۰۳ آذر ۱۴۰۳ ۲۲ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۵۰ : ۰۲
احکام شرعی/
به چه امام جماعتی اقتدا کنیم؟
امام جماعت بايد بالغ و عاقل و شيعه دوازده امامى و عادل و حلال زاده باشد و نماز را به طور صحيح بخواند، و نيز اگر ماموم مرد است امام او هم بايد مرد باشد. و اقتدا کردن بچه مميز که خوب و بد را مى فهمد به بچه مميز ديگر جايز نيست. و احتياط واجب آن است که امام زن نيز مرد باشد.
عقیق: پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم ) فرمود: هر کس یک مسئله شرعی از
احادیث ما پیرامون حلال و حرام و مسائل دینی اش را بیاموزد خدای تعالی
هزار گناه او را بیامرزد و شهری از طلا به وسعت دنیا برایش در بهشت بنا کند
و به عدد هر مویی که در بدنش قرار دارد برایش حجّ مقبول می نویسد.(1)
به چه امام جماعتی اقتدا کنیم؟
اِمام واژه‌ای عربی به معنای مقتدا، پیشوا و کسی است که دیگران به او اقتدا کرده و در کارهای خود او را به عنوان الگو قرار می دهند.(3) و امام جماعت نیز؛ یعنی هر فردی که پیش‌نماز شود و گروه و جماعتی، به او اقتدا کنند. اما کسی که قرار است دیگران به او اقتدا کنند(امام جماعت) باید دارای شرایطی باشد که نظر مراجع تقلید عظام را در این باره می خوانید:
امام خمینی (قدس سره الشریف)
مسأله 1453- امام جماعت بايد بالغ و عاقل و شيعه دوازده امامى و عادل و حلال زاده باشد و نماز را به طور صحيح بخواند، و نيز اگر ماموم مرد است امام او هم بايد مرد باشد. و اقتدا کردن بچه مميز که خوب و بد را مى فهمد به بچه مميز ديگر جايز نيست. و احتياط واجب آن است که امام زن نيز مرد باشد.
مسأله 1454- امامى را که عادل مى دانسته، اگر شک کند به عدالت خود باقى است يا نه، مى تواند به او اقتدا نمايد.
مسأله 1455- کسى که ايستاده نماز مى خواند نمى تواند به کسى که نشسته يا خوابيده نماز مى خواند اقتدا کند و کسى که نشسته نماز مى خواند نمى تواند به کسى که خوابيده نماز مى خواند، اقتدا نمايد.
مسأله 1456- کسى که نشسته نماز مى خواند مى تواند به کسى که نشسته نماز مى خواند اقتدا کند و همچنين کسى که خوابيده است مى تواند به کسى که نشسته نماز مى خواند اقتدا کند ولى کسى که نشسته نماز مى خواند نمى تواند به کسى که خوابيده نماز مى خواند، اقتدا نمايد.
مسأله 1457- اگر امام جماعت به واسطه عذرى با تيمم يا با وضوى جبيره اى نماز بخواند مى شود به او اقتدا کرد ولى اگر به واسطه عذرى با لباس نجس نماز مى خواند بنابر احتياط واجب نبايد به او اقتدا کرد.
مسأله 1458- اگر امام مرضى دارد که نمى تواند از بيرون آمدن بول و غائط خوددارى کند بنابر احتياط واجب نمى شود به او اقتدا کرد.
مسأله 1459- بنابر احتياط واجب کسى که مرض خوره يا پيسى دارد، نبايد امام جماعت شود.
ج- اگر قرائت مکلّف صحيح نباشد و قدرت بر يادگيرى هم نداشته باشد، نماز او صحيح است، ولى ديگران نمىتوانند به وى اقتدا کنند.
س 588- قرائت بعضى از ائمه جماعات از جهت مخارج حروف صحيح نيست. آيا کسى که حروف را به‌طور صحيح از مخارج خود ادا مىکند، مىتواند به آنان اقتدا نمايد؟ عدهاى مىگويند مىتوانيد نماز را به جماعت بخوانيد، ولى بايد بعداً اعاده نماييد، من که فرصت اعاده ندارم، وظيفهام چيست؟ آيا مىتوانم در نماز جماعت شرکت نموده ولى حمد و سوره را آهسته بخوانم؟
ج- اگر قرائت امام از نظر مأموم صحيح نباشد، اقتدا و نماز جماعت او باطل است و اگر نمىتواند نماز را اعاده کند، اقتدا نکردن اشکال ندارد، ولى آهسته خواندن در قرائت نمازى که بايد بلند خوانده شود، براى اظهار اقتدا به امام جماعت صحيح و مجزى نيست.
س 589- عدهاى معتقدند که قرائت بعضى از ائمه جمعه صحيح نيست، زيرا يا حروف را آنگونه که هست، ادا نمىکنند و يا حرکت آنها را طورى تغيير مىدهند که ديگر آن حرف نيست. آيا اقتدا به آنان بدون اعاده نمازى که پشت سر آنان خوانده مىشود، صحيح است؟
ج- ملاک صحّت قرائت عبارت است از رعايت قواعد زبان عربى و ادا حروف از مخارج آن به‌طورى که اهل لسان آن را ادا آن حرف بدانند نه حرف ديگر؛ اگر مأموم قرائت امام را مطابق قواعد و صحيح نداند، نمىتواند به او اقتدا کند و در صورت اقتداء، نماز او صحيح نيست و اعاده آن واجب است.
س 590- اگر امام جماعت در اثناى نماز در کيفيت تلفظ کلمه پس از اداى آن شک کند و بعد از فراغت از نماز علم پيدا کند که در تلفظ آن کلمه اشتباه کرده است، نماز او و مأمومين چه حکمى دارد؟
ج- نماز محکوم به صحّت است. رعايت محسنات تجويد لازم نيست ولى اگر قرائت امام جماعت از نظر مأموم صحيح نباشد و در نتيجه نماز او را صحيح نداند، نمىتواند به او اقتدا کند، لکن شرکت ظاهرى در نماز جماعت براى يک غرض عقلايى، اشکال ندارد.
س 592- اقتدا به معلولين عزيز براى نماز در موارد زير چه حکمى دارد؟
1. معلولينى که فاقد عضوى از اعضاى بدن نيستند ولى به دليل معيوب بودن پا، با تکيه بر عصا و ديوار مىتوانند بايستند.
2. معلولينى که فاقد بند انگشت دست يا پا و يا انگشتى از دست يا پا هستند.
3. معلولينى که همه انگشتان دست يا پا و يا هر دو آنها قطع شده است.
4. معلولينى که قسمتى از يک دست يا پا و يا هر دو را ندارند
5. معلولينى که فاقد يکى از اعضاى بدن هستند و به دليل از کار افتادگى دست، براى وضو گرفتن نايب مىگيرند.
