مبنای امام زمان(عج) در پایه گذاری جامعه

عقیق

1. قلع‌ و قمع ظلم و طغیان

در جامعه مهدوی با هرگونه ظلم و بی ‌عدالتی و انحرافات فکری، مبارزه می ‌شود و ظلم و ستمگری از ریشه کنده می‌شود. در این زمینه، روایات و منابع دینی، گاه به ‌صورت عام، مطلب را بیان می‌کند و گاه به مصداق ‌های ظالمین اشاره می‌کند:

الف) روایات عام

رسول خدا صلی الله علیه و آله مي فرماید: «إِنَّ عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ (علیه السلام) وَصِیِّی وَ إِمَامُ أُمَّتِی ... وَ مِنْ وُلْدِهِ الْقَائِمُ الْمُنْتَظَرُ الَّذِی یَمْلَأُ اللَّهُ بِهِ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا کَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً»؛ [1] به ‌راستی که علی بن ابی طالب علیه السلام، امام امت من است و قائم، از نسل او است؛ آن ‌کس که زمین را از عدالت و مساوات لبریز می‌کند، آن‌گونه که از ستم و بیداد لبریز گشته باشد. البته مبارزه با ظلم و منحرفان به ‌صورت منطقی است که امام علیه السلام آنها را نصیحت می‌کند؛ اگر نپذیرفتند دستور ریشه‌کنی آنها را صادر می‌کند.

حضرت امام صادق علیه السلام فرمود: «فَیُقْبِلُ الْمَهْدِيُّ (عج) عَلَی الطَّائِفَةِ الْمُنْحَرِفَةِ فَیَعِظُهُمْ وَ یَدْعُوهُمْ ثَلَاثَةَ أَیَّامٍ فَلَا یَزْدَادُونَ إِلَّا طُغْیَاناً وَ کُفْراً فَیَأْمُرُ بِقَتْلِهِمْ فَیُقْتَلُونَ جَمِیعاً»؛ [2] پس او (مهدی) روی به گروه منحرفان نماید و سه روز،‌ آنان را موعظه و دعوت کند و چون آنان بر طغیان و کفرشان بیفزایند، فرمان به کشتار آنان می‌دهد و همگی را می‌کشد.

در دعای ندبه می‌خوانیم: «... وَ قَدْ مَلَأْتَ الْأَرْضَ عَدْلًا وَ أَذَقْتَ أَعْدَاءَکَ هَوَاناً وَ عِقَاباً وَ أَبَرْتَ الْعُتَاةَ وَ جَحَدَةَ الْحَقِّ وَ قَطَعْتَ دَابِرَ الْمُتَکَبِّرِینَ وَ اجْتَثَثْتَ أُصُولَ الظَّالِمِینَ وَ نَحْنُ نَقُولُ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِین»؛ [3] ...‌ تمام روی زمین را پر از عدل و داد نموده باشی و به دشمنانت خواری و کیفر را بچشانی و سرکشان را ریشه‌کن کنی و منکران حق را نابود نموده باشی و ریشه متکبّران را از ریشه، قطع، و اساس ظلم را از بیخ و بُن درآورده باشی و ما (به شکرانه این نعمت) حمد و سپاس الهی را به‌جا آوریم.

همچنین در دعای افتتاح که طبق نقل از زبان خود حضرت نقل شده است می‌ خوانیم: «اللَّهُمَّ إِنَّا نَرْغَبُ إِلَیْکَ فِی دَوْلَةٍ کَرِیمَةٍ تُعِزُّ بِهَا الْإِسْلَامَ وَ أَهْلَهُ وَ تُذِلُّ بِهَا النِّفَاقَ وَ أَهْلَه ... وَ انْصُرْنَا بِهِ عَلَی عَدُوِّکَ وَ عَدُوِّنَا»؛ [4] خدایا مشتاق دولت کریمه هستیم که به ‌وسیله آن، اسلام و اهلش را عزّت دهی و نفاق و پیروانش را خوار گردانی و به‌ وسیله او (و ظهور او) ما را بر دشمنانت نصرت بخش.

