خطبه فدکیه و ابعاد نهان و آشکار آن

عقیق

بعد از رحلت پیامبر اسلام(ص) طوفان عجیبی سراسر جهان اسلام را فرا گرفت که کانون این طوفان مرکز «خلافت» بود، سپس به هر چیز که به نحوی با آن ارتباط می کرد منتقل شد، از جمله حکم صادره سرزمین فدک که از سوی پیامبر(ص) به دخترش فاطمه(س) از سوی مصالح مهمی واگذار شده بود.

با نگاهی به گذرا می توان متوجه شد که خطبه ی حضرت زهرا (س) معروف به خطبه ی فدک در بردارنده مواردی همچون درخشش اعجاب انگیز اسلام محمدی در حجاز جاهلی و نجات و هدایت  گسترده ی مردم، سختی هایی که پیامبر در مسیر رشد اسلام تحمل نمودند، همراهی های همیشگی علی علیه السلام، اشاره به اشتباه بودن نگرش سطحی و دنیایی به امر حکومت و بیان حکمت بعضی دستورات الهی و ضرورت حکومت الهی، معرفی جایگاه والای خود در نزد پیامبر ص، می باشد.

حضرت زهرا (س) در پایان خطبه خود در مسجدالنبی(ص) نیز مردم مسلمان را خطاب قرار داده و در مورد از بین رفتن رسالت، بی توجهی به حکمت خلافت و زوال طریق هدایت به شدت هشدار می دهد؛ و اینکه ابوبکر در ماجرای فدک برخلاف حکم شرع و آیه های قرآن عمل کرده است را به عنوان شاهد مثالی برای زوال رسالت بیان میکند.

آن حضرت در قسمت کوتاهی از این خطبه از طریق بیان ظلمی که به خودش شده است در صدد است تامردم را علیه امامان کفر بسیج کند به طوری­که می فرمایند: «از شما بعید است اى پسران قَیْلَه! آیا در ارث پدرم به من ظلم شود در حالى که شما حال مرا مى‏ بینید و صداى مرا مى‏ شنوید و اجتماعتان منسجم است و نداى نصرت‏ طلبى من به شما مى‏ رسد و آگاهى بر مظلومیت من همگى شما را فراگرفته است؟! این در حالى است که شما هم تدارکات و افراد و هم خانه و سرپوش و هم وسیله و قدرت و هم اسلحه و وسیله‏ دفاع دارید. فراخوانى من به شما مى‏ رسد ولى پاسخ نمى‏ دهید! و فریاد من به شما مى‏ رسد ولى به دادخواهى نمى‏ آیید!... با امامان کفر جنگ کنید که آنان پایبند به سوگندهایشان نمى ‏باشند، تا شاید از کارهاى خود برگردند.» ... آگاه باشید! به خدا قسم شما را مى‏ بینم که به زندگى راحت میل نموده‏ اید و کسى که سزاوار منصب حل و فصل امور است از جایگاهش دور نمودید.

با توجه به فراز های خطبه حضرت زهرا(س) می توان پی برد که طرح سخنرانی فدک در مسجدالنبی(ص) تنها بهانه ای بوده است تا حضرت فاطمه(س) از حضرت علی(ع) دفاع کند و تمام تلاشش را برای نجات مردم از «بزرگ ترین فتنه ی عالم» که همانا محروم کردن جهانیان از چراغ های هدایت و رهبری بود که خداوند بر مردم ارزانی داشته بود، به انجام برساند.

حضرت فاطمه(س) مشاهده می­ کرد این تجاوز آشکار که توأم با نادیده گرفتن بسیاری از احکام اسلام در این رابطه است، جامعه اسلامی را گرفتار یک انحراف شدید از تعالیم اسلام و سنّت پیامبر(ص) و گرایش به برنامه های جاهلی می کند و از سوی دیگر مقدمه ای برای خانه نشین کردن امیرمؤمنان علی(ع) و محاصره اقتصادی یاران جانباز علی(ع) است.

آن حضرت با سخنرانی خود در مسجدالنبی(ع) خواست با منطق و احتجاجات قوی خود بهانه های ادامه این غصب عجیب و مصادره ظالمانه را از دستگاه حکومت وقت بگیرد و همچنین از این مسأله برای دفاع از حضرت امیر المومنین(ع) و نمایاندن چهره واقعی غاصبان فدک، استفاده کرده و مسلمانان راستین را با چهره مخفی غاصبان خلافت و جانشینی پیامبر و هدایت امت آشنا کند.

براین اساس می توان گفت نام­گذاری خطبه حضرت فاطمه(س) در مسجد مدینه به اسم «خطبه فدک»، بخش زیادی از محتوای این خطبه را کم رنگ جلوه داده است؛ بخشی که هدف اصلی حضرت و محور سخنان ایشان در مسجدالنبی(ص) که شامل افشاگری در مورد غاصبان خلافت و تحریک مردم برای حمایت از حضرت امیر المومنین(ع) که از طرف خداوند منصوب شده بود تا بعد از پیامبر اکرم هدایت و امامت مردم را بر عهده بگیرد، می باشد.

منبع:مهر