ج- به‌طور کلى اگر استقرار و آرامش در قيام بصورت طبيعى وجود داشته باشد و بتواند آن را در حال قرائت حمد و سوره و ذکرهاى نماز و انجام افعال آن حفظ کند و قدرت بر رکوع و سجده داشته باشد و بتواند وضوى صحيح بگيرد، اقتداى ديگران به او در نماز بعد از احراز ساير شرايط امامت جماعت صحيح است و در غير اين صورت محل اشکال است.
س 593- من از طلاب علوم دينى هستم که دست راستم بر اثر عمل جراحى قطع شده است. به تازگى متوجه شدهام که امام خمينى(قدّسسرّه) امامت فرد ناقص براى کامل را جايز نمىداند. بنا بر اين خواهشمندم حکم نمازهاى مأمومينى را که تا به حال امام جماعت آنان بودهام، بيان فرماييد.
ج- نماز مأمومين که در گذشته بر اثر جهل به حکم شرعى به شما اقتدا کردهاند، محکوم به صحّت است و اعاده و قضا بر آنان واجب نيست.
س 594- من از طلاب علوم دينى هستم که در جريان جنگ تحميلى بر جمهورى اسلامى ايران از ناحيه پا مجروح و انگشت شست پايم قطع شده است در حال حاضر امام جماعت يکى از حسينيهها هستم، آيا اين کار اشکال شرعى دارد؟ لطفاً حکم آن را بيان فرماييد.
ج- اين مقدار نقص در امام، مضرّ به امامت جماعت نيست. بلى در مثل قطع کامل دست يا پا يا فلج آنها امامت محل اشکال است.
مسأله 1461ـ امام جماعت باید بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامى و عادل و حلال زاده باشد و قرائت نمازش صحیح باشد در صورتى كه اقتدا در دو ركعت اوّل و دوم باشد و قرائت مأموم هم صحیح باشد، و همچنین بنابر احتیاط واجب در غیر این صورت، و نیز اگر مأموم مرد است امام او هم باید مرد باشد، و امامت زن براى زن در غیر نماز میت كراهت دارد، و در نماز میت در صورتى كه سزاوارتر از او به میت نباشد، كراهت ندارد، و اقتدا كردن بچّه ممیز كه خوب و بد را مى فهمد به بچّه ممیز دیگر مانعى ندارد، و ترتیب آثار جماعت خالى از وجه نیست ولى احوط عدم ترتیب است.
مسأله 1462ـ امامى را كه عادل مى دانسته، اگر شكّ كند كه به عدالت خود باقى است یا نه، مى تواند به او اقتدا نماید.
مسأله 1463ـ كسى كه ایستاده نماز مى خواند، نمى تواند به كسى كه نشسته یا خوابیده نماز مى خواند اقتدا كند، و كسى كه نشسته نماز مى خواند، نمى تواند به كسى كه خوابیده نماز مى خواند اقتدا نماید.
مسأله 1464- كسى كه نشسته نماز مى خواند، مى تواند به كسى كه نشسته نماز مى خواند اقتدا كند، و همچنین كسى كه خوابیده به كسى كه خوابیده مى تواند اقتدا كند، و كسى كه نشسته به كسى كه ایستاده مى تواند اقتدا كند، ولى كسى كه خوابیده به كسى كه نشسته نمى تواند اقتدا كند.
مسأله 1445ـ اگر امام جماعت به واسطه عذرى با لباس نجس یا با تیمّم یا با وضوى جبیره اى نماز بخواند، مى شود به او اقتدا كرد.
مسأله 1446ـ اگر امام مرضى دارد كه نمى تواند از بیرون آمدن بول و غائط خوددارى كند، مى شود به او اقتدا كرد، و نیز زنى كه مستحاضه نیست مى تواند به زن مستحاضه اقتدا نماید.
مسأله 1447ـ نماز جماعت خواندن با امامى كه مرض خوره یا پیسى دارد مكروه است، و به كسى كه حدّ شرعى بر او جارى شده اقتدا جایز نیست.
مسأله 1462- امام جماعت بايد بالغ، عاقل، شيعه دوازده امامي، عادل و حلال زاده باشد، و نماز را به طور صحيح بخواند، و نيز اگر مأموم مرد است امام هم بايد مرد باشد. و در غير نماز ميت امامت زن بر زنها كراهت دارد. و اقتدا كردن بچه مميز كه خوب و بد را مي‌فهمد به بچه مميز ديگر مانعي ندارد.
مسأله 1463- امامي را كه عادل مي‌دانسته، اگر شك كند به عدالت خود باقي است يا نه، مي‌تواند به او اقتدا نمايد.
مسأله 1464- كسي كه ايستاده نماز مي‌خواند، نمي‌تواند به كسي كه نشسته يا خوابيده نماز مي‌خواند اقتدا كند، و كسي كه نشسته نماز مي‌خواند، نمي‌تواند به كسي كه خوابيده نماز مي‌خواند اقتدا نمايد.
مسأله 1465- كسي كه نشسته نماز مي‌خواند، مي‌تواند به كسي كه نشسته نماز مي‌خواند اقتدا كند، و اما كسي كه خوابيده نماز مي‌خواند، اگر بخواهد به كسي كه خوابيده نماز مي‌خواند اقتدا نمايد اشكال دارد.
مسأله 1466- اگر امام جماعت به واسطه عذري با تيمم يا با وضوي جبيره اي نماز بخواند، مي‌شود به او اقتدا كرد و اما اگر به واسطه عذري با لباس نجس نماز بخواند، اقتداي به او اشكال دارد.
مسأله 1467- اگر كسي نمي‌تواند از بيرون آمدن بول و غايط خودداري كند، بنابر احتياط نميشود به او اقتدا كرد.
مسأله 1468- كسي كه مرض خوره يا پيسي دارد، مكروه است امام جماعت شود.
مسأله 1137- امام جماعت بايد بالغ و عاقل و عادل و حلال زاده باشد و نماز را به طور صحيح بخواند ونيز اگر مأموم مرد است امام او هم بايد مرد باشد و اقتدا كردن بچه مميز كه خوب و بد را مى فهمد به بچه مميّز ديگر مانعى ندارد و احتياط مستحب آن است كه امام زن نيز مرد باشد.
مسأله 1138- امامى را كه عادل مى دانسته، اگر شك كند به عدالت خود باقى است يا نه، مى تواند به او اقتدا نمايد.
مسأله 1139- كسى كه ايستاده نماز مى خواند، نمى تواند به كسى كه نشسته يا خوابيده نماز مى خواند اقتدا كند. و كسى كه نشسته نماز مى خواند، نمى تواند به كسى كه خوابيده نماز مى خواند، اقتدا نمايد.
مسأله 1140- هر كس نماز خود را به سبب عذرى، ناقص مى خواند نمى تواند امام جماعت براى ديگران باشد مگر در يك مورد و آن اگر امام جماعت به واسطه عذرى با تيمم يا وضوى جبيره اى نماز بخواند، مى شود به او اقتد كرد.
