رمز خوشبختی انسان از منظر پیامبر اعظم

عقیق: حجت‌الاسلام محمدجواد محمدی عضو هیأت علمی دانشگاه تهران در درسهایی از کتاب شریف «بحارالانوار» ضمن تبریک میلاد با سعادت منجی عالم بشریت، حضرت بقیةالله الاعظم، به تفسیر این روایت نبوی که «اَفضَل اعمال آُمَّتی اِنتظارَ الفَرَج من الله»؛ با ارزش‌ترین اعمال امت من انتظار فرج الهی است پرداخت.

وی انتظار را به معنای ایجاد آمادگی درونی و معنوی از یک سو و اصلاح محیط جامعه از سوی دیگر دانست و گفت: هنگامی که کسی در انتظار شخص یا حادثه‌ای است، جدیت و کوشش خود را برای ایجاد آمادگی به کار می‌برد. انتظار در معارف شیعه نیز یعنی اصلاح خویشتن و جامعه. «فجدّوا و انتظروا» که در اخبار اهل بیت وارد شده به معنای انتظار با جدّیت و با فعالیت است نه خمودی و انفعال. امام صادق(ع) می‌فرمایند: کسی که دوست دارد از اصحاب امام زمان(عج) باشد، باید با خداترسی و اخلاق عمل کند.

محمدی در ادامه با اشاره به حدیثی از امیرالمؤمنین(ع) عنوان کرد: «ما اعطی الله‏ سبحانهُ العَبد شَیئا مِن خیرِ الدنیا وَ الآخِرَة اِلاّ بحُسنِ خُلقِهِ وَ حُسنِ نیته»؛ خداوند از خیر دنیا و آخرت چیزی به کسی نداد مگر به خاطر اخلاص و حسن خلق او. خداوند از ما در مقابل مردم اخلاق نیکو و در برابر خود، اخلاص و صفای نیت خواسته است. این همان مفهوم انتