۰۲ آذر ۱۴۰۳ ۲۱ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۵۴ : ۲۱
/پرسش و پاسخ دینی/
چگونه انسان «عزیز» یا «ذلیل» می‌شود؟
موارد بسیاری در عزت و ذلت یک ملت اثرگذارند اما در این میان امام حسن عسکری(ع) می‌فرمایند: هیچ عزیزی حق را رها نکرد مگر آنکه ذلیل شد، و هیچ ذلیلی حق را نگرفت مگر آنکه عزیز شد.
عقیق:با توجه به آیات و روایات ائمه اطهار علیهم‌السلام درمی‌یابیم که نظام هستی را خداوند براساس کیفیت عالی و محکم و درست آفریده است و به انسان‌ها هم وقتی پاداش می‌دهد که کارهایشان با اخلاص و برای رضای خداوند و با کیفیت عالی و محکم باشد.حتی اگر امروز بخواهیم در تولید و عرضه کالا موفق باشیم و لااقل برای دنیایمان مفید باشیم باید روی کیفیتی که خداوند تأکید کرده توجه کنیم. خداوند متعال در قرآن کریم روی کار نیکو، زیبا و با کیفیت عالی بیش از 53 مرتبه سفارش کرده است.
آنچه در ادامه می‌خوانید برگرفته از کتاب «آیین خدمتگزاری به مردم» اثر حجت‌الاسلام اسدالله محمدی‌نیا پژوهشگر و از نویسندگان حوزه علمیه قم است:
در هر زمان اگر ما مسلمانان بخواهیم در دنیا عزت پیدا کنیم و کشورهایمان استقلال پیدا نمایند و دست ذلیلانه در برابر احدی دراز نکنیم و با عزت و سرفرازی زندگی کنیم و تحت سلطه هیچ کشور بیگانه‌ای نباشیم، تنها راهش تلاش و کوشش با اراده قوی و تولید و قناعت و دوری از اسراف است.
قرآن کریم:
«مَّا یَوَدُّ الَّذِینَ کَفَرُواْ مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ وَلاَ الْمُشْرِکِینَ أَن یُنَزَّلَ عَلَیْکُم مِّنْ خَیْرٍ مِّن رَّبِّکُمْ»
نه کسانی از اهل کتاب که کفر ورزیده‌اند و نه مشرکان دوست ندارند که بر شما هیچ خیری (مانند پیروزی و پیشرفت) از جانب پروردگارتان نازل گردد ....
اینک به برخی از راه‌های کسب عزت به صورت خلاصه توجه نمایید:
1. جدیت در تولید و کشاورزی
امام صادق (ع) فرمود:
«ما فِی الأعمالِ شَی ءٌ أحَبُّ إلَی اللَّهِ تَعالی مِنَ الزِّراعَةِ و ما بَعَثَ اللّه ُ نبیّا إلاّ زَرّاعا إلاّ إدریسَ علیه السلام فإنّهُ کانَ خَیّاطا»
در بین کارها نزد خداوند بزرگ، کاری محبوب‌تر و شریف‌تر از کشاورزی نیست و خداوند هیچ پیامبری را به رسالت مبعوث نکرد مگر آنکه اول کشاورزی می‌کرد جز حضرت ادریس که او خیاط بود.
و همچنین آن حضرت فرمودند:
«... اِزرَعُوا و اغرِسُوا وَاللَّهِ ما عَمِلَ النّاسُ عَمَلاً اَجَلَّ و لا أطیَبَ مِنهُ ...»
زراعت کنید، درخت بکارید، به خدا سوگند در بین کارهایی که مردم انجام می‌دهند هیچ کاری بالاتر و پاکیزه‌تر از زراعت نیست.
حضرت امیرالمؤمنین (ع) فرمود:
«مَنْ وَجَدَ مَاءً وَ تُرَاباً ثُمَّ افْتَقَرَ فَأَبْعَدَهُ اللَّهُ»
ملتی که آب و خاک داشته باشد (ولی در اثر استفاده نکردن از آب و خاک و به خاطر بی‌توجهی به کشاورزی) فقیر و محتاج باشند، خداوند چنین مردمی را از رحمت خود دور می‌سازد.
ارزش درختکاری
حضرت محمد (ص) فرمود:
«مَا مِن مُسلم یَغرِسُ غَرْسًا أو یَزرَعُ زَرْعًا فیأکُلُ مِنه طَیرٌ أو إنسَانٌ أو بهیْمَةٌ إلا کان لهُ بهِ صَدقَةٌ»
هر مسلمانی که چیزی بکارد یا درختی را بنشاند و از آن زرع یا درخت، پرنده یا انسان یا حیوانی بخورد، تمام اینها برای او صدقه و ثواب حساب می‌شود.
قناعت
حضرت علی (ع) فرمود:
«الْقَنَاعَةُ تُؤَدِّی إِلَى الْعِز»
قناعت کردن باعث عزت و سرفرازی می‌گردد.
حضرت امیرالمؤمنین (ع) فرمود:
«اقنع تعز»
قناعت کن تا عزیز شوی.
شجاعت در برابر دشمنان
حضرت علی (ع) فرمود:
«الشجاعه احد العزین: الفرار احد الذلین»
شجاعت و از دشمنان نهراسیدن یکی از دو عزت است و فرار و کوتاه آمدن در برابر دشمنان یکی از دو راه ذلت است.
حضرت علی (ع) فرمود:
«فَرَضَ اللّه ُ...َ الْجِهَادَ عِزّاً لِلْإِسْلَام»
خداوند جهاد را واجب کرده است تا اسلام با عزت بماند.
دوری از تجملات و تشریفات
حضرت علی بن ابیطالب (ع) فرمودند:
«مَنْ سَلَا عَنْ مَوَاهِبِ الدُّنیا عَزَّ»
کسی که از نعمت‌های دنیا اعراض و دوری نماید (از نعمت‌ها به اندازه نیاز و رفع ضرورت استفاده کند و دنبال تجملات و تشریفات نباشد) عزت پیدا می‌کند.
چشم امید به خدا، نه به دیگران
ما اگر بخواهیم استقلالمان حفظ شود و در دنیا ذلیل نشویم، باید چشم امیدمان از دشمنان قطع شود و بر خداوند توکل کنیم و به تلاش و تولید و دوری از اسراف و تجملات، که امروز به آن اقتصاد مقاومتی گویند، روی آوریم.
امام باقر (ع) فرمود:
«وَ الْیَأْسُ مِمَّا فِی أَیْدِی النَّاسِ عِزٌّ لِلْمُؤْمِنِ فِی دِینِهِ»
مأیوس شدن و چشم امید نداشتن به آنچه در دست دیگران است باعث عزت مؤمن در دینش می‌شود.
پیرو حق بودن
«حق» یکی از اسماء خداوند است، یعنی حقیقت عالم خداوند است و غیر از او باطل و پوچ است، زیرا غیر او چیزی در عالم وجود نیست و هر چه هست همه آیات و نشانه‌ها و جلوه و مظهر او هستند و به اسلام، قرآن و اهل بیت همه حق گویند زیرا اینها همه مظهر و نشانه و آیه خداوند هستند.
قرآن کریم:
«أَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ الْمُبِینُ»
همانا خداوند حق روشن است.
خداوند حکیم:
«بَلْ نَقْذِفُ بِالْحَقِّ عَلَى الْبَاطِلِ»
ما حق (قرآن) را بر سر باطل می‌افکنیم تا آن را در هم شکند.
اگر ما در کشورمان از حق دفاع کردیم و در عمل (نه شعار و الفاظ) پیرو دستورات اسلام و قرآن کریم بودیم، این باعث عزت ما خواهد شد.
امام حسن عسکری (ع) فرمود:
«ما تَرَکَ الحَقَّ عَزیزٌ إِلاّ ذَلَّ و َلا أَخَذ َبِهِ ذَلیلٌ إِلاّ عَزَّ»
هیچ عزیزی حق را رها نکرد مگر آنکه ذلیل شد، و هیچ ذلیلی حق را نگرفت مگر آنکه عزیز شد.
حضرت محمد (ص) فرمود:
«اعز امر الله یعزک الله»
امروز دستورات خداوند را محترم بشمار، خداوند تو را عزت خواهد داد.
حضرت امیرالمؤمنین (ع) فرمودند:
«لا اعز کالطاعه»
هیچ عزتی مثل اطاعت خداوند نیست.
وحدت و دوری از تفرقه و نزاع
یکی از راه‌های عزت و قدرت ما وحدت و دوری از نزاع و تفرقه است که هم قرآن و هم روایات روی آن تأکید کرده است.
قرآن کریم؛
... وَلا تَنازَعوا فَتَفشَلوا وَتَذهَبَ ریحُکُم ...
با هم نزاع و درگیری نداشته باشید که نزاع باعث می‌شود که سست شوید و هیبت و عزت شما از بین برود.
رسول خدا (ص) فرمودند:
«وَ اَلْعَرَبُ اَلْیَوْمَ وَ إِنْ کَانُوا قَلِیلاً فَهُمْ کَثِیرُونَ بِالْإِسْلاَمِ عَزِیزُونَ بِالاِجْتِمَاعِ»؛
امروز (در صدر اسلام) عرب اگر چه تعدادشان کم است اما آنها به خاطر توجه به اسلام و به خاطر اجتماع و وحدتشان عزت دارند.
منبع:فارس
گزارش خطا