مسأله 1141- اگر امام مرضى دارد كه نمى تواند از بيرون آمدن بول و غائط خوددارى كند نمى شود به او اقتدا كرد.
مسأله 1142- بنابر احتياط واجب كسى كه مرض خوره يا پيسى دارد، نبايد امام جماعت شود.
مساله 1450- امام جماعت بايد بالغ و عاقل و شيعه دوازده امامي و عادل حلال زاده باشد و نماز را بطور صحيح بخواند و نيز اگر ماموم مرد است امام او هم بايد مرد باشد و اقتدا کردن بچه مميز که خوب وبد را مي فهمد به بچه مميز ديگر مانعي ندارد اگر چه آثار جماعت بر او مترتب نمي شود.
مساله 1451- امامي را که عادل مي دانسته، اگر شک کند به عدالت خود باقي است يا نه، مي تواند به او اقتدا نمايد.
مساله 1452- کسي که ايستاده نماز مي خواند، نمي تواند به کسي که نشسته يا خوابيده نماز مي خواند اقتدا کند. و کسي که نشسته نماز مي خواند، نمي تواند به کسي که خوابيده نماز مي خواند اقتدا نمايد.
مساله 1453- کسي که نشسته نماز مي خواند، مي تواند به کسي نشسته نماز مي خواند اقتدا کند و کسي که خوابيده است مي تواند به کسي که نشسته و يا خوابيده نماز مي خواند اقتدا نمايد.
مساله 1454- اگر امام جماعت به واسطه عذري با لباس نجس يا با تيمم يا با وضوي جبيره اي نماز بخواند، مي شود به اقتدا کرد.
مساله 1455- اگر امام مرضي دارد که نمي تواند از بيرون آمدن بول وغائط خودداري کند مي شود به اقتدا کرد و نيز زني که مستحاضه نيست مي تواند به زن مستحاضه اقتدا نمايد.
مساله 1456- بنابر احتياط واجب کسي که مرض خورده يا پيسي دارد، نبايد امام جماعت شود.
مسأله - امام جماعت بايد بالغ و عاقل و شيعه دوازده امامى و عادل و حلال زاده باشد و نماز را به طور صحيح بخواند و نيز امام جماعت بايد مرد باشد حتى براى زنان ـ بنابر احتياط واجب ـ و اقتدا كردن بچّه مميّز كه خوب و بد را مى فهمد به بچّه مميّز ديگر مانعى ندارد.
مسأله - عدالت امام جماعت بايد براى مأموم محرز باشد و با شك در اصل عدالت نمى توان به او اقتدا كرد و در صورتى كه امامى را كه عادل مى دانسته، اگر شك كند به عدالت خود باقى است يا نه، مى تواند به او اقتدا نمايد.
مسأله - كسى كه ايستاده نماز مى خواند، نمى تواند به كسى كه نشسته يا خوابيده نماز مى خواند اقتدا كند. و كسى كه نشسته نماز مى خواند نمى تواند به كسى كه خوابيده نماز مى خواند اقتدا نمايد.
مسأله - كسى كه نشسته نماز مى خواند، مى تواند به كسى كه نشسته نماز مى خواند اقتدا كند ولى بنابر احتياط واجب كسى كه خوابيده است نبايد به كسى كه نشسته و يا خوابيده نماز مى خواند اقتدا كند.
مسأله - اگر امام جماعت به واسطه عذرى يا تيمّم يا با وضوى جبيره اى نماز بخواند، مى شود به او اقتدا كرد ولى اگر به واسطه عذر با لباس نجس نماز مى خواند بنابر احتياط واجب نبايد به او اقتدا كرد.
مسأله - اگر امام جماعت مرضى دارد كه نمى تواند از بيرون آمدن بول و غائط خوددارى كند بنابر احتياط واجب، نمى شود به او اقتدا كرد.
مسأله - بنابر احتياط واجب كسى كه بيمارى جذام (خوره) يا برص (پيسى) دارد، و كسى كه حدّ شرعى خورده است نبايد امام جماعت شود.
مسأله 1267- امام جماعت بايد «بالغ» و «عاقل» و «عادل» و «حلال زاده» و «شيعه دوازده امامى» باشد و قرائت را صحيح بخواند و اگر مأموم مرد است امام هم بايد مرد باشد، ولى امامت زن براى زن مانعى ندارد و هر انسانى حلال زاده است خواه مسلمان يا غير مسلمان، مگر اين كه خلاف آن ثابت شود.
مسأله 1268- «عدالت» يك حالت خداترسى باطنى است كه انسان را از انجام گناه كبيره و تكرار گناه صغيره باز مى دارد و همين اندازه كه با كسى معاشرت داشته باشيم و گناهى از او نبينيم نشانه وجود عدالت است و اين را حسن ظاهر كه حاكى از ملكه باطن است مى گويند.
مسأله 1269- كسى كه سابقاً عادل بوده هرگاه شك شود كه بر عدالت باقى مانده است يا نه بايد گفت عادل است، مگر اين كه يقين به خلاف پيدا شود.
مسأله 1270- كسى كه ايستاده نماز مى خواند نمى تواند به كسى كه نشسته يا خوابيده نماز مى خواند اقتداكند و كسى كه نشسته نماز مى خواند نمى تواند به كسى كه خوابيده نماز مى خواند اقتدا كند.
مسأله 1271- اگر امام جماعت با تيمّم يا وضوى جبيره اى نماز مى خواند مى توان به او اقتدا كرد، ولى اگر به واسطه عذرى با لباس نجس از روى ناچارى نماز مى خواند بنابر احتياط واجب نبايد به او اقتدا كرد، همچنين كسى كه نمى تواند از بيرون آمدن بول و غائط خوددارى كند و همچنين زن مستحاضه و بطور كلّى هر كس نماز خود را به سبب عذرى ناقص مى خواند حق ندارد امام جماعت براى ديگران شود (بنابر احتياط واجب) مگر آنچه در بالا درباره تيمّم يا وضوى جبيره اى گفته شد.
مسأله 1272- كسى كه بيمارى جذام (خوره) يا برص (پيسى) دارد بنابر احتياط نمى تواند امام جماعت شود حتّى براى مثل خودش.
مسأله 1433- امام جماعت بايد بالغ، و عاقل، و شيعه دوازده امامى، و عادل، و حلال زاده باشد، و نماز را به طور صحيح بخواند. و نيز اگر مأموم مرد است امام او هم بايد مرد باشد، و صحت اقتدا به بچه ده ساله اگر چه خالى از وجه نيست، ولى خالى از اشكال هم نمىباشد. وعدالت اين است كه واجبات انجام دهد، ومحرمات را ترك كند ونشانه آن حسن ظاهر است، اگر انسان اطلاع از خلاف آن نداشته باشد.
مسأله 1434- امامى را كه عادل مىدانسته، اگر شك كند كه به عدالت خود باقى است يا نه، مىتواند به او اقتدا نمايد.