مقام معظم رهبری در این ‌باره اظهار داشتند: «امام زمان (عج) جامعه ‌اش را بر این چند پایه بنا می‌کند؛ اوّلاً: بر نابود کردن و قلع ‌و قمع کردن ریشه‌ های ظلم و طغیان؛ یعنی در جامعه ‌ای که در زمان ولیّ عصر (علیه السلام) ساخته می ‌شود باید ظلم و جور نباشد، نه اینکه فقط در ایران نباشد، یا در جوامع مسلمان ‌نشین نباشد؛ بلکه در همه دنیا نباشد.

نه ظلم اقتصادی و سیاسی و فرهنگی و نه هیچ‌گونه ستمی در آن جامعه، دیگر وجود نخواهد داشت. باید استثمار اختلاف طبقاتی، تبعیض و نابرابری، زورگویی و گردن‌کلفتی و قلدری از عالم ریشه کن بشود...». [5]

در جای دیگر می ‌گویند: «امروز ما انتظار فرج داریم، یعنی منتظریم که دولت قدرتمند عدالت‌گستری بیاید و این غلبه ظلم و جور را دگرگون کند و نسیم عدل را بر زندگی انسان بوزاند تا انسان‌ ها احساس عدالت کنند. این نیاز همیشگی یک انسانِ زنده و یک انسان آگاه است». [6] بلکه هر موجود زنده‌ای به آن نیاز دارد رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: «... یَمْلَأُ الْأَرْضَ عَدْلًا کَمَا مُلِئَتْ جَوْرا ً یَرْضَی بِخِلَافَتِهِ أَهْلُ الْأَرْضِ وَ أَهْلُ السَّمَاءِ وَ الطَّیْرُ فِی الْجَو»؛ [7] زمین را پس ‌از آنکه پر از ستم است، چنان پر از داد کند که ساکنان زمین و آسمان حتی پرندگان هوا از حکومتش اظهار رضایت نمایند.

حتی کمترین ظلم برداشته شده و جبران حق مظلوم می‌شود. رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: «یَبْلُغُ مِنْ رَدِّ الْمَهْدِیِّ الْمَظَالِمَ حَتَّی لَوْ کَانَ تَحْتَ ضِرْسِ اِنْسَانٍ شَیْءٌ اِنْتَزَعَهُ حَتَّی یَرُدَّهُ»؛ [8] کار [امام] مهدي (عج) در باز پس گرفتن حقوق به آنجا می‌رسد که اگر در بن دندان انسانی حق فردی دیگر نهاده باشد، آن را باز پس می‌گیرد و (به صاحب حق) برمی‌گرداند.

ب) روایات خاص

برخی روایات از مصداق‌ های ظالمان که در این دوره، قلع ‌و قمع می ‌شود،‌ نام برده است؛ برای نمونه به موارد ذیل توجه فرمایید:

بنی امیّه:

امام باقر (علیه السلام) فرمود: فِی قَوْلِهِ عزّوَجَلَّ: «وَ لَمَنِ انْتَصَرَ بَعْدَ ظُلْمِهِ فَأُولئِکَ ما عَلَیْهِمْ مِنْ سَبِیلٍ» [9] قَالَ ذَلکَ الْقَائِمُ (علیه السلام) إِذَا قَامَ انْتَصَرَ مِنْ بَنِی أُمَیَّةَ وَ مِنَ المُکَذَّبِینَ وَ النُّصَّابِ»؛ [10] درباره این آیه شریفه "و برای آن‌کس که یاری جوید (انتقام کشد) پس از ستمی که بر او رفته است، راه (نکوهشی) برایشان نیست."فرمود: «منظور [از این آیه]، قائم آل محمد (صلی الله علیه و آله) است،‌ چون او قیام کند از بنی ‌امیّه و تکذیب و ناصبی ‌ها (ی دشمن اهل‌بیت (علیهم السلام) انتقام گیرند». در این حدیث از سه گروه اسم برده است: بنی ‌امیّه، تکذیب‌ کنندگان و ناصبی ‌ها.

