتاده است.
روستایی تصریح کرد: همچنین، از علمای دیگر اهل سنت نیز نقل شده است که وقتی این آیه نازل شد حضرت رسول(ص) فدک را به دخترشان هدیه دادند. بنابراین، مکی یا مدنی بودن یک سوره ملاک نیست. اصلا ممکن است بخشی از یک سوره مکی و بخشی مدنی باشد.
روستایی با بیان اینکه بسیاری از شبهه افکنی های وهابیت از نظر تاریخی رد شده است، تاکید کرد: در کتاب «فتوح البلدان» نوشته احمد بن یحیی بلاذری، به شهادت و سوگند تاریخی حضرت زهرا و حضرت امیر عليهما السلام و نیز ام اَيمن، کنیز رسول خدا(ص) و حتی رباح، غلام حضرت رسول صلي الله عليه وآله در مورد جریان فدک اشاره شده است، بنابراین، اصل اين مساله ثابت و روایت آن معتبر است.
اصل فدک مورد پذیرش و از نظر تاریخی قابل اثبات است
مدیر پژوهش مؤسسه تحقيقاتي وليعصر(عج) تصریح کرد: علاوه بر این، جلال الدین عبدالرحمن سیوطی، از علمای اهل سنت در «تفسير الدر المنثور»، جلد نهم، صفحه ۳۲۰ در مورد جریان فدک از علماي مختلف از جمله بَزّار و ابن ابی حاتِم نقل می کند و همه این افراد نیز از ابوسعید خدری نقل می کنند که وقتي آيه 26 سوره مبارکه اسراء نازل شد، رسول خدا صلي الله عليه وآله فدک را تقدیم به حضرت زهرا(سلام الله عليها) کردند. همچنین در کتاب «فتح القدیر» نوشته شوکانی، در جلد سوم، صفحه ۳۱۱ همین نقل وجود دارد که رسول خدا صلي الله عليه وآله فدک را تقدیم حضرت زهرا(سلام الله عليها) کردند. بنابراین، اصل جریان فدک مورد پذیرش بوده و در مورد آن روایت موجود است. همچنین در دیدگاه تاریخی نیز این مساله قابل اثبات است.
وی ادامه داد: از سوی دیگر شهادت شخص ابوبکر نیز در این جریان وجود دارد. در کتاب «السیرة الحلبیه» منتشره شده از سوی انتشارات دارالمعرفه، جلد سوم، صفحه ۴۸۸، علی بن برهان الدین حلبی نويسنده كتاب از سبط بن جوزی نقل می کند که ابوبکر سندی برای حضرت زهرا(سلام الله عليها) نوشت مبنی بر اينكه فدک ارثيه حضرت فاطمه سلام الله عليها است. اما عُمَر بر او وارد می شود و پرسيد این چیست که می نویسی؟ ابوبکر پاسخ داد: این سند فدك است كه برای فاطمه(س) می نویسم مبني بر اينكه فدك ارث او از پدرش است. عمر گفت: با اين حال از کجا می خواهی خرج مسلمین را بدهی در حالي كه عرب با تو در حال جنگ است؟ سپس عمر سند را از او گرفت و پاره کرد.
روستایی گفت: اما شاهد دیگری که نسبت به مساله فدک وجود دارد این است که حضرت زهرا(سلام الله عليها ) بارها و مستمرا فدک را از خلیفه اول طلب می کنند. در کتاب صحیح بخاری که از نگاه اهل سنت بعد از قرآن معتبرترین کتاب است در صفحه ۱۰۴۰ روایت ۴۲۴۰ و ۴۲۴۱ می نویسد: حضرت زهرا(س)، دختر رسول خدا سراغ ابوبکر فرستاد و ارثیه خود (وجوهات مدینه كه به حضرت رسول(ص) داده بودند، فدک و مابقی خمس خیبر) را از او مطالبه نمود. این مطلب نشان دهنده آن است که فدک حق طبیعی حضرت زهرا(سلام الله عليها) بوده است.
جعل حدیث درباره فدک!
وی با بیان اینکه نگرش به مساله فدک صرفا از بُعد ارث مطرح نیست، افزود: جریان فدک مربوط به سه سال و اندی قبل از شهادت حضرت رسول (صلي الله عليه وآله) بوده است. یعنی فدک ملک شخصی و هدیه پیامبر (صلي الله عليه وآله) به دخترشان بود. وقتی که حضرت زهرا(سلام الله عليها) با خلیفه اول برخورد کردند، عنوان کردند که فدک ارثیه من است. با این وجود بعدها حدیث جعل کردند که انبیاء ارث بر جای نمی گذارند.