مسأله 1435- كسى كه ايستاده نماز مىخواند، نمىتواند به كسى كه نشسته يا خوابيده نماز مىخواند اقتدا كند. و كسى كه نشسته نماز مىخواند، نمىتواند به كسى كه خوابيده نماز مىخواند اقتدا نمايد.
مسأله 1436- كسى كه نشسته نماز مىخواند، مىتواند به كسى كه نشسته نماز مىخواند اقتدا كند، ولى اقتدا كسى كه خوابيده نماز مىخواند مطلقاً محل اشكال است. چه امام ايستاده باشد، چه نشسته، چه خوابيده.
مسأله 1437- اگر امام جماعت بواسطه عذرى بالباس نجس، يا با تيمم، يا با وضوى جبيرهاى نماز بخواند، مىشود به او اقتدا كرد.
مسأله 1438- اگر امام مرضى دارد كه نمىتواند از بيرون آمدن بول و غائط خوددارى كند، مىشود به او اقتدا كرد. و نيز زنى كه مستحاضه نيست، مىتواند به زن مستحاضه اقتدا نمايد.
مسأله 1439- بهتر اين است كه كسى كه مرض خوره يا پيسى دارد، امام جماعت نشود. ـ و بنابر احتياط واجب ـ به كسى كه حدّ شرعى بر او جارى شده و توبه كرده است اقتدا نشود.
مسأله 1462- امام جماعت بايد بالغ و عاقل و شيعه دوازده امامي و عادل و حلال زاده باشد و نماز را بطور صحيح بخواند، و نيز اگر مأموم مرد است، امام او هم بايد مرد باشد واقتدا كردن بچه مميّز كه خوب و بد را مي‌فهمد به بچه مميّز ديگر اشكال ندارد و لكن اقتدا كردن شخص بالغ به بچه مميّز اشكال دارد.
مسأله 1463- امامي را كه عادل مي‌دانسته، اگر شك كند به عدالت خود باقي است يا نه، مي‌تواند به او اقتدا نمايد.
مسأله 1464- كسي كه ايستاده نماز مي‌خواند، نمي‌تواند به كسي كه نشسته يا خوابيده نماز مي‌خواند، اقتدا كند و كسي كه نشسته نماز مي‌خواند، نمي‌تواند به كسي كه خوابيده نماز مي‌خواند اقتدا كند.
مسأله 1465- كسي كه نشسته يا خوابيده نماز مي‌خواند، مي‌تواند به كسي كه نشسته نماز مي‌خواند اقتدا كند و كسي كه خوابيده نماز مي‌خواند مي‌تواند به كسي كه خوابيده نماز مي‌خواند اقتدا نمايد.
مسأله 1466- اگر امام جماعت به واسطه عذري با لباس نجس يا با تيمّم يا با وضوي جبيره‌اي نماز بخواند، مي‌شود به او اقتدا كرد.
مسأله 1467- اگر امام مرضي دارد كه نمي‌تواند از بيرون آمدن بول وغائط خودداري كند، مي‌شود به او اقتدا كرد و نيز زني كه مستحاضه نيست مي‌تواند به زن مستحاضه اقتدا نمايد.
مسأله 1468- بنابر احتياط مستحبّ كسي كه مرض خوره يا پيسي دارد نبايد امام جماعت شود.
مسأله 229- امام جماعت بايد شيعه دوازده امامى، عاقل، عادل و حلال زاده باشد و نماز را به طور صحيح بخواند و بنا بر احتياط بايد بالغ باشد و نيز اگر مأموم مرد است امام او هم بايد مرد باشد.
مسأله 230- عدالت معتبر در امام جماعت عبارت است از حُسن ظاهر يعنى دورى جستن از گناهان كبيره، بطورى كه ظاهر احوال شخص بطور ظنى دلالت كند كه او بناى بر ترك گناه دارد، نه آن كه اتفاقاً چند روزى گناه را ترك كرده باشد، و مأموم بايد اين حسن ظاهر را احراز كند، و اصرار بر گناهان صغيره به منزله گناه كبيره است.
مسأله 231- كسى كه ايستاده نماز مى خواند، بنا بر اظهر نمى تواند به كسى كه نشسته يا خوابيده نماز مى خواند اقتدا كند، و همچنين بنا بر احوط كسى كه نشسته نماز مى خواند، نمى تواند به كسى كه خوابيده نماز مى خواند اقتدا نمايد، و كسى كه در حال ايستاده به تكيه كردن نياز ندارد، اقتداى او به كسى كه نياز دارد محل اشكال و احتياط است.
مسأله 232- اگر امام جماعت در بين نماز از قيام عاجز شد، لازم است مأموم نيت فرادى كند و نماز خود را بخواند، و همچنين است هر نقصى كه مانع از اقتدا است.
مسأله 233- كسى كه نشسته نماز مى خواند، مى تواند به كسى كه نشسته نماز مى خواند اقتدا كند، و با تساوى در هرنقص اقتدا جايز است، مثل اقتداى نشسته به نشسته، ولى با اختلاف جهات كمال و نقص، مثل اقتداى ايستاده اى كه براى ركوع اشاره مى كند به نشسته اى كه براى ركوع خم مى شود محل اشكال است.
مسأله 234- اگر امام جماعت به واسطه عذرى با تيمم يا با وضوى جبيره اى نماز مى خواند، كسى كه وظيفه اش وضو بوده مى تواند به او اقتدا كند، ولى اگر امام با لباس نجس نماز مى خواند، بنابر احتياط واجب نبايد به او اقتدا كرد.
مسأله 235- اگر امام مرضى دارد كه نمى تواند از بيرون آمدن بول و غائط خوددارى كند بنا بر احتياط واجب نمى شود به او اقتدا كرد ، و نيز زنى كه مستحاضه نيست ، نمى تواند بنا بر احتياط به زن مستحاضه اقتدا نمايد.
مسأله 236- امامت كسى كه مرض خوره يا پيسى دارد، مكروه است مگر براى كسى كه مثل اوست، و امامت براى كسانيكه تمايل به امامت او ندارند مكروه است و همچنين كسى كه حد شرعى براو اجرا شده، هر چند توبه كرده و حكم به عدالت او شده باشد، مگر براى مثل خودش على الاظهر، همچنين امامت كسى كه با تيمّم نماز مى خواند براى كسى كه با وضو نماز مى خواند، مكروه است.
پی نوشت:
1- بحار الانوار جلد 1 ص 214
2- نماززیباترین الگوی پرستش، تالیف غلامعلی نعیم آبادی ص 113
3- مفردات راغب، ص ۲۰؛ صحاح اللغه، ج ۵، ص ۱۸۶۵؛ لسان العرب، ج ۱۲، ص ۲۶؛ المنجد، ص
منبع:مشرق
دین
مبین اسلام، از ابعاد اجتماعى مهمى برخوردار است و با عنايت به بركات
آثار وحدت و تجمع و يكپارچگى،در بسيارى از برنامه هايش بر اين بعد، تكيه و
تاكيد كرده است. یكی ازراه ها و روش های بسیارمؤثربرای گسترش وتعمیق فرهنگ
نمازدرجامعه، اقامه نمازجماعت است. اصولاًروح جمعی، روح خاصی است. (2)
اِمام واژه‌ای عربی به معنای مقتدا، پیشوا و کسی است که دیگران به او اقتدا کرده و در کارهای خود او را به عنوان الگو قرار می دهند.(3) و امام جماعت نیز؛ یعنی هر فردی که پیش‌نماز شود و گروه و جماعتی، به او اقتدا کنند. اما کسی که قرار است دیگران به او اقتدا کنند(امام جماعت) باید دارای شرایطی باشد که نظر مراجع تقلید عظام را در این باره می خوانید:
امام خمینی (قدس سره الشریف)
مسأله 1453- امام جماعت بايد بالغ و عاقل و شيعه دوازده امامى و عادل و حلال زاده باشد و نماز را به طور صحيح بخواند، و نيز اگر ماموم مرد است امام او هم بايد مرد باشد. و اقتدا کردن بچه مميز که خوب و بد را مى فهمد به بچه مميز ديگر جايز نيست. و احتياط واجب آن است که امام زن نيز مرد باشد.
مسأله 1454- امامى را که عادل مى دانسته، اگر شک کند به عدالت خود باقى است يا نه، مى تواند به او اقتدا نمايد.
مسأله 1455- کسى که ايستاده نماز مى خواند نمى تواند به کسى که نشسته يا خوابيده نماز مى خواند اقتدا کند و کسى که نشسته نماز مى خواند نمى تواند به کسى که خوابيده نماز مى خواند، اقتدا نمايد.
مسأله 1456- کسى که نشسته نماز مى خواند مى تواند به کسى که نشسته نماز مى خواند اقتدا کند و همچنين کسى که خوابيده است مى تواند به کسى که نشسته نماز مى خواند اقتدا کند ولى کسى که نشسته نماز مى خواند نمى تواند به کسى که خوابيده نماز مى خواند، اقتدا نمايد.
مسأله 1457- اگر امام جماعت به واسطه عذرى با تيمم يا با وضوى جبيره اى نماز بخواند مى شود به او اقتدا کرد ولى اگر به واسطه عذرى با لباس نجس نماز مى خواند بنابر احتياط واجب نبايد به او اقتدا کرد.
مسأله 1458- اگر امام مرضى دارد که نمى تواند از بيرون آمدن بول و غائط خوددارى کند بنابر احتياط واجب نمى شود به او اقتدا کرد.
مسأله 1459- بنابر احتياط واجب کسى که مرض خوره يا پيسى دارد، نبايد امام جماعت شود.
آیت الله خامنه ای (مد ظله العالی)
س 587- آيا در صحّت قرائت بين نماز فرادى و نماز مأموم يا امام تفاوت وجود دارد يا اينکه صحّت قرائت در هر حال مسأله واحدى است؟ج- اگر قرائت مکلّف صحيح نباشد و قدرت بر يادگيرى هم نداشته باشد، نماز او صحيح است، ولى ديگران نمىتوانند به وى اقتدا کنند.
س 588- قرائت بعضى از ائمه جماعات از جهت مخارج حروف صحيح نيست. آيا کسى که حروف را به‌طور صحيح از مخارج خود ادا مىکند، مىتواند به آنان اقتدا نمايد؟ عدهاى مىگويند مىتوانيد نماز را به جماعت بخوانيد، ولى بايد بعداً اعاده نماييد، من که فرصت اعاده ندارم، وظيفهام چيست؟ آيا مىتوانم در نماز جماعت شرکت نموده ولى حمد و سوره را آهسته بخوانم؟
ج- اگر قرائت امام از نظر مأموم صحيح نباشد، اقتدا و نماز جماعت او باطل است و اگر نمىتواند نماز را اعاده کند، اقتدا نکردن اشکال ندارد، ولى آهسته خواندن در قرائت نمازى که بايد بلند خوانده شود، براى اظهار اقتدا به امام جماعت صحيح و مجزى نيست.
س 589- عدهاى معتقدند که قرائت بعضى از ائمه جمعه صحيح نيست، زيرا يا حروف را آنگونه که هست، ادا نمىکنند و يا حرکت آنها را طورى تغيير مىدهند که ديگر آن حرف نيست. آيا اقتدا به آنان بدون اعاده نمازى که پشت سر آنان خوانده مىشود، صحيح است؟
ج- ملاک صحّت قرائت عبارت است از رعايت قواعد زبان عربى و ادا حروف از مخارج آن به‌طورى که اهل لسان آن را ادا آن حرف بدانند نه حرف ديگر؛ اگر مأموم قرائت امام را مطابق قواعد و صحيح نداند، نمىتواند به او اقتدا کند و در صورت اقتداء، نماز او صحيح نيست و اعاده آن واجب است.
س 590- اگر امام جماعت در اثناى نماز در کيفيت تلفظ کلمه پس از اداى آن شک کند و بعد از فراغت از نماز علم پيدا کند که در تلفظ آن کلمه اشتباه کرده است، نماز او و مأمومين چه حکمى دارد؟
ج- نماز محکوم به صحّت است. رعايت محسنات تجويد لازم نيست ولى اگر قرائت امام جماعت از نظر مأموم صحيح نباشد و در نتيجه نماز او را صحيح نداند، نمىتواند به او اقتدا کند، لکن شرکت ظاهرى در نماز جماعت براى يک غرض عقلايى، اشکال ندارد.
س 592- اقتدا به معلولين عزيز براى نماز در موارد زير چه حکمى دارد؟
1. معلولينى که فاقد عضوى از اعضاى بدن نيستند ولى به دليل معيوب بودن پا، با تکيه بر عصا و ديوار مىتوانند بايستند.
2. معلولينى که فاقد بند انگشت دست يا پا و يا انگشتى از دست يا پا هستند.
3. معلولينى که همه انگشتان دست يا پا و يا هر دو آنها قطع شده است.
4. معلولينى که قسمتى از يک دست يا پا و يا هر دو را ندارند
5. معلولينى که فاقد يکى از اعضاى بدن هستند و به دليل از کار افتادگى دست، براى وضو گرفتن نايب مىگيرند.
ج- به‌طور کلى اگر استقرار و آرامش در قيام بصورت طبيعى وجود داشته باشد و بتواند آن را در حال قرائت حمد و سوره و ذکرهاى نماز و انجام افعال آن حفظ کند و قدرت بر رکوع و سجده داشته باشد و بتواند وضوى صحيح بگيرد، اقتداى ديگران به او در نماز بعد از احراز ساير شرايط امامت جماعت صحيح است و در غير اين صورت محل اشکال است.
س 593- من از طلاب علوم دينى هستم که دست راستم بر اثر عمل جراحى قطع شده است. به تازگى متوجه شدهام که امام خمينى(قدّسسرّه) امامت فرد ناقص براى کامل را جايز نمىداند. بنا بر اين خواهشمندم حکم نمازهاى مأمومينى را که تا به حال امام جماعت آنان بودهام، بيان فرماييد.
ج- نماز مأمومين که در گذشته بر اثر جهل به حکم شرعى به شما اقتدا کردهاند، محکوم به صحّت است و اعاده و قضا بر آنان واجب نيست.
س 594- من از طلاب علوم دينى هستم که در جريان جنگ تحميلى بر جمهورى اسلامى ايران از ناحيه پا مجروح و انگشت شست پايم قطع شده است در حال حاضر امام جماعت يکى از حسينيهها هستم، آيا اين کار اشکال شرعى دارد؟ لطفاً حکم آن را بيان فرماييد.
ج- اين مقدار نقص در امام، مضرّ به امامت جماعت نيست. بلى در مثل قطع کامل دست يا پا يا فلج آنها امامت محل اشکال است.
آیت الله وحید خراسانی (مد ظله العالی)
مسأله 1461ـ امام جماعت باید بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامى و عادل و حلال زاده باشد و قرائت نمازش صحیح باشد در صورتى كه اقتدا در دو ركعت اوّل و دوم باشد و قرائت مأموم هم صحیح باشد، و همچنین بنابر احتیاط واجب در غیر این صورت، و نیز اگر مأموم مرد است امام او هم باید مرد باشد، و امامت زن براى زن در غیر نماز میت كراهت دارد، و در نماز میت در صورتى كه سزاوارتر از او به میت نباشد، كراهت ندارد، و اقتدا كردن بچّه ممیز كه خوب و بد را مى فهمد به بچّه ممیز دیگر مانعى ندارد، و ترتیب آثار جماعت خالى از وجه نیست ولى احوط عدم ترتیب است.
مسأله 1462ـ امامى را كه عادل مى دانسته، اگر شكّ كند كه به عدالت خود باقى است یا نه، مى تواند به او اقتدا نماید.
مسأله 1463ـ كسى كه ایستاده نماز مى خواند، نمى تواند به كسى كه نشسته یا خوابیده نماز مى خواند اقتدا كند، و كسى كه نشسته نماز مى خواند، نمى تواند به كسى كه خوابیده نماز مى خواند اقتدا نماید.
مسأله 1464- كسى كه نشسته نماز مى خواند، مى تواند به كسى كه نشسته نماز مى خواند اقتدا كند، و همچنین كسى كه خوابیده به كسى كه خوابیده مى تواند اقتدا كند، و كسى كه نشسته به كسى كه ایستاده مى تواند اقتدا كند، ولى كسى كه خوابیده به كسى كه نشسته نمى تواند اقتدا كند.
مسأله 1445ـ اگر امام جماعت به واسطه عذرى با لباس نجس یا با تیمّم یا با وضوى جبیره اى نماز بخواند، مى شود به او اقتدا كرد.
مسأله 1446ـ اگر امام مرضى دارد كه نمى تواند از بیرون آمدن بول و غائط خوددارى كند، مى شود به او اقتدا كرد، و نیز زنى كه مستحاضه نیست مى تواند به زن مستحاضه اقتدا نماید.
مسأله 1447ـ نماز جماعت خواندن با امامى كه مرض خوره یا پیسى دارد مكروه است، و به كسى كه حدّ شرعى بر او جارى شده اقتدا جایز نیست.
آیت الله صافی گلپایگانی (مد ظله العالی)
مسأله 1462- امام جماعت بايد بالغ، عاقل، شيعه دوازده امامي، عادل و حلال زاده باشد، و نماز را به طور صحيح بخواند، و نيز اگر مأموم مرد است امام هم بايد مرد باشد. و در غير نماز ميت امامت زن بر زنها كراهت دارد. و اقتدا كردن بچه مميز كه خوب و بد را مي‌فهمد به بچه مميز ديگر مانعي ندارد.
مسأله 1463- امامي را كه عادل مي‌دانسته، اگر شك كند به عدالت خود باقي است يا نه، مي‌تواند به او اقتدا نمايد.
مسأله 1464- كسي كه ايستاده نماز مي‌خواند، نمي‌تواند به كسي كه نشسته يا خوابيده نماز مي‌خواند اقتدا كند، و كسي كه نشسته نماز مي‌خواند، نمي‌تواند به كسي كه خوابيده نماز مي‌خواند اقتدا نمايد.
مسأله 1465- كسي كه نشسته نماز مي‌خواند، مي‌تواند به كسي كه نشسته نماز مي‌خواند اقتدا كند، و اما كسي كه خوابيده نماز مي‌خواند، اگر بخواهد به كسي كه خوابيده نماز مي‌خواند اقتدا نمايد اشكال دارد.
مسأله 1466- اگر امام جماعت به واسطه عذري با تيمم يا با وضوي جبيره اي نماز بخواند، مي‌شود به او اقتدا كرد و اما اگر به واسطه عذري با لباس نجس نماز بخواند، اقتداي به او اشكال دارد.
مسأله 1467- اگر كسي نمي‌تواند از بيرون آمدن بول و غايط خودداري كند، بنابر احتياط نميشود به او اقتدا كرد.
مسأله 1468- كسي كه مرض خوره يا پيسي دارد، مكروه است امام جماعت شود.
آیت الله سبحانی (مد ظله العالی)
مسأله 1137- امام جماعت بايد بالغ و عاقل و عادل و حلال زاده باشد و نماز را به طور صحيح بخواند ونيز اگر مأموم مرد است امام او هم بايد مرد باشد و اقتدا كردن بچه مميز كه خوب و بد را مى فهمد به بچه مميّز ديگر مانعى ندارد و احتياط مستحب آن است كه امام زن نيز مرد باشد.
مسأله 1138- امامى را كه عادل مى دانسته، اگر شك كند به عدالت خود باقى است يا نه، مى تواند به او اقتدا نمايد.
مسأله 1139- كسى كه ايستاده نماز مى خواند، نمى تواند به كسى كه نشسته يا خوابيده نماز مى خواند اقتدا كند. و كسى كه نشسته نماز مى خواند، نمى تواند به كسى كه خوابيده نماز مى خواند، اقتدا نمايد.
مسأله 1140- هر كس نماز خود را به سبب عذرى، ناقص مى خواند نمى تواند امام جماعت براى ديگران باشد مگر در يك مورد و آن اگر امام جماعت به واسطه عذرى با تيمم يا وضوى جبيره اى نماز بخواند، مى شود به او اقتد كرد.
مسأله 1141- اگر امام مرضى دارد كه نمى تواند از بيرون آمدن بول و غائط خوددارى كند نمى شود به او اقتدا كرد.
مسأله 1142- بنابر احتياط واجب كسى كه مرض خوره يا پيسى دارد، نبايد امام جماعت شود.
