۰۴ آذر ۱۴۰۳ ۲۳ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۳۰ : ۲۲
عقیق:همان گونه که ژندهپوشی و پوشیدن جامههای کثیف مورد قبول اسلام نیست، تلاش برای تهیه مدل و نمونههای تجملی و قیمتی پوشاک و پوشیدن لباسهای فاخر و گرانبها نیز امری ناپسند است و به طور کلی اعتدال در پوشاک اصل پذیرفته شده مورد تأکید اسلام است.
رنگ سیاه
سیاه، رنگی است سبک، که نشانه افسردگی ، غم و اندوه است، بدین معنا که افراد سیاه پوش، از نظر روانی، افسرده و ناراحت به نظر میرسند و معمولاً افرادی در خود فرو رفته و رازدارند.این رنگ، از نظر اسلام کراهت دارد. در روایات چنین آمده که :«عن ابی عبدا... (ع) یکره السواد الّا فی ثلاثه: الخف و العمامه و الکساء»، امام صادق (ع) فرمود: پوشیدن لباس سیاه مکروه است، مگر در سه چیز: کفش، عمامه و عبا. شاید بتوان گفت، عبا شامل چادرهم میشود که امروزه چادر سیاه مرسوم شده و اینکه در عصر ما زنان عرب عوض چادر، عبای مشکی میپوشند، هم میتواند مؤیّد این ادعا باشد.
در روایتی دیگر چنین آمده که :« لباس سیاه نپوشید که رنگ لباس فرعون بود »
مردی کفش و لباس سیاه پوشیده بود و به خدمت امام صادق (ع) آمد، حضرت به او فرمود: بنده خدا! چه شده تو را که کفش سیاه پوشیده ای؟ آیا نمیدانی که برای چشم ضرر دارد و اندوه میآورد.امام صادق (ع) در روایت دیگری چنین تأکید میکند:«من اراد لبس النعل فوقعت له صفراء الی البیاض لم یعدم مالاً و ولداً و من وقعت له سوداء لم یعدم غمّاً و همّاً»، یعنی: کسی که کفش زرد مایل به سفید بپوشد همواره دارای قوت و مال و فرزند است و کسی که لباس یا کفش سیاه بپوشد همواره مهموم و اندوهگین است.
امام صادق (ع) در روایتی دیگر میفرماید: خداوند به یکی از پیامبرانش وحی کرد که لباس دشمنانم را نپوشید، طعام دشمنانم را نخورید و راه دشمنانم را نروید که دشمن من خواهید شد. در روایت دیگر لباس و طعام دشمنانش را چنین تعیین میکند و میفرماید: لباس دشمنانم، سیاه رنگ است و طعام آنان، شراب و راه و روش آنان، رفتن به مکانهای تهمت است.
البته بیشتر فقها هم فتوا داده اند برای صاحبان عزا مستحب است لباس سیاه و مشخص بپوشند تا هنگام عزاداری برای تسلیت و دلداری شناخته شده باشند و این فقط مربوط به هنگام مجالس عزاداری و روزهای اوّل است، امّا متأسفانه امروزه سیاه پوشی گسترش یافته و شامل بیشتر لباسهایی که در معرض دید شده است که این موضوع ربطی به اسلام ندارد و مبنای دینی نداشته و معلول افراط و تفریطهای قومی و قبیلهای و ... است و بیگمان دارای زیانهای روحی- روانی بخصوص در بانوان و خردسالان که از لطافت و ظرافت روحی بیشتری برخوردارند، خواهد شد.
استثنا در کاربرد رنگ سیاه
از عمرو بن علی بنالحسین نقل شده است:
« هنگامی که جدم حسین مظلوم شهید شد، زنان بنی هاشم جامه سیاه به تن کردند و در سرما و گرما آن را تغییر نمی دادند و امام زین العابدین (ع) دستور میداد تا برای آنان، غذا درست کنند و به آنان دهند، در حالی که سوگواری میکردند. نکته جالب این است که هاشمیان، چند سال پس از شهادت امام حسین(ع) یعنی تا به قتل رسیدن ابن زیاد، لباس مشکی و زبر و خشن خود را بیرون نیاوردند. و شاید مرسوم شدن لباس سیاه در جامعه کنونی هنگام ازدست دادن عزیزان ومجالس عزا و ماتم که سنت حسنه و مورد پذیرش دین مقدس اسلام است، ناشی از این نوع احادیث ودستورها باشد. گرچه باید گفت حساب اهل بیت (علیهم السلام) و بویژه امام حسین (علیه السلام) از دیگران جداست.
بنابر آنچه در منابع آمده، نخستین گروه، از لحاظ تاریخی که به طور رسمی لباس سیاه را انتخاب کردند، عباسیان بودند، زیرا پیامبر (ص) در فتح مکه و جنگ حنین، عَلَم سیاهی به دست عموی خود عباس داد، با توجه به این عمل بنی عباس، وقتی به حکومت رسیدند، لباس و پرچمهای سیاه را شعار خود قرار دادند. نکته دیگر اینکه، گرچه سیه پوشی مکروه است، اما مطابق روایات فوق عبا و چادر سیاه استثنا شده، امروز چادر سیاه وقار و متانت زن مسلمان است و نقش محافظ را ایفا میکند. یعنی بانوان را در خارج از محدوده خانواده در سنگری محکم قرار میدهد تا هدف نگاههای شیطانی قرار نگیرند، که «النظره سهم من سهام ابلیس» نظر تیری از تیر کمانهای ابلیس است.در عین حال بانوان میتوانند و به نوعی ضروری است در محیط خانه و خانواده از رنگهای شاد، استفاده کند زیرا طبیعت زن با تنوع رنگی سازگار است. اگر مادران در خانه سعی کنند، لباسهای رنگین و نقش دار بپوشند در روحیه اعضای خانواده تاثیر مثبتی بر جای خواهد گذاشت. اینکه زنان روستایی و عشایری و ایلی نسبت به زنان شهری عمر طولانیتری دارند و معمولاً شادترند، شاید یکی از دلایل آن افزون بر محیط پاکیزه روستاها استفاده طبیعی آنان از رنگهای شاد و مکمل است . باید توجه داشت که حجاب اسلامی به استفاده از رنگ سیاه و سفید نیست و زنهای جامعه ما بخوبی قادرند حجاب خود را رعایت و به ناراحتیهای عصبی هم مبتلا نشوند .
