۰۳ آذر ۱۴۰۳ ۲۲ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۱۳ : ۱۸
آیت الله مظاهری بیان کردند؛
نظر اهل شهود و مورّخین دربارۀ پیدایش تشیع
اگر پرسیده شود؛ شيعه گری چه وقت به وجود آمد؟ بايد گفت: از خانۀ کعبه به وجود آمد. آيا می شود آن حضرت امام نباشد! خيلی ساده لوحی می خواهد که حضرت را امام ندانند.
عقیق:حضرت آیت الله مظاهری در سلسله درس اخلاق خود با موضوع «معرفت نفس»،
ارتباط انسان با اهل بيت (سلام الله عليهم) را مورد بررسی قرار داده
اند.
این سؤال پرسیده می شود که: تشيّع چه وقت پيدا شده است؟! از نظر سير و سلوکي ها، شهودي ها و از منظر حضرت امام (ره) که ايشان می فرمود: خدا در ازل تجلّی کرد، تجلّی با همۀ اسماء و صفاتش و حتّی اسماء و صفات متأثره اش و آن گاه اهل بيت پيدا شدند.
پروردگار عالم تجلی ذاتی دیگری با همۀ اسماء و صفاتش حتّی اسماء و صفات مستأثره اش کرد و آن گاه قرآن پيدا شد و اين خلقت در ازل بوده است. پس بدانيد سير و سلوکي ها و شهودي ها راجع به ولايت حرف های شيرين و ارزنده ای دارند.
اما قطع نظر از اين حرف ها، تشيع در وقتی پيدا شد که اميرالمؤمنين (سلام الله عليه) در کعبه و در خانۀ خدا به دنيا آمدند.
فاطمه بنت اسد (سلام الله عليها) آبستن است و برای زيارت آمده است. من می گويم برای بيمارستان آمده است. ديوار خانۀ خدا شکافته شد و فاطمه بنت اسد داخل خانۀ خدا رفتند و آنجا زايشگاه فاطمه بنت اسد شد.
اينکه بعد از ورود مادر حضرت علی علیه السلام چه گذشت، هيچ کس به جز خدا، فاطمه بنت اسد و افرادی که آنجا بوده اند، نمی داند.
بالاخره نور خدا، مولا اميرالمؤمنين (سلام الله عليه) به دنيا آمدند. فاطمه بنت اسد سه روز در خانۀ خدا مهمان خدا بود. مردم هر روز جمع می شدند که چه می شود. تا روز سوم که همه جمع شدند و همان جايی که شکافته شده بود و حضرت فاطمه وارد شده بود، باز شکافته شد و فاطمه بنت اسد با پارۀ ماهش اميرالمؤمنين (سلام الله عليه) بيرون آمدند.
چشم های اميرالمؤمنين علیه السلام بسته بود. چشم ها را باز نمی کرد تا اينکه او را به پيغمبر اکرم (صلّی الله علیه وآله وسلّم) دادند. آنگاه چشم ها را باز کرد و آيات اوّل سورۀ مؤمنون را خواندند: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ، قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ، الَّذينَ هُمْ في صَلاتِهِمْ خاشِعُونَ، وَ الَّذينَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ[1]»[2]
بعد حضرت را به حضرت ابيطالب (سلام الله عليه) دادند و مردم اين پارۀ ماه و اين معجزۀ باهر خدا را زيارت کردند. پيغمبر اکرم (صلّی الله علیه وآله وسلّم) از حضرت ابيطالب و فاطمه بنت اسد اجازه گرفتند که تربيت اين بچه با ایشان شود. حتی تربيت غذايی هم با پيغمبر اکرم (صلّی الله علیه وآله وسلّم) باشد.
اميرالمؤمنين (علیه السلام) در نهج البلاغه می فرمايند: من مثل بچه ای که به دنبال مادر می دويد به دنبال پيغمبر اکرم می دويدم.[3] پيغمبر اکرم (صلّی الله علیه وآله وسلّم) در غار حرا بودند و او را نيز به غار حرا می بردند.
حضرت در نهج البلاغه می فرمايند: پيغمبر اکرم (صلّی الله علیه وآله وسلّم) به من می فرمودند: «إِنَّكَ تَسْمَعُ مَا أَسْمَعُ وَ تَرَى مَا أَرَى»[4]
لذا اگر پرسیده شود؛ شيعه گری چه وقت به وجود آمد؟ بايد گفت: از خانۀ کعبه به وجود آمد. آيا می شود آن حضرت امام نباشد! خيلی ساده لوحی می خواهد که حضرت را امام ندانند. هيچ سنّی را سراغ ندارم که بگويد مولود کعبه دروغ است و اميرالمؤمنين (علیه السلام) در کعبه تولد پيدا نکرده است. لذا خيلی صاف و ساده می گوييم؛ تشيع از مولود کعبه پيدا شده است.
