۰۲ آذر ۱۴۰۳ ۲۱ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۳۷ : ۱۰
وی افزود: در آیه 9 سوره مبارکه زخرف، سؤال و جوابی مطرح شده و از مشرکان سؤال شده که چه کسی آفرینش را ایجاد کرد که آنها قبول کرده اند خدا ولی در نهایت بت ها را عبادت می کنند و تناقض میان باور و عمل آن ها وجود دارد.
وی اظهار کرد: آنها براساس فطرت می گویند خدا همه چیز را آفرید ولی لازمه توحید خالقیت، توحید در ربوبیت است؛ خدایی که اول و آخر و خالق همه چیز است از اینکه فرزند کسی باشد و پدر باشد و ... منزه است بنابراین ولدالله و ابن الله برای چیست؟ سوره توحید نیز پاسخ این مسئله را به صراحت فرموده است.
تقلید کورکورانه نشانه جاهلیت است
وی با بیان اینکه مشرکان می گفتند ملائکه دختران خدا هستند تصریح کرد: اینها برای این حرف ها دلیل عقلی و یا برهان عقلی نداشتند و هیچ استدلالی جز تبعیت از سیره گذشتگانشان در میان نبود زیرا ملتی که تقلید کورکورانه دارد ملت جاهلی است.
کارهای قرآن برای عقلانیتبخشی به جامعه
این مفسر گفت: قرآن برای تبدیل جاهلیت به عقلانیت چند کار انجام داد که اول این بود که نظام معرفتشناسی و ارزش ها را تغییر دارد؛ فرمود ما قرآن را بر فرد غیرعظیم نازل نکردیم ولی شما تصور می کنید عظیم کسی است که سنگ زرد و سفید و طلا و نقره دارد ولی اگر این نگاه عوض شود می بینید که قرآن بر عظیم ترین افراد نازل شده است.
وی افزود: ملائکه در نزد مشرکان جسمانی و دیدنی بودند ولو اینکه آنها را نمی دیدند زیرا آنها را بنات الله می دانستند؛ بعد فرمود دنیا که می گذرد و به منزله عبرت نظام است و آستر این نظام آخرت است؛ این جامه ای که برتن کرده اید این طرف آن ظاهر و آن طرف آخرت و نادیدنی است.
چرا متکبران در قیامت خوار محشور میشوند
استاد برجسته حوزه تصریح کرد: فرمود اینها کسانی هستند که فقط از دنیا با خبرند و از آخرت غافل اند؛ صنعت مورد استفاده در اینجا صنعت احتباک است؛ فرمود برخی بزرگ واقعی هستند و خدا آنها را بزرگ قرار داده است و آنها متواضع اند و برخی واقعا بزرگ نیستند زیرا مستکبرند و چون واقعا بزرگ نیستند واقعا کوچک هستند زیرا این دو کنار هم قابل جمع نیست؛ روزی که حق ظهور می کند باید کوچکی اینها ظهور کند بنابراین متکبر در قیامت پست و هون و کوچک ظهور می کند و عذاب مهین دارند زیرا متکبرانه زندگی می کردند و این تکبر دروغ بود.
وی تاکید کرد: برخی در جامعه و از روی گناه عزیز هستند و این عزت بی جهت است زیرا خدا فرمود خدا و پیامبر و مومنان عزیز هستند و اگر این عزت دروغ است ذلتشان درست است و این در قیامت آشکار می شود و ذلیلانه مشحور می شوند.
این مرجع تقلید بیان کرد: در جریان مال نیز سلطنت و حاکمیت باطل بر مال دروغ است بنابراین مملوکیت و برده بودن آنها در قیامت راست است لذا «خذوه فغلوه» دامنگیر آنها خواهد شد زیرا در دنیا فریب و دغل راه دارد ولی در آخرت این مسایل راه ندارد بنابراین کسی که بزرگ و عزیز بی جهت است در آخرت کوچک و ذلیل با جهت است.
این مفسر اظهار کرد: دوستی دو نوع است دوستی بر محور تعاون در راه نیک و تعاون در راه باطل؛ کسانی که در راه حرام برای همدیگر خلت دارند و کاری برای یکدیگر می کنند ظاهر آن دوستی است اما باطن آن چون خلاف شرع است گناه و آتش است و قیامت ظرف ظهور باطن و حق است؛ وقتی کسی از روی حرام برای دیگری در دنیا امضا می کند داشته سم به او می داده لذا در قیامت می گوید ای کاش چنین دوستی نداشتم.
این مفسر اظهار کرد: این نوع استنباط را تفسیر قرآن به قرآن می گویند نه اینکه معجم را بگذاریم روبرویمان و دنیا و آخرت را بررسی کنیم. بارها عرض شد که آنچه مجمع البیان دارد که عمدتا مرسلات است و از تبیان شیخ طوسی گرفته و اولین تابعین را بیان کرده اینها به مسانید تفسیر طبری وابسته است؛ از آن تفسیر تا آخرین تفسیر نوشته شده در قرون اخیر غالبا نوشته اند که القرآن یفسر بعضه بعضا ولی المیزان با معجم این کار را حل نکرده و اصول استنباطی براساس لغت ارایه نکرده بلکه استنباط اصول و فروع مجتهدانه از قرآن کریم را ارایه داده است.