روستایی در بخش دیگری از این مصاحبه در پاسخ به پرسشی در مورد این شبهه که چرا امیرالمومنین امام علی(عليه السلام) هنگام هجوم افراد به منزل شان و جسارت به همسر، واکنشی نشان نداد، اظهار کرد: درباره این مساله دو گزارش داریم: اول در مورد برخورد فیزیکی با حضرت زهرا(سلام الله عليها) که دو نمونه است و اشاره می کند به سقط جنین حضرت(س) و دیگری در مورد ضربه خوردن حضرت(س) که آن هم در چندین روایت از لسان امام حسن(عليه السلام)، امام محمد باقر(علیه السلام) یا امام صادق(عليه السلام) که راوی در بیان نقل نسبت به این که کدام امام(ع) بیان کرده است، اطمینان ندارد. روایتی از امام موسی کاظم(عليه السلام) و مواردی دیگر شاهدی بر این مساله است که مهاجمان به حضرت زهرا(سلام الله عليها) ضربه زدند و حضرت امیر(عليه السلام) نیز واکنش نشان دادند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: اما در مورد عملکرد امیرالمومنین علی(عليه السلام) در منابع شيعه نقل شده است که در ماجرای هجوم به خانه، حضرت امیر(عليه السلام) از جا پرید (یعنی با شتاب بلند شد) و يقه عمر را گرفت و او را زمين زد و با مشت، محکم به بینی و گردن عمر زد. عمر گفت: با ابوبکر بیعت کن که حضرت امیر(ع) پاسخ دادند: «اگر اين كار را نكنم چكار مي كني؟» عمر گفت گردن تو را مي زنيم، حضرت(ع) فرمودند: «تو دروغ می گویی توان اين كار را نداري.» این برخورد محکمی است که حضرت(عليه السلام) داشتند و در منابع شیعی و در کتاب سلیم بن قیس هلالی در صفحه 150 آمده است.
منبع:شبستان
مدير پژوهش شبكه جهاني ولايت ادامه داد: این دو به طرق مختلفی بیان می کنند که فدک به حضرت زهرا(س) اعطا نشده است. ابن کثیر دمشقی در کتاب تفسیر القرآن العظیم، ذیل تفسیر آیه ۲۶ سوره مبارکه اسراء که می فرماید: «وَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَالْمِسْكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَلَا تُبَذِّرْ تَبْذِيرًا» مساله مکی و مدنی بودن آیه را مطرح می کند. در واقع با وجودی که در مورد این آیه از نظر دانش رجال سند معتبر وجود دارد مبنی بر اینکه بعد از نازل شدن این آیه حضرت رسول(ص)، فدک را به دخترشان عطا کردند اما باز هم ابن کثیر می گوید: حتی اگر سند صحیح باشد، مشکل است! چون آیه مکی است. این سخنی است که ابن کثیر بیان می کند، بی اساس است. از آنجا که ابن کثیر نتوانسته برای سند حدیث مشکلی پیدا کند، مساله فدک را این گونه زیرسوال برده است که اين آيه سوره اسراء مکی و ماجرای فدک در مدینه اتفاق افتاده است.
روستایی تصریح کرد: همچنین، از علمای دیگر اهل سنت نیز نقل شده است که وقتی این آیه نازل شد حضرت رسول(ص) فدک را به دخترشان هدیه دادند. بنابراین، مکی یا مدنی بودن یک سوره ملاک نیست. اصلا ممکن است بخشی از یک سوره مکی و بخشی مدنی باشد.
روستایی با بیان اینکه بسیاری از شبهه افکنی های وهابیت از نظر تاریخی رد شده است، تاکید کرد: در کتاب «فتوح البلدان» نوشته احمد بن یحیی بلاذری، به شهادت و سوگند تاریخی حضرت زهرا و حضرت امیر عليهما السلام و نیز ام اَيمن، کنیز رسول خدا(ص) و حتی رباح، غلام حضرت رسول صلي الله عليه وآله در مورد جریان فدک اشاره شده است، بنابراین، اصل اين مساله ثابت و روایت آن معتبر است.
اصل فدک مورد پذیرش و از نظر تاریخی قابل اثبات است
مدیر پژوهش مؤسسه تحقيقاتي وليعصر(عج) تصریح کرد: علاوه بر این، جلال الدین عبدالرحمن سیوطی، از علمای اهل سنت در «تفسير الدر المنثور»، جلد نهم، صفحه ۳۲۰ در مورد جریان فدک از علماي مختلف از جمله بَزّار و ابن ابی حاتِم نقل می کند و همه این افراد نیز از ابوسعید خدری نقل می کنند که وقتي آيه 26 سوره مبارکه اسراء نازل شد، رسول خدا صلي الله عليه وآله فدک را تقدیم به حضرت زهرا(سلام الله عليها) کردند. همچنین در کتاب «فتح القدیر» نوشته شوکانی، در جلد سوم، صفحه ۳۱۱ همین نقل وجود دارد که رسول خدا صلي الله عليه وآله فدک را تقدیم حضرت زهرا(سلام الله عليها) کردند. بنابراین، اصل جریان فدک مورد پذیرش بوده و در مورد آن روایت موجود است. همچنین در دیدگاه تاریخی نیز این مساله قابل اثبات است.