منافقین و شکاکان:

حضرت امام باقر (علیه السلام) می ‌فرماید: «إِذَا قَامَ الْقَائِمُ (عج) سَارَ إِلَی الْکُوفَة ... فَیَقْتُلُ بِهَا کُلَّ مُنَافِقٍ مُرْتَابٍ وَ یَهْدِمُ قُصُورَهَا وَ یَقْتُلُ مُقَاتِلِيهَا حَتَّی یَرْضَی اللَّهُ عَزَّ وَ عَلَا»؛ [11] چون قائم قیام کند، به کوفه می‌آید ... در آنجا تمام منافقان دو دل را (که به امامت آن حضرت ایمان ندارند) به قتل می‌رساند، کاخ ‌های آنان را ویران می‌سازد [با جنگجویان آنان می‌جنگد] و آن ‌قدر از آنان می‌کشد تا خداوند خشنود گردد.

قاتلان حسين (علیه السلام):

حضرت امام صادق (علیه السلام) فرمود: «لَمَّا کَانَ مِنْ أَمْرِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ مَا کَانَ، ضَجَّتِ الْمَلَائِکَةُ إِلَی اللَّهِ تَعَالَی وَ قَالَتْ یَا رَبِّ یُفْعَلُ هَذَا بِالْحُسَیْنِ صَفِیِّکَ وَ ابْنِ نَبِیِّکَ؟ قَالَ فَأَقَامَ اللَّهُ لَهُمْ ظِلَّ الْقَائِمِ (علیه السلام) وَ قَالَ بِهَذَا أَنْتَقِمُ لَهُ مِنْ ظَالِمِیهِ»؛ [14] هنگامی که کار حسين (علیه السلام) خاتمه یافت، ملائکه به درگاه خدا ضجّه کردند و گفتند: پروردگارا! آیا این [مصیبت] دچار حسین (علیه السلام) می ‌شود که صفّی و پسر پیامبر توست؟. پس خداوند، سایة حضرت قائم را برداشت [به آنها] فرمود: به ‌وسیله این از آنان که به او ستم کردند، انتقام می‌گیرم.

خلاصه مطلب آن که: در حکومت جهانی مهدي (علیه السلام) با تمام توان با ستمگران پیکار خواهد شد تا ریشه آنها از بُن بسوزد و درخت پرثمر عدالت، بارور شود. در آن زمان، معادله زندگی انسان به سود عدل و داد، دگرگون خواهد شد و از خوی ستمگری و انحراف اثری نخواهد ماند.

پی ‌نوشت:

[1]. كشف الغمّة، اربلي، دار الاضواء، بيروت، اوّل، بي‌تا، ج‏3، ص‏328.

[2]. نوائب الدهُور، ميرجهاني، كتابخانه صدر، اوّل، 1369ش، ج‏3، ص‏142.

[3]. مفاتيح الجنان، شيخ عباس قمي، مترجم: موسوي كلانتري، انتشارات مطبوعاتي ديني، قم، سوم، 1377ش، دعاي ندبه، ص‏888.

[4]. همان، ص‏298.

[5]. انسان 250 ساله، ص‏339.

[6]. همان، ص‏237.

[7]. بحار الانوار، محمدباقر مجلسي، المكتبة الاسلامية، تهران، اوّل، 1405 ق، ج‏51، ص‏95.

[8]. موسوعة أحاديث الامام المهدي، علي كوراني، مؤسسة المعارف الاسلامية، قم، اوّل، 1411 ق، ج‏1، ص‏221.

[9]. شوري / 41.

[10]. بحار الانوار، محمد باقر مجلسی، ج‏24، ص‏229.

[11]. الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، شیخ مفید، کنگره شیخ مفید، قم، 1413 ق، چاپ اول، ج‏2، ص384.

[12]. بحار الانوار، ج‏24، ص‏353.

[13]. همان، ج‏99، ص‏141.

[14]. الايقاظ من الحوجعة، ص‏245.

منبع:حوزه