مراتب و درجه های نُه گانه اهل نماز

* بعضى نماز را با خشوع مى‏ خوانند: «الَّذينَ هُمْ في‏ صَلاتِهِمْ خاشِعُون‏» (مؤمنون،2) خشوع، ادب جسمى و روحى است.

رسول اكرم‏ صلى الله علیه وآله دیدند كه شخصى در حال نماز با ریش خود بازى مى‏ كند، فرمودند: اگر او روح خشوع داشت، هرگز این كار را نمى‏ كرد. (تفسیر صافى)

* بعضى افراد نسبت به نماز مراقب اند: «وَ هُمْ عَلى‏ صَلاتِهِمْ يُحافِظُون‏» (انعام، 92)

* بعضى كار را به خاطر نماز رها مى ‏كنند: «رِجالٌ لا تُلْهيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ» (نور،37) نه تجارت دائمى و نه بیع موقّت، مانع آنها از ذكر خدا نیست.

* بعضى با نشاط به سوى نماز حركت مى ‏كنند: «فَاسْعَوْا إِلى‏ ذِكْرِ اللَّهِ» (جمعه، 9)

* بعضى بهترین لباس را براى نماز مى‏ پوشند: «خُذُوا زينَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ» (اعراف، 31)

* بعضى عشق ثابتى نسبت به نماز دارند: «الَّذينَ هُمْ عَلى‏ صَلاتِهِمْ دائِمُون‏» (معارج، 23)

امام باقر علیه السلام فرمود: مراد، دوام بر نمازهاى مستحبّى است. چنان كه مراد از «عَلى‏ صَلاتِهِمْ يُحافِظُون» (انعام، 92) حفاظت بر نمازهاى واجب است كه با شرائط انجام گیرد.

* بعضى براى نماز سحرخیزى دارند: «فَتَهَجَّدْ بِهِ نافِلَةً لَكَ» (اسراء، 79)

این آیه، خطاب به پیامبر اكرم صلى الله علیه وآله است كه: پاسى از شب را از خواب برخیز و قرآن بخوان. مفسّران اسلامى این تعبیر را اشاره به نماز شب دانسته ‏اند.

* بعضى شب را با نماز، صبح مى‏ كنند: «وَ الَّذينَ يَبيتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّداً وَ قِياما» (فرقان، 64)

* و بعضى سجده ‏اى همراه با اشك دارند: «سُجَّداً وَ بُكِيًّا» (مریم، 58)

خدایا! شرمنده‏ ام كه این مراحل را مى‏ نویسم، ولى خودم یكى از این مراحل را طى نكرده ‏ام.

 اى خواننده عزیز! تو به من كارى نداشته باش.

کتاب 114 نکته دربارۀ نماز، محسن قرائتی