دوستی در دنیا و آخرت تمثیل نیست
این مفسر ادامه داد: مثلا در همین دوستی دنیا و آخرت نشان داده که این تشبیه و تمثیل نیست بلکه واقعیت است زیرا دنیا ظرف ظهور نیست و قیامت ظرف ظهور باطن است بنابراین متقین در دنیا دوستی دارند و ظاهرش دوستی و در باطن نیز دوستی است و این عزت آنان در دنیا و آخرت واقعی و حقیقی است و اینها کسانی هستند که در برابر یحبون العاجله؛ یحبون ان یتطهروا هستند.
این مرجع تقلید عنوان کرد: در پایان سوره واقعه دارد که اینها هم لذت ظاهری و هم لذت باطنی دارند که اکل ظاهری همین لحم طیر و گل و ریحان و ... است.
بهترین لذت بهشتیان در بهشت
این استاد برجسته حوزه بیان کرد: متقین در بهشت بدون گرسنگی لذت غذاخوردن می برند ولی هر لذتی در دنیا مسبوق به رنج است ولی در آخرت هیچ لذتی مسبوق به رنج نیست و مسبوق به لذتی دیگر است و بهترین لذتی که اینها دارند شنیدن صدای حق است و آن را از هر طرف می شنوند همان طور که موسی از هر طرف کوه طور صدای الهی را می شنید.
همسران بهشتی چه ویژگیهای دارند
این مفسر بیان کرد: نه هراسی از آینده دارند و نه چیزی از دست داده اند که غمگین باشند؛ این متقینی که استثنا کردیم کسانی هستند که به آیات ما ایمان داشتند و مسلمان بودند و لذت مرگ نیز برای آنها ستودنی است و فرشتگان نیز می گوید شما و همسرانتان داخل شوید که در اینجا این همسران غیر از حوریان هستند زیرا این همسران کسانی بوده اند که در دنیا با شوهرانشان ساخته اند و زندگی خوبی فراهم کرده اند چون غالب بزرگان در اثر یک همسر با ایمان و کم توقع به جایی رسیده اند و گرنه اگر همسران پرتوقع می داشتند بسیاری از این عالمان به جایی نمی رسیدند.
وی تاکید کرد: اینها با سرور وارد آن می شوند و وقتی وارد شدند با کاسه های طلایی غذا به اینها می دهند و ظرف هایی که آب گوارا در آن است تا از آن میل کنند و فیها ما تشتهیه هستند البته خیلی از غذاها دلپذیر است ولی در چشم زیبا جلوه نمی کند، اما در بهشت غذا هم ذائقه و هم باصره را تامین می کند.
آیت الله جوادی آملی در تبیین بیشتر فیما ما تشتهیه تصریح کرد: در قرآن فرمود هر چه در بهشت بخواهند هست، نه اینکه هر چه در بهشت هست انسان می خواهد میان این دو فرق است؛ خیلی چیزها هست که انسان نمی فهمد که بخواهد لذا مرزبندی کرده است؛ تعبیر لدینا مزید هم برای این است؛ در بخش های مربوط به نماز شب فرمود برخی نمی دانند آنجا چه خبر است.
وی افزود: خیلی چیزهاست که انسان نمی توانست بخواهد و نمی دانست که بخواهد زیرا مشیت ما به اندازه فهم ماست مثلا یک کشاورز در تمام مدت عمرش آرزو نمی کند که من نسخه تهذیب شیخ طوسی را می خواهم هر کس به اندازه فهمش آرزو دارد و بیشتر از آن نمی فهمیم بنابر این در بهشت خیلی چیزهایی است که نمی دانید هست و اگر صلاح دانستیم می دهیم. آنکه از علم لدنی طرفی بسته می تواند از لدینا مزید هم بهره ای ببرد.
این مرجع تقلید عنوان کرد: در دعا نیز این طور است، حکیم الهی قمشه ای می گفت من آرزو دارم که نهج البلاغه در کنار حوض کوثر در کنار امیرالمومنین بخوانم.
وی تصریح کرد: قرآن انسان را طوری معرفی کرده که حقیقت او مهاجر و کادح الی ربک است و این اگر خوب روشن شود تناسخ مستحیل می شود بنابر این اگر انسان به خدا منتهی می شود دیگر چه مفهومی دارد که بخواهد در بدن کودکی حلول کند و اگر به هر کدام از اوصاف خدا در دعای جوشن دست یابد هزار مظهر و نام از ذات خداست که شاعر فرمود «اگر وعده دوزخ است و یا خلد غم مخور/ بیرون نمی برند تو را از دیار خلد» بالاخره به دیار خدا می رسیم و کافر هم به خدا می رسد ولی درک دریافت صفات جمالیه را ندارد.
منبع:ایکنا