چه کسانی غیبت می‌کنند؟

عقیق:حجت‌الاسلام محسن عبادی با اشاره به این کلام امیرالمؤمنین(ع) در نهج‌البلاغه، «الغیبة جهد العاجز؛ غیبت کردن، تلاش آدم ناتوان است» اظهار کرد: کسانی‌ که بلندی خود را در پستی دیگران می‌بینند، غیبت می‌کنند.

این مدرس حوزه علمیه ایلام با اشاره به این‌که «ماه رمضان فرصت مناسبی برای خودسازی و تهذیب نفس است» گفت: وقتی صحبت از غیبت و گناه می‌شود، فکر می‌کنیم مخاطب سخن فقط دیگران هستند و از خودمان غافل هستیم که این یکی از راه‌های شیطان برای فریب انسان است.

عبادی با بیان این‌که «بعضی 70-80 سال عمر می‌کنند و در این دوران به این درک نمی‌رسند که برای چه هدفی زندگی می‌کنند و چرا زنده‌اند و به دنیا آمده‌اند» افزود: ابتدایی‌ترین عاملی که انسان را به کمال می‌رساند، شناخت نفس خود است.

این کارشناس مسائل مذهبی با بیان این‌که «کسانی‌که غیبت می‌کنند خصلت مگس را دارند که زیبایی‌ها را نمی‌بینند و بر روی کثافات می‌نشینند» گفت: در مقابل هستند کسانی‌که مانند زنبور عسل زیبایی‌ها را می‌بینند که نتیجه این رفتار در نهایت حلاوت و شیرینی است؛ لذا ما باید تلاش کنیم در این ماه مبارک رذائل اخلاقی را از نفس خود پاک و به جای آن فضائل را جایگزین کنیم.

این مدرس حوزه علمیه ایلام در ادامه به تفاوت معرفت‌ها اشاره و بیان کرد: ما یک معرفت پیشینی و یک معرفت تکوینی داریم؛ مثلاً خصوصیات جسمی را برای ما توصیف می‌کنند در ذهن ما تصویری از این شی‌ای مجسم می‌شود و هنوز جسم را ندیده‌ایم و شناخت کاملی نسبت به آن پیدا نکرده‌ایم که این معرفت پیشینی است، اما وقتی شی‌ای را دیدیم و نسبت به جوانب آن آشنا شدیم این معرفت تکوینی است.

وی با بیان این‌که «قابلیت‌های انسان محدود و در حد خاصی و نسبت به هم‌دیگر متفاوت است» گفت: ما باید قبول کنیم بعضی از راه‌ها به روی ما بسته است و بعضی جاها را نمی‌توانیم برویم؛ مثلاً ما به غیر از همین حواس دیداری، شنوایی، چشایی و ... راهی برای کسب معرفت نسبت به اشیای مختلف اطراف خود نداریم، لذا مجبوریم با همین‌ها سر کنیم و نیز این قابلیت‌ها در انسان‌های مختلف متفاوت است، اما آن چیزی‌که میان اکثریت انسان‌ها مشترک واقع شده، عقل است.

عبادی عقل را تنها راه کسب معرفت دانست و افزود: ما گاهی وقت‌ها وهم را با عقل و یا با ذهن اشتباه می‌گیریم، لذا معرفت‌های موجود بشری نسبت به موضوعات مختلف متفاوت است، ما ناچاریم از راه‌های محدودی که در اختیارمان قرار گرفته شده است به‌سوی معرفت‌ها حرکت کنیم در این میان بعضی از انسان‌ها هستند که از این راه‌ها نیز بی‌بهره‌ و محرومند، شاید عقل درست‌ و حسابی ندارند و یا قوه وهمیه آنها از قوه عاقله آنها بیشتر است.

این مدرس حوزه علمیه ایلام با بیان این‌که «حوزه‌های معرفتی را می‌توان به دو حوزه درون‌دینی و برون‌دینی تقسیم کرد» گفت: باید ‌بین بحث‌های درون‌دینی و برون‌دینی فرق گذاشت؛ مثلاً وقتی کسی به مسافرت می‌رود می‌توان گفت ان‌شاءالله به سلامت برسید ولی نمی‌توانیم بگوییم 2 ضرب در 2 ان‌شاءالله می‌شود 4، این مسئله‌ای خارج از مسائل دینی است.

وی افزود: نکته‌ای که ما معمولاً در حوزه درون دین از آن غافل هستیم این است که در بعضی از بحث‌ها یک آیه اخلاقی را در کنار یک آیه کلامی قرار می‌دهند و یک نتیجه عرفانی از آن بیان می‌کنند که این کاملاً اشتباه است و یا یک آیه فقهی را در کنار یک آیه اخلاقی قرار می‌دهند و از آن یک نتیجه اشتباه گرفته می‌شود؛ لذا باید از این مغالطات پرهیز کرد و باید معرفت دینی خود را آن‌قدر تقویت کنیم که در برخورد با این قیاس‌ها که صورت می‌گیرد درک کنیم که نتیجه گرفته شده اشتباه است.

این کارشناس مسائل مذهبی، خطبه همام در نهج‌البلاغه را برای بهره‌های اخلاقی مناسب دانست و گفت: حضرت علی(ع) در این خطبه خصوصیات اهل تقوا را شرح داده است که می‌توان با استفاده از این بیانات، بسیاری از مفاهیم دینی را درک کرد.

عبادی در ادامه با اشاره به آیه 2 سوره بقره «ذَٰلِکَ الْکِتَابُ لَا رَ‌یْبَ فِیهِ هُدًی لِّلْمُتَّقِینَ؛ این است کتابی که در حقانیت‌ آن هیچ تردیدی نیست؛ و مایه هدایت تقواپیشگان است» اظهار کرد: یک تقوای قبل از ایمان داریم و یک تقوای پس از ایمان، با توجه به آیه مذکور آیات قرآن برای کسانی شفا و مایه هدایت است که زمینه شنیدن سخن حق را داشته باشند؛ همین آیات قرآن برای افرادی مایه خسارت و نابودی است چون دل آنها با حق ناسازگار است.

این مدرس حوزه علمیه ایلام، افزود: این مؤید این نکته مهم است که ما اگر می‌خواهیم ایمانی قوی داشته باشیم باید یک زمینه مساعد در دل خود داشته باشیم تا سخن حق را بشنویم و آیات کلام وحی در ضمیر ما اثری سازنده در جهت تعالی دنیوی و اخروی بگذارد.

وی با بیان این کلام امام علی(ع)، «اُنظُر إلی ما قالَ و لاتَنظُر إلی مَن قالَ؛ به گفته بنگر نه به گوینده آن» گفت: راه حق به وسیله اشخاص شناخته نمی‌شود، فکر نکنید فلانی چون در این خط است پس هر کاری می‌کند صحیح است، ما باید به نشانه‌های حق در فرد بنگریم، هر وقت آن نشانه‌ها را شناختیم آنگاه می‌توانیم افرادی را که در آن راه هستند برحق بدانیم.

منبع:ایسنا

211008