پيغمبر اکرم (صلّی الله علیه وآله وسلّم) مبعوث به رسالت شدند. اول کسی که ايمان آورد، حضرت علی (سلام الله علیه) است. آنگاه اول مؤمن به پيغمبر اکرم صلی الله علیه وآله شدند. با هم به خانه آمدند. حضرت خديجه منتظر قدم پيغمبر اکرم و اسلام عزيز بوده است. پيغمبر اکرم و اميرالمؤمنين وارد شدند و تا در زدند، حضرت خديجه فرمودند چه کسی در می زند؟ هيچ کس حق در زدن به جز پيغمبر اکرم «صلّی الله علیه وآله وسلّم» را ندارد. پيغمبر فرمودند: من هستم و مبعوث به رسالت شده ام. حضرت خديجه نيز ايمان آوردند و به حسب ظاهر يک مؤمن، علی و يک مؤمنه، حضرت خديجه شد. معلوم است که پيغمبر اکرم صلّی الله علیه وآله وسلّم» خيلی خسته و درهم کوبيده بودند. استراحتی کردند و عبايی روی خود انداختند. آيۀ شريفه آمد که: «يا أَيُّهَا الْمُزَّمِّلُ، قُمِ اللَّيْلَ إِلاَّ قَليلا»[5]؛ خواب تمام شد و شبانه روز بايد زحمت بکشي. همين طور که ماه و خورشيد در حرکت شبانه روزی است، بايد در حرکت باشي. يا رسول الله! برو اين مردم را هدايت کن.
پيغمبر اکرم «صلّی الله علیه وآله وسلّم»، اميرالمؤمنين «سلام الله عليه» را به دنبال سران قريش فرستادند. همه جمع شدند. همۀ سنی ها از جمله سيرۀ ابن هشام و سیرۀ حلبی و شرح نهج البلاغه ابن ابی الحديد می نويسند؛ همه جمع شدند. پيغمبر اکرم «صلّی الله علیه وآله وسلّم» غذایی هم به آنها داد. غذا را خوردند و پيغمبر اکرم «صلّی الله علیه وآله وسلّم» سه چيز را می خواستند بگویند: شهادت به خدا و شهادت به نبوّت و شهادت به علي.
اوّل فرمودند: من چطور آدمی پيش شما هستم؟ همه گفتند: امين عاقل و صادق هستی. فرمود: تا حال از من خلافی شنيده ايد؟ همه گفتند نه. فرمودند: اگر من بگويم لشکر مجهزی پشت اين کوه به شما حمله کرده است، آيا همه می رويد؟ گفتند آري. فرمود: اگر چنين است من از طرف خدا مبعوث به رسالت شده ام. پس همه بگوييد؛ «لا اله الاّ الله». اما تشيّع را تنها نگذاشت. پيغمبر اکرم صلی الله علیه وآله فرمودند: هر کسی اول بگويد، بعد از من خليفه و وصی من است.
اميرالمؤمنين «سلام الله عليه» بلند شدند و فرمودند «اشهد ان لا اله الاّ‌الله و اشهد انّک محمد رسول الله». پيغمبر فرمودند: بنشين. بار دوّم پيغمبر اکرم تکرار کردند. فرمودند ای مردم! اگر می خواهيد آقای دنيا و آخرت باشيد، حرف مرا بشنويد و ايمان به خدا و ايمان به نبوّت من بياوريد. بگوييد «لا اله الاّ الله تفلحوا». شما را آقای دنيا و آخرت می کنم و هرکس اول ايمان بياورد، بعد از من خليفه و وصی من و امام برای شماست. احدی نگفت و اميرالمؤمنين «سلام الله عليه» بار دوّم بلند شدند و گفتند «اشهد ان لا اله الاّ‌الله و اشهد انّک محمد رسول الله». پيغمبر اکرم فرمودند: بنشين. بار سوّم پيغمبر اکرم تکرار کردند که ای مردم! می خواهيد آقای دنيا و آخرت شويد، يعنی می خواهيد حکومت مطلق از شما باشد، آيا می خواهيد برسيد به آنجا که همه مطيع شما باشند؟ «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ»؛[6] من از طرف خدا مبعوث به رسالت شده ام و از طرف خدا مأمور شده ام به شما بگويم و هرکسی که اول ايمان به من بياورد، بعد از من خليفه و وصی من است. کسی جواب پيغمبر را نداد و بار سوّم اميرالمؤمنين «سلام الله عليه» بلند شدند و گفتند: «اشهد ان لا اله الاّ‌الله و اشهد انّک محمد رسول الله».
پيغمبر اکرم «صلّی الله علیه وآله وسلّم» فرمودند: ای مردم! خدا و من رسول خدا و او هم بعد از من وصی من و خليفۀ شما و امام بر شماست. آنگاه جلسه تمام شد.[7]
از همان تبليغ اوّل که پيغمبر اکرم «صلّی الله علیه وآله وسلّم» از طرف خدا مأمور شدند و چهل نفر از سران قوم را وعده گرفتند و وصايت کرد، تشيع از همان وقت پيدا شد.