وی ادامه داد: از سوی دیگر شهادت شخص ابوبکر نیز در این جریان وجود دارد. در کتاب «السیرة الحلبیه» منتشره شده از سوی انتشارات دارالمعرفه، جلد سوم، صفحه ۴۸۸، علی بن برهان الدین حلبی نويسنده كتاب از سبط بن جوزی نقل می کند که ابوبکر سندی برای حضرت زهرا(سلام الله عليها) نوشت مبنی بر اينكه فدک ارثيه حضرت فاطمه سلام الله عليها است. اما عُمَر بر او وارد می شود و پرسيد این چیست که می نویسی؟ ابوبکر پاسخ داد: این سند فدك است كه برای فاطمه(س) می نویسم مبني بر اينكه فدك ارث او از پدرش است. عمر گفت: با اين حال از کجا می خواهی خرج مسلمین را بدهی در حالي كه عرب با تو در حال جنگ است؟ سپس عمر سند را از او گرفت و پاره کرد.
روستایی گفت: اما شاهد دیگری که نسبت به مساله فدک وجود دارد این است که حضرت زهرا(سلام الله عليها ) بارها و مستمرا فدک را از خلیفه اول طلب می کنند. در کتاب صحیح بخاری که از نگاه اهل سنت بعد از قرآن معتبرترین کتاب است در صفحه ۱۰۴۰ روایت ۴۲۴۰ و ۴۲۴۱ می نویسد: حضرت زهرا(س)، دختر رسول خدا سراغ ابوبکر فرستاد و ارثیه خود (وجوهات مدینه كه به حضرت رسول(ص) داده بودند، فدک و مابقی خمس خیبر) را از او مطالبه نمود. این مطلب نشان دهنده آن است که فدک حق طبیعی حضرت زهرا(سلام الله عليها) بوده است.
جعل حدیث درباره فدک!
وی با بیان اینکه نگرش به مساله فدک صرفا از بُعد ارث مطرح نیست، افزود: جریان فدک مربوط به سه سال و اندی قبل از شهادت حضرت رسول (صلي الله عليه وآله) بوده است. یعنی فدک ملک شخصی و هدیه پیامبر (صلي الله عليه وآله) به دخترشان بود. وقتی که حضرت زهرا(سلام الله عليها) با خلیفه اول برخورد کردند، عنوان کردند که فدک ارثیه من است. با این وجود بعدها حدیث جعل کردند که انبیاء ارث بر جای نمی گذارند.
روستایی در بخش دیگری از این مصاحبه در پاسخ به پرسشی در مورد این شبهه که چرا امیرالمومنین امام علی(عليه السلام) هنگام هجوم افراد به منزل شان و جسارت به همسر، واکنشی نشان نداد، اظهار کرد: درباره این مساله دو گزارش داریم: اول در مورد برخورد فیزیکی با حضرت زهرا(سلام الله عليها) که دو نمونه است و اشاره می کند به سقط جنین حضرت(س) و دیگری در مورد ضربه خوردن حضرت(س) که آن هم در چندین روایت از لسان امام حسن(عليه السلام)، امام محمد باقر(علیه السلام) یا امام صادق(عليه السلام) که راوی در بیان نقل نسبت به این که کدام امام(ع) بیان کرده است، اطمینان ندارد. روایتی از امام موسی کاظم(عليه السلام) و مواردی دیگر شاهدی بر این مساله است که مهاجمان به حضرت زهرا(سلام الله عليها) ضربه زدند و حضرت امیر(عليه السلام) نیز واکنش نشان دادند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: اما در مورد عملکرد امیرالمومنین علی(عليه السلام) در منابع شيعه نقل شده است که در ماجرای هجوم به خانه، حضرت امیر(عليه السلام) از جا پرید (یعنی با شتاب بلند شد) و يقه عمر را گرفت و او را زمين زد و با مشت، محکم به بینی و گردن عمر زد. عمر گفت: با ابوبکر بیعت کن که حضرت امیر(ع) پاسخ دادند: «اگر اين كار را نكنم چكار مي كني؟» عمر گفت گردن تو را مي زنيم، حضرت(ع) فرمودند: «تو دروغ می گویی توان اين كار را نداري.» این برخورد محکمی است که حضرت(عليه السلام) داشتند و در منابع شیعی و در کتاب سلیم بن قیس هلالی در صفحه 150 آمده است.
منبع:شبستان
گزارش خطا
