عواقب گناه در معارف اسلامی

عقیق

قرآن و عاقبت تکذیب جزای گناه
گناه را سرپیچی از امر الهی عنوان کرده‌اند و بسیاری فقدان ایمان به معارف الهی از جمله معاد را علت گناه دانسته‌اند، اما خداوند تکذیب‌کنندگان حقیقت را به آینده‌ای وعده می‌دهد که حقیقت آشکار خواهد شد. «فَقَدْ کَذَّبُوا فَسَیَأْتِیهِمْ أَنبَاء مَا کَانُوا بِهِ یَسْتَهْزِئُون: [آنان] در حقیقت به تکذیب پرداختند و به زودى خبر آنچه که بدان ریشخند مى کردند بدیشان خواهد رسید». ( شعرا، 6)
گناه‌کاران پس از ورود به جهان دیگر دفتر اعمال خود را خواهند دید که در آن همه کارهایشان ثبت شده است و به آن خاطر محاکمه خواهند شد. «وَوُضِعَ الْکِتَابُ فَتَرَى الْمُجْرِمِینَ مُشْفِقِینَ مِمَّا فِیهِ وَیَقُولُونَ یَا وَیْلَتَنَا مَالِ هَذَا الْکِتَابِ لَا یُغَادِرُ صَغِیرَةً وَلَا کَبِیرَةً إِلَّا أَحْصَاهَا وَوَجَدُوا مَا عَمِلُوا حَاضِرًا وَلَا یَظْلِمُ رَبُّکَ أَحَدًا: و کارنامه [عمل شما در میان] نهاده مى‏شود آنگاه بزهکاران را از آنچه در آن است بیمناک مى‏بینى و مى‏گویند اى واى بر ما این چه نامه‏اى است که هیچ [کار] کوچک و بزرگى را فرو نگذاشته جز اینکه همه را به حساب آورده است و آنچه را انجام داده‏اند حاضر یابند و پروردگار تو به هیچ کس ستم روا نمى‏دارد». (کهف، 49).
تبعات گناه در احادیث
پیامبر اسلام گناه را زایل‌کننده روزی می‌دانند و آن را یکی از عوامل مرگ می‌دانند. از این رو گناه‌کار به مرگی طبیعی نمی‌میرد ایشان همچنین می‎فرمایند: مرگ انسان‏ها در نتیجه گناهان، بیشتر از مرگ آنها در نتیجه فرا رسیدنِ اَجَل است و زنده ماندن انسان‏ها در نتیجه نیکى ‏هایشان، بیشتر از زندگى کردنشان به خاطر باقى بودنِ عمر است.
امام باقر(ع) تباهی دل را از یکی از عواقل گناه عنوان می‌کنند و می‌فرمایند: هیچ بنده مؤمنی نیست مگر این که در قلبش نقطه سفیدی است. پس هر گاه گناهی را مرتکب شود، نقطه سیاهی در قلبش نمودار می‌گردد و باعث تباهی دل می‌شود».
آثار گناه در آثار بزرگان
مقام معظم رهبری معتقدند که اگر انسان عبادات زیادی انجام دهد اما مرتباً میکروب گناه را در کالبد روح خود وارد کند، اثر عباداتش خنثی می‌شود.
آیت‌الله مجتهدی در شرح دعای امروز و در عواقب معصیت می‌گوید: خدایا، من را به واسطه تعرض گناه خوارم نکن. گناه آدم را خوار و عبادت و بندگی آدم را عزیز می‌کنند. اگر اهل طاعت و بندگی شوید، عزیز می‌شوید؛ اما اگر اهل گناه باشید، کسی دوستتان ندارند.
استاد مطهری برای گناه آثاری اجتماعی نیز قائل بوده و می‌گوید: «اجتماع روی فرد اثر می‌گذارد و فرد روی اجتماع. واقعاً مجموعش یک واحد است، خودش روح دارد، عمر دارد. این، یک مطلب عجیبی است که البته کسی که این را خوب استنباط کرده و پرورانده است، علامه طباطبایی است. ایشان در کمال وضوح از قرآن استنباط می کند که قرآن برای اجتماع، شخصیت قائل است. برای اجتماع عمر قائل است، همچنین، برای اجتماع، بیماری و سلامت قائل است، برای اجتماع سعادت و شقاوت قائل است، برای اجتماع شرکت در مسئولیت قائل است.

منبع:حوزه