سفید
سفید، رنگ محبوب خداست و شاید به این جهت است که مستحب است هنگام نماز از جامه سفید استفاده شود و پوشیدن لباس سیاه، کراهت دارد.مستحب است جامه احرام، سفید باشد، همچنین مستحب است زمانی که عروس به خانه بخت میرود، لباس سفید بپوشد و در مجالس جشن و شادی، لباس سفید استفاده شود. بچه هنگامی که متولد میشود، در قنداق سفید پیچیده میشود و اگر کسی فوت میکند، رنگ کفنش سفید باشد. همه اینها به دلیل مفرح و دلگشا بودن است. رنگ سفید محرک عبادت و نیایش و مبیّن حفظ حریم نظافت و تمیزی و پاکی لباس است.
در اینجا به برخی از روایات در مورد رنگ سفید میپردازیم:
امام باقر (ع) میفرمایند:« درمیان لباسهای شما بهتر از رنگ سفید نیست، پس سفید بپوشید و مردگانتان را در آن کفن کنید.»
امام صادق(ع) از پیامبراکرم(ص) نقل میکند: «جامه سفید بپوشید، زیرا خوش تر وپاکیزه تر است و مردگانتان را در آن کفن کنید.»
پیامبراسلام(ص) میفرماید:«خداوند متعال بهشت را سفید آفرید و محبوب ترین چیزها نزد خداوند سفیدی است .»
امام صادق(ع) میفرماید:« بهترین رنگ برای لباسهایتان سفید است، پس زندگانتان آن را بپوشند و مردگانتان را در آن کفن کنید.»
امام باقر (ع) فرمود:«احب شیئ الی ا... البیاض» ، محبوب ترین رنگها نزد خداوند، رنگ سفید است .
اینکه رنگ سفید بهترین رنگها محسوب شده، بیگمان جهات متعددی دارد که شمه ای از آن درروایات بیان شد. همچنین میتوان گفت لباس سفید از جهت زیبایی و جلب محبّت دیگران نیز مهم است .
کدام رنگ بهترین است ؟
در پایان باید گفت با توجه به مطالبی که ذکر شد، لباس و رنگ آن آثار زیادی در زندگی دارد؛ اما در عین حال اصلاح رنگ قلب مهمتر از رنگ لباس است. آیات قرآنی و روایات هم مؤیّد همین موضوع است.
قرآن میفرماید: «صبغه ا... و من احسن من ا... صبغه و نحن له عابدون »؛ هرکسی باید رنگ خدایی بگیرد، یعنی رنگ ایمان، توحید و اسلام، و چه رنگی از رنگ خدایی بهتر است. در این آیه خداوند فرمان میدهد بکوشید رنگ خدایی را که بهترین رنگ هاست بپذیرید و از رنگهای نژادی، قومی، قبیلهای و سایر رنگهای تفرقه انداز مادی، دوری کنید.برای حسن ختام این بحث میتوان از تفسیر نمونه به قلم آیت ا... مکارم شیرازی بهره جست که در این رابطه چنین ذکر کرده اند: «راستی چه تعبیر زیبا و لطیفی است اگر مردم رنگ خدایی بپذیرند، یعنی رنگ وحدت،عظمت، پاکی و پرهیزکاری. رنگ (رنگ بیرنگی) عدالت، مساوات، برابری و برادری، که در این صورت میتوانند در سایه آن به همه نزاعها و کشمکشهایی که بر اثر اسیر رنگ شدن ، به وجود آمده پایان دهند و ریشههای کفر، شرک، نفاق و تفرقه را برکنند. حدیثی از امام جعفر صادق(ع) نقل شده که منظور از «صبغه ا... » آیین پاک اسلام است، بنابر این خوب است به جای اسیر رنگ ظاهر و مادی شدن، همه رنگ حقیقت و خدایی بپذیرند، نه این رنگهای خرافی و موهوم، تا روح و جانشان از هر آلودگی پاک گردد».
پس بیاییم درسایه دین خدا، اسلام و رسول رحمت و تمسک به قانون اساسی اسلام، قرآن، از همه رنگهای قومی- قبیله ای وعوامل تفرقه انداز دست برداریم و در برابر دشمنان داخلی و استکبار جهانی، همچون یَد واحدهای شویم و با آراسته کردن ظاهر و باطن خود و پیروی از حبل المتین، در رابطه با رنگ لباس و پوشش (که مورد بحث ماست) وانتخاب پوشش مناسب و رنگهای متین و سنگین (البته در کوچه وخیابان ، نه خانه ومنزل) برشکوه و عظمت اسلام و مسلمانان بیفزاییم. چیزی که نیاز مبرم امروز ملت و کشور و خواسته رهبر عظیم الشان و فرزانه، در برابر شبیخون فرهنگی و جنگ نرم دشمنان علیه ملت بزرگ ایران اسلامی است.