آیت الله نوری همدانی (مد ظله العالی)
مساله 1450- امام جماعت بايد بالغ و عاقل و شيعه دوازده امامي و عادل حلال زاده باشد و نماز را بطور صحيح بخواند و نيز اگر ماموم مرد است امام او هم بايد مرد باشد و اقتدا کردن بچه مميز که خوب وبد را مي فهمد به بچه مميز ديگر مانعي ندارد اگر چه آثار جماعت بر او مترتب نمي شود.
مساله 1451- امامي را که عادل مي دانسته، اگر شک کند به عدالت خود باقي است يا نه، مي تواند به او اقتدا نمايد.
مساله 1452- کسي که ايستاده نماز مي خواند، نمي تواند به کسي که نشسته يا خوابيده نماز مي خواند اقتدا کند. و کسي که نشسته نماز مي خواند، نمي تواند به کسي که خوابيده نماز مي خواند اقتدا نمايد.
مساله 1453- کسي که نشسته نماز مي خواند، مي تواند به کسي نشسته نماز مي خواند اقتدا کند و کسي که خوابيده است مي تواند به کسي که نشسته و يا خوابيده نماز مي خواند اقتدا نمايد.
مساله 1454- اگر امام جماعت به واسطه عذري با لباس نجس يا با تيمم يا با وضوي جبيره اي نماز بخواند، مي شود به اقتدا کرد.
مساله 1455- اگر امام مرضي دارد که نمي تواند از بيرون آمدن بول وغائط خودداري کند مي شود به اقتدا کرد و نيز زني که مستحاضه نيست مي تواند به زن مستحاضه اقتدا نمايد.
مساله 1456- بنابر احتياط واجب کسي که مرض خورده يا پيسي دارد، نبايد امام جماعت شود.
آیت الله فاضل لنکرانی (رضوان الله علیه)
مسأله - امام جماعت بايد بالغ و عاقل و شيعه دوازده امامى و عادل و حلال زاده باشد و نماز را به طور صحيح بخواند و نيز امام جماعت بايد مرد باشد حتى براى زنان ـ بنابر احتياط واجب ـ و اقتدا كردن بچّه مميّز كه خوب و بد را مى فهمد به بچّه مميّز ديگر مانعى ندارد.
مسأله - عدالت امام جماعت بايد براى مأموم محرز باشد و با شك در اصل عدالت نمى توان به او اقتدا كرد و در صورتى كه امامى را كه عادل مى دانسته، اگر شك كند به عدالت خود باقى است يا نه، مى تواند به او اقتدا نمايد.
مسأله - كسى كه ايستاده نماز مى خواند، نمى تواند به كسى كه نشسته يا خوابيده نماز مى خواند اقتدا كند. و كسى كه نشسته نماز مى خواند نمى تواند به كسى كه خوابيده نماز مى خواند اقتدا نمايد.
مسأله - كسى كه نشسته نماز مى خواند، مى تواند به كسى كه نشسته نماز مى خواند اقتدا كند ولى بنابر احتياط واجب كسى كه خوابيده است نبايد به كسى كه نشسته و يا خوابيده نماز مى خواند اقتدا كند.
مسأله - اگر امام جماعت به واسطه عذرى يا تيمّم يا با وضوى جبيره اى نماز بخواند، مى شود به او اقتدا كرد ولى اگر به واسطه عذر با لباس نجس نماز مى خواند بنابر احتياط واجب نبايد به او اقتدا كرد.
مسأله - اگر امام جماعت مرضى دارد كه نمى تواند از بيرون آمدن بول و غائط خوددارى كند بنابر احتياط واجب، نمى شود به او اقتدا كرد.
مسأله - بنابر احتياط واجب كسى كه بيمارى جذام (خوره) يا برص (پيسى) دارد، و كسى كه حدّ شرعى خورده است نبايد امام جماعت شود.
آیت الله مکارم شیرازی (مد ظله العالی)
مسأله 1267- امام جماعت بايد «بالغ» و «عاقل» و «عادل» و «حلال زاده» و «شيعه دوازده امامى» باشد و قرائت را صحيح بخواند و اگر مأموم مرد است امام هم بايد مرد باشد، ولى امامت زن براى زن مانعى ندارد و هر انسانى حلال زاده است خواه مسلمان يا غير مسلمان، مگر اين كه خلاف آن ثابت شود.
مسأله 1268- «عدالت» يك حالت خداترسى باطنى است كه انسان را از انجام گناه كبيره و تكرار گناه صغيره باز مى دارد و همين اندازه كه با كسى معاشرت داشته باشيم و گناهى از او نبينيم نشانه وجود عدالت است و اين را حسن ظاهر كه حاكى از ملكه باطن است مى گويند.
مسأله 1269- كسى كه سابقاً عادل بوده هرگاه شك شود كه بر عدالت باقى مانده است يا نه بايد گفت عادل است، مگر اين كه يقين به خلاف پيدا شود.
مسأله 1270- كسى كه ايستاده نماز مى خواند نمى تواند به كسى كه نشسته يا خوابيده نماز مى خواند اقتداكند و كسى كه نشسته نماز مى خواند نمى تواند به كسى كه خوابيده نماز مى خواند اقتدا كند.
مسأله 1271- اگر امام جماعت با تيمّم يا وضوى جبيره اى نماز مى خواند مى توان به او اقتدا كرد، ولى اگر به واسطه عذرى با لباس نجس از روى ناچارى نماز مى خواند بنابر احتياط واجب نبايد به او اقتدا كرد، همچنين كسى كه نمى تواند از بيرون آمدن بول و غائط خوددارى كند و همچنين زن مستحاضه و بطور كلّى هر كس نماز خود را به سبب عذرى ناقص مى خواند حق ندارد امام جماعت براى ديگران شود (بنابر احتياط واجب) مگر آنچه در بالا درباره تيمّم يا وضوى جبيره اى گفته شد.
مسأله 1272- كسى كه بيمارى جذام (خوره) يا برص (پيسى) دارد بنابر احتياط نمى تواند امام جماعت شود حتّى براى مثل خودش.
آیت الله سیستانی (مد ظله العالی)
مسأله 1433- امام جماعت بايد بالغ، و عاقل، و شيعه دوازده امامى، و عادل، و حلال زاده باشد، و نماز را به طور صحيح بخواند. و نيز اگر مأموم مرد است امام او هم بايد مرد باشد، و صحت اقتدا به بچه ده ساله اگر چه خالى از وجه نيست، ولى خالى از اشكال هم نمىباشد. وعدالت اين است كه واجبات انجام دهد، ومحرمات را ترك كند ونشانه آن حسن ظاهر است، اگر انسان اطلاع از خلاف آن نداشته باشد.
مسأله 1434- امامى را كه عادل مىدانسته، اگر شك كند كه به عدالت خود باقى است يا نه، مىتواند به او اقتدا نمايد.
مسأله 1435- كسى كه ايستاده نماز مىخواند، نمىتواند به كسى كه نشسته يا خوابيده نماز مىخواند اقتدا كند. و كسى كه نشسته نماز مىخواند، نمىتواند به كسى كه خوابيده نماز مىخواند اقتدا نمايد.
مسأله 1436- كسى كه نشسته نماز مىخواند، مىتواند به كسى كه نشسته نماز مىخواند اقتدا كند، ولى اقتدا كسى كه خوابيده نماز مىخواند مطلقاً محل اشكال است. چه امام ايستاده باشد، چه نشسته، چه خوابيده.
مسأله 1437- اگر امام جماعت بواسطه عذرى بالباس نجس، يا با تيمم، يا با وضوى جبيرهاى نماز بخواند، مىشود به او اقتدا كرد.
مسأله 1438- اگر امام مرضى دارد كه نمىتواند از بيرون آمدن بول و غائط خوددارى كند، مىشود به او اقتدا كرد. و نيز زنى كه مستحاضه نيست، مىتواند به زن مستحاضه اقتدا نمايد.
مسأله 1439- بهتر اين است كه كسى كه مرض خوره يا پيسى دارد، امام جماعت نشود. ـ و بنابر احتياط واجب ـ به كسى كه حدّ شرعى بر او جارى شده و توبه كرده است اقتدا نشود.
آیت الله علوی گرگانی (مد ظله العالی)
مسأله 1462- امام جماعت بايد بالغ و عاقل و شيعه دوازده امامي و عادل و حلال زاده باشد و نماز را بطور صحيح بخواند، و نيز اگر مأموم مرد است، امام او هم بايد مرد باشد واقتدا كردن بچه مميّز كه خوب و بد را مي‌فهمد به بچه مميّز ديگر اشكال ندارد و لكن اقتدا كردن شخص بالغ به بچه مميّز اشكال دارد.
مسأله 1463- امامي را كه عادل مي‌دانسته، اگر شك كند به عدالت خود باقي است يا نه، مي‌تواند به او اقتدا نمايد.
مسأله 1464- كسي كه ايستاده نماز مي‌خواند، نمي‌تواند به كسي كه نشسته يا خوابيده نماز مي‌خواند، اقتدا كند و كسي كه نشسته نماز مي‌خواند، نمي‌تواند به كسي كه خوابيده نماز مي‌خواند اقتدا كند.
مسأله 1465- كسي كه نشسته يا خوابيده نماز مي‌خواند، مي‌تواند به كسي كه نشسته نماز مي‌خواند اقتدا كند و كسي كه خوابيده نماز مي‌خواند مي‌تواند به كسي كه خوابيده نماز مي‌خواند اقتدا نمايد.
مسأله 1466- اگر امام جماعت به واسطه عذري با لباس نجس يا با تيمّم يا با وضوي جبيره‌اي نماز بخواند، مي‌شود به او اقتدا كرد.
مسأله 1467- اگر امام مرضي دارد كه نمي‌تواند از بيرون آمدن بول وغائط خودداري كند، مي‌شود به او اقتدا كرد و نيز زني كه مستحاضه نيست مي‌تواند به زن مستحاضه اقتدا نمايد.
مسأله 1468- بنابر احتياط مستحبّ كسي كه مرض خوره يا پيسي دارد نبايد امام جماعت شود.
آیت الله العظمی بهجت(ره)
مسأله 229- امام جماعت بايد شيعه دوازده امامى، عاقل، عادل و حلال زاده باشد و نماز را به طور صحيح بخواند و بنا بر احتياط بايد بالغ باشد و نيز اگر مأموم مرد است امام او هم بايد مرد باشد.
مسأله 230- عدالت معتبر در امام جماعت عبارت است از حُسن ظاهر يعنى دورى جستن از گناهان كبيره، بطورى كه ظاهر احوال شخص بطور ظنى دلالت كند كه او بناى بر ترك گناه دارد، نه آن كه اتفاقاً چند روزى گناه را ترك كرده باشد، و مأموم بايد اين حسن ظاهر را احراز كند، و اصرار بر گناهان صغيره به منزله گناه كبيره است.
مسأله 231- كسى كه ايستاده نماز مى خواند، بنا بر اظهر نمى تواند به كسى كه نشسته يا خوابيده نماز مى خواند اقتدا كند، و همچنين بنا بر احوط كسى كه نشسته نماز مى خواند، نمى تواند به كسى كه خوابيده نماز مى خواند اقتدا نمايد، و كسى كه در حال ايستاده به تكيه كردن نياز ندارد، اقتداى او به كسى كه نياز دارد محل اشكال و احتياط است.
مسأله 232- اگر امام جماعت در بين نماز از قيام عاجز شد، لازم است مأموم نيت فرادى كند و نماز خود را بخواند، و همچنين است هر نقصى كه مانع از اقتدا است.
مسأله 233- كسى كه نشسته نماز مى خواند، مى تواند به كسى كه نشسته نماز مى خواند اقتدا كند، و با تساوى در هرنقص اقتدا جايز است، مثل اقتداى نشسته به نشسته، ولى با اختلاف جهات كمال و نقص، مثل اقتداى ايستاده اى كه براى ركوع اشاره مى كند به نشسته اى كه براى ركوع خم مى شود محل اشكال است.
مسأله 234- اگر امام جماعت به واسطه عذرى با تيمم يا با وضوى جبيره اى نماز مى خواند، كسى كه وظيفه اش وضو بوده مى تواند به او اقتدا كند، ولى اگر امام با لباس نجس نماز مى خواند، بنابر احتياط واجب نبايد به او اقتدا كرد.
مسأله 235- اگر امام مرضى دارد كه نمى تواند از بيرون آمدن بول و غائط خوددارى كند بنا بر احتياط واجب نمى شود به او اقتدا كرد ، و نيز زنى كه مستحاضه نيست ، نمى تواند بنا بر احتياط به زن مستحاضه اقتدا نمايد.
مسأله 236- امامت كسى كه مرض خوره يا پيسى دارد، مكروه است مگر براى كسى كه مثل اوست، و امامت براى كسانيكه تمايل به امامت او ندارند مكروه است و همچنين كسى كه حد شرعى براو اجرا شده، هر چند توبه كرده و حكم به عدالت او شده باشد، مگر براى مثل خودش على الاظهر، همچنين امامت كسى كه با تيمّم نماز مى خواند براى كسى كه با وضو نماز مى خواند، مكروه است.
پی نوشت:
1- بحار الانوار جلد 1 ص 214
2- نماززیباترین الگوی پرستش، تالیف غلامعلی نعیم آبادی ص 113
3- مفردات راغب، ص ۲۰؛ صحاح اللغه، ج ۵، ص ۱۸۶۵؛ لسان العرب، ج ۱۲، ص ۲۶؛ المنجد، ص
منبع:مشرق
گزارش خطا
