مسئولان چطور حسن ظن مردم را جلب کنند؟!

وی با تاکید بر اینکه امنیت در نظر امیرمومنان (ع) بسیار مهم بوده است، ادامه داد: به این معنا که ایشان به کارگزاران خود توصیه می کردند که برای شهروندان امنیت قضایی، امنیت اقتصادی، امنیت سیاسی و به ویژه امنیت روحی از نظر روحیه و فرهنگ را فراهم کنند.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: آن حضرت (ع) به مالک اشتر در عهدنامه مالک توصیه می کنند برای شهروندان مهربانی و محبت و لطف در دل خود قرار بده، یعنی کارگزاران باید به صورت حقیقی مردم را دوست داشته باشند و با آنها با مهربان برخورد کنند؛ همچنین دقت در کارهای شهروندان از سفارش های دیگر در این زمینه است و ایشان می فرمایند: «مبادا علیه شهروندان مانند یک حیوان درنده باشی که خوردن آنها را غنیمت می شمارد زیرا شهروندان دو دسته هستند یا برادر ایمانی تو هستند یا همانند تو در آفرینش.»

وی اضافه کرد: در حقیقت برخی از مترجمان و شارحان به این عبارت حضرت امیر (ع) توجه ندارند که توصیه ایشان بدان معناست که هر دو گروه مسلمان و غیرمسلمان در نظر سرپرست باید یکسان بوده و تفاوتی میان آنها نباشد و با یک نگاه به آنها نگریسته شده و امنیت برای همه شان فراهم شود.

جعفری با بیان این که حضرت درباره اشتباهات شهروندان توصیه هایی نیز به مالک اشتر می کند، توضیح داد: آن حضرت (ع) سفارش می کند گاه شهروندان به عمد یا اشتباه مرتکب خطا می شوند اما همان گونه که تو دوست داری خداوند بخشش و چشم پوشی اش را بر تو ارزانی دارد، تو نیز بر شهروندان ببخش و خطاهای آن ها را نادیده بگیر.

وی در ادامه بیان کرد: امیرمومنان امام علی (ع) به مالک می فرمایند: «باید دورترین و منفورترین شهروندان نزد تو کسی باشد که بیش از دیگران عیب جوی مردم است»؛ در واقع حضرت امیر (ع) با این توصیه، تاکید دارند که نه تنها در پی عیب جویی مردم نرو، بلکه اگر کسی نزد تو آمد و از مردم عیب جویی و سعایت و بدگویی کرد، او را از خودت دور کن و حتی نسبت به او تنفر داشته باش زیرا مردم عیب هایی دارند که حاکم در پوشاندن آنها از بقیه سزاوارتر است.

این محقق با اشاره به اینکه حضرت امیر (ع) به مالک تصریح می کنند «رشته انتقام را قطع کن و در تصدیق گفتار سخن چین شتاب نکن»، اذعان کرد: از منظر حضرت علی (ع) سخن چین، فردی خائن است هر چند خود را خیرخواه نشان دهد و این فرد هم به کارگزار خیانت کرده و هم به مردم به دلیل آن که اگر کارگزار نیز عیبی داشته باشد، او در میان مردم نیز این عیب را بازگو می کند.

 جعفری حسن ظن را از دیگر مصادیق امنیت در کلام امیر مومنان امام علی (ع) خواند و گفت: از منظر آن حضرت (ع) اگر سرپرست و کارگزار به مردم نیکی کرده و بار سنگین گرفتاری های آنان را از نظر سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و .... از دوش بردارد، در این صورت آن ها نسبت به کارگزار حسن ظن پیدا کرده و خوش گمان خواهند شد ضمن آنکه بدگمانی نیز زمینه دور شدن را فراهم می کند.

مولف کتاب «آشنایی با نهج البلاغه» خاطرنشان کرد: حتی درباره خوارج که با حضرت علی (ع) مخالف بودند و در جبهه مقابل آن حضرت (ع)‌ قرار داشتند، این حقوق شهروندی رعایت می شد و وقتی آن ها علیه حضرت (ع) شعار می دادند و اطرافیان نمی توانستند تحمل کنند و قصد ورود به قضیه را داشتند، آن حضرت (ع) اجازه نمی دادند و بیان می کردند این افراد نیز شهروند هستند و نباید حق آنها ضایع شود.

منبع:شبستان