حاج احمد چینی در گفت‌وگو با عقیق: از علما فاصله بگیریم به انحراف کشیده می شویم

عقیق: سال ها اساتید اخلاق پای روضه های او اشک ریخته اند . علما اهل تعارفات و رودربایستی های مرسوم نیستند و نمی شود برایشان روضه های غیر مستند خواند. حاج احمد چینی از 16 سالگی در محضر اساتید اخلاق و علمایی همچون آیت الله مجتهدی تهرانی، آیت الله حق شناس، آیت الله خوشوقت و آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی مداحی و به نوعی شاگردی کرده است.

اولین بار در کنار شیخ محمود نجفی مداحی را آغاز کرده و در هفده سالگی با آیت الله حق شناس به حج مشرف شده است.

حاج احمد چینی معتقد است نباید روضه سنتی را با مسائل سیاسی تلفیق کرد؛ اگر مداح ما می‌خواهد به مستمع خودش توصیه‌های اخلاقی، رفتاری و حتی بصیرتی بدهد پیش از روضه این کار را انجام دهد هم تأثیر بیشتری دارد و هم در کار روضه‌خوانی خللی ایجاد نمی‌کند. مداحان نسل جوان ما باید از پیشکسوتان خود درس یاد بگیرند.

از بین ذوات مقدسه با روضه حضرت زینب‌کبری(س) ارتباط خاصی برقرار می‌کند و به گونه‌ای بر نام عمه سادات حساسیت ویژه‌ای دارد. اشاره ای هم به توصیه آیت الله حق شناس می کند که گفته بود در مراسم تشییع من حتماً زیارت عاشورا خوانده شود و گاهی در 5 شب عزاداری در امین الدوله به من اشاره می‌کردند روضه حضرت علی‌اصغر(ع) بخوانم؛

گپ و گفت عقیق با این پیرغلام اباعبدالله (ع) را بخوانید:

*به عنوان مقدمه از حال و هوای مناجات در ماه مبارک رمضان بگویید.

ماه مبارک رمضان ماه دعا، مناجات و نیایش است. ماهی که خداوند متعال به بنده فرصت می‌دهد که بتواند در خانه خدا گدایی کند و به آمرزش و دیگر آمال معنوی خود دست یابد. به واقع شب های این ماه بهترین شب‌ها و روزها هم بهترینند. پیامبر اکرم(ص) درباره فضیلت این ماه فرموده‌اند: نفس‌های شما ثواب تسبیح را دارد و خواب شما عبادت است. ان شاء الله آن استفاده و فرصت‌طلبی که برخی از بزرگان ما از ماه مبارک رمضان داشتند و بعضاً به فضائل و برکاتی نیز دست یافتند ذره‌ای از آن ثمرات روزی ما شود.

*فضای مناجات را بیشتر تأثیرگذار می دانید یا روضه خوانی  و سینه‌زنی را؟

به نظر من هر دو لازم و ملزوم هم هستند. وقتی می‌بینم ائمه ما آن‌گونه با خدا مناجات می‌کنند که حضرت امیر(ع) در دعای کمیل خودش را بنده ضعیف و ذلیل خدا می‌خواند و آن عشق‌بازی نورانی را با خداوند متعال دارد ما هم که پیرو این ذوات مقدسه هستیم باید برای رسیدن به اوج کمال و معرفت دست به دامان این مناجات‌ها شویم.

*برخی ها معتقدند نباید در بطن مناجات به ائمه اطهار متوسل شویم و اصطلاحاً روضه خوانده نشود؛ شما چنین نظری دارید؟

نظرات و سلایق متفاوت است. این طور نیست که اگر در وسط مناجات روضه خواندیم گناهی مرتکب شده ایم یا خطایی بوده است. اما مداحان ما بدانند علمای بزرگ در این خصوص نظری داشته‌اند که در وسط دعا همان مناجات خوانده شود و بیشتر مداح به تفسیر و روایات مرتبطه به مناجات روی آورد تا مستمع بفهمد و درک کند به خداوند چه می‌گوید. بهتر این است که مداح توسل و روضه قبل و بعد از دعا داشته باشد. البته برخی مواقع حس و حال مجلس ایجاب می‌کند مداح در بطن مناجات هم به ائمه اطهار(علیهم السلام) متوسل شود.

*خودتان از بین ذوات مقدس اهل بیت(علیهم‌السلام) به کدام یک از معصومان بیش‌تر ارادت دارید. یا این طور بگویم کدام یک از مراثی را با حال و سوز بیش‌تری می‌خوانید؟

گمان می‌کنم در مصائب و مراثی کربلا، روضه بی‌بی زینب کبری سلام‌الله علیها را با احساس‌تر می‌خوانم و بیش‌تر در روحیه‌ام اثر می‌گذارد؛ چون حضرت زینب، ام‌المصائب هستند. بر عمه سادات حساسیت ویژه‌ای دارم زیرا در مقاتل خوانده‌ام دشمن هم گفت که مصائب زینب(س) کمر هر انسانی را می‌شکند پس دامنه مصائب بسیار گسترده بوده است.  البته یادم نمی‌‎رود که برخی همچون آیت الله حق شناس هم همواره در 5 شب روضه امین الدوله یا مسجد آیت الله حق شناس کنونی به من می‌گفتند روضه حضرت علی اصغر(ع) بخوانم. ایشان می‌گفتند بزرگان بر روضه شش ماهه ابی عبدالله(ع) حساسیت ویژه ای دارند و بسیار توسل به این آقا مجرب است. آقا مجتبی تهرانی هم  هنگام شنیدن روضه مظلومیت حضرت اباعبدالله در شهادت حضرت علی اصغر(ع) بسیار منقلب می‌شدند.