پيغمبر اکرم «صلّی الله علیه وآله وسلّم» شروع کردند و دوش به دوش خدا (توحید)، نبوّت و ولايت بود. جايی نداريم که پيغمبر اکرم کوتاه آمده باشند. در هر فرصتی پيغمبر اکرم «صلّی الله علیه وآله وسلّم» توحید، رسالت و ولایت را تبلیغ می کردند. از جمله حديث ثقلين است. شايد پيغمبر اکرم «صلّی الله علیه وآله وسلّم» حديث ثقلين را در بيش از هزار مورد فرموده اند. در هر فرصتی می فرمود: «إِنِّى تَارِكٌ فِيكُمُ الثِّقْلَيْنِ كِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِى أَهْلَ بَيْتِى وَ إِنَّهُمَا لَمْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَىَّ الْحَوْضَ مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهما لَنْ تَضِلُّوا»[8]
اگر می خواهید گمراه نشوید و اگر هدايت می خواهيد، «قرآن، عترت» و «عترت، قرآن». يعنی گفتن «لا اله الاّ الله» به تنهایی فايده ندارد. اين «لا اله الاّ الله» بايد دست کسی باشد که به يک دستش قرآن و به دست ديگرش ولايت اهل بيت باشد. آن گاه هدايت می شود و الاّ ضلالت است.
رسول خدا صلی الله علیه وآله چند روز قبل از رحلت به مسجد آمدند. نماز را نشسته خواندند و نمی توانستند ايستاده بخوانند. منبر رفتند و بعد در منبر گفتند اين نماز مختص من بود. اوّل فرمودند ای مردم! من چه پيغمبری برای شما بودم؟ همه گريه کردند و گفتند خوب پيغمبری بودي. ما جهنّمی بوديم و ما را بهشتی کردی و ما بدبخت و بيچاره بوديم و ما را آقا کردي. فرمودند ای مردم! اگر رستگاری می خواهيد با روايت ثقلين است. روايت را خواندند: «إِنِّى تَارِكٌ فِيكُمُ الثِّقْلَيْنِ كِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِى أَهْلَ بَيْتِى وَ إِنَّهُمَا لَمْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَىَّ الْحَوْضَ مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهما لَنْ تَضِلُّوا»
اگر يکی از اين چهار مورد (خدا، پيغمبر، ولايت و قرآن) نباشد، بدبختی و ضلالت است. بعد به خانه آمدند و اطاق پر بود. پيغمبر اکرم «صلّی الله علیه وآله وسلّم» در مدت عمرشان چيز ننوشتند و بنا نبود چيزی بنويسند. آن حضرت در مدت عمرشان چيزی نخواندند. البته می توانستند بخوانند، اما بنا بود نخوانده و ننوشته، قرآن را تحويل مردم دهند.
اما در اينجا تصميم گرفتند علی و تشيع را بنويسند. سنّی ها می گويند پيغمبر «صلّی الله علیه وآله وسلّم» فرمودند: «ائْتُونِي بِالْكَتِفِ وَ الدَّوَاةِ أَكْتُبْ لَكُمْ كِتَاباً لَا تَضِلُّوا بَعْدَهُ أَبَداً»[9]
همۀ فرقه های اسلامی می گويند. از جملۀ «لَا تَضِلُّوا بَعْدَهُ أَبَداً» معلوم می شود که می خواستند روايت ثقلين را بنويسند. در مجلس متوجّه شدند که پيغمبر می خواهند چه کنند، بنابراين نگذاشتند. جسارتی هم به پيغمبر اکرم «صلّی الله علیه وآله وسلّم» شد. رسول خدا «صلّی الله علیه وآله وسلّم» همه را بيرون کردند و چیزی ننوشتند. در اطاق، علی و زهرا ماندند و بعد هم حسن و حسين روی سينۀ پيغمبر آمدند و آنگاه پيغمبر اکرم «صلّی الله علیه وآله وسلّم» از دنيا رفتند.
پی نوشت:
[1]. المومنون، 1تا3: «به نام خداوند رحمتگر مهربان به راستى كه مؤمنان رستگار شدند، همانان كه در نمازشان فروتنند، و آنان كه از بيهوده رويگردانند»
[2]. ر.ک: امالی الطوسی، ص 708.
[3]. نهج البلاغة، خطبه 192.
[4]. نهج البلاغة، خطبه 192.
[5]. المزمّل، 1و 2: «اى جامه به خويشتن فروپيچيده، به پا خيز شب را مگر اندكى.»
[6]. النساء، 59: «اى كسانى كه ايمان آوردهايد، خدا را اطاعت كنيد و پيامبر و اولياى امر خود را [نيز] اطاعت كنيد.»
[7]. ر.ک: الطبقات الکبری، ج 1، ص 61؛ انساب الاشراف، ج 1، ص 121؛ الکامل فی‌التاریخ، ج 2، ص 61؛ سیرة الحلبیه، ج 1، ص 404 و...
[8]. الاحتجاج، ج 2، ص 450؛ جهت اطّلاع از سایر مصادر روايت ر.ك: بحار الأنوار، ج 23، ص 106تا 152 و إحقاق الحق و إزهاق الباطل و ملحقّات آن، ج 9، ص 309 تا 375 و ...
[9]. الطبقات الکبری (ابن سعد)، ج 2، ص 188؛ ر.ک: تاریخ الطبری، ج 3، ص 193و...
منبع:حوزه گزارش خطا