*الان هم کماکان در مدرسه عالی شهید مطهری و امین الدوله مداحی می‌کنید؟

بله. جلسات محدودی داشتیم و داریم. مثلاً ماه مبارک رمضان شبهای احیاء را در مدرسه عالی شهید مطهری نوکری می‌کنم و 30 شب هم در جلسه بحث آقا مجتبی تهرانی و الان هم که فوت کرده‌اند این جلسات توسط آقازاده‌شان ادامه دارد. شب‌های احیاء را هم در مسجد جامع بازار به یاد جلسات پربار اخلاق آیت الله حق شناس در خدمت عزاداران و محبان اهل بیت عصمت و طهارت هستیم.

*رهبر انقلاب هرساله در دیدار با ذاکرین اهل بیت(ع) توصیه هایی دارند. از توصیه ای امسال ایشان عمق بخشیدن اعتقادی و اخلاقی به هیئت ها بود . شما به عنوان یکی از ذاکرین  پیشکسوت که سال ها در محضر علما شاگردی کرده اید فکر می کنید چطور می شود به این توصیه ها عمل کرد؟

باید با عزم راسخ به توصیه‌های حضرت آقا جامه عمل بپوشانیم تا زمین نماند خاصه در این بین خطبا و منبری‌ها گام‌های ویژه‌تری بردارند. باید به روز باشند و نسبت به اوضاع و شرایط زمان آگاهی مطلوب و مناسبی داشته باشند. همان طور که مقام معظم رهبری فرمودند مداحان مسائل را مخصوصاً برای جوانان روشن کنند فکر می‌کنم با تلفیق روضه سنتی با مسائل سیاسی این اتفاق نیفتد. این نوع تبلیغات مثمرثمر نخواهد بود. قبل از روضه اگر مداح یا سخنران توصیه‌های نسبت به بصیرت‌افزایی جوانان داشته باشند بهتر است. از اهداف عاشورا و قیام امام حسین(ع) بگویند که با حال و روز سیاسی امروز بسیار سازگاری دارد. وقتی روضه می‌خوانند عین مقتل خوانده شود و نه یکسری مسائل را با آن تلفیق نمایند. حضرت آقا چه هوشمندانه فرمودند که باید ابتدا به جوانان آگاهی بدهیم و در راستای معرفت‌افزایی قدم برداریم که رسالت بزرگی است. مداح ما باید به جوان هیئتی بگوید و او بداند که چه عواملی باعث شد امام حسین(ع) بیاید و به این اتفاقات و جنایت‌هایی که بنی‌امیه روا داشتند، تن دهد و حتی خانواده‌اش را به اسارت ببرند. بدانند که امام حسین(ع) قیام کرد تا اسلامی که یزید  مروج آن بود، ترویج پیدا نکند. ما وظیفه داریم به جوان آگاهی بدهیم تا مستمع ما به معرفت برسد.

نیازی نیست که حتماً ساعت‌ها به سر و سینه بزنیم و خبری از معرفت‌افزایی نباشد. گریه و شور بدون شعور هیچ جایگاهی ندارد. در این راستا نیاز است به افراط و تفریط در عزاداری هم توجه شود که جوان تازه هیئتی از اسلام و ستایشگران آن زده نشود. برخی می‌گویند امام حسین(ع) فقط گریه و سینه زنی دارد! به واقع باید رعایت کنیم و لازم است در این راستا مداح ما با علما، مراجع و فقها ارتباط و تعامل نزدیک داشته باشد. مطمئن باشید اگر از علما فاصله بگیریم به انحراف کشیده خواهیم شد.

* مجالس مناجات چقدر در این معرفت افزایی موثر هستند ؟

مسلماً تأثیرگذار است و افراد را به معنویت سوق می‌دهد. انسان در این مجالس متوجه می‌شود که حتماً نباید دنبال مظاهر دنیا باشد و یک مقداری هم برای روز قیامت تلاش کند. این مجالس مناجات آرام آرام انسان را پرواز می‌دهد و اصطلاحاً انسان ملکوتی می‌شود.پیامبر اکرم(ص) در خصوص مناجات با خدا خاصه در ماه مبارک رمضان می‌فرمایند: شقی و بدبخت آن کسی است که ماه مبارک رمضان بر او بگذرد و مشمول غفران و رحمت الهی نشده باشد.

*توصیه خاصی از اساتید اخلاقی که در محضرشان روضه خوانده اید به خاطر دارید؟

مرحوم آیت‌الله حق‌شناس سفارش فراوانی می کردند که به زیارت عاشورا و روضه حضرت علی‌اصغر(ع) اهمیت خاصی بدهیم. این توصیه ای بود که بسیاری مواقع به من می‌گفتند از مظلومیت حضرت اباعبدالله الحسین(ع) در لحظه شهادت حضرت علی‌اصغر(ع) بسیار بخوانید. مداحان ما حتماً به این توصیه‌ها توجه نمایند و از داشتن اساتید اخلاق مجدانه بهره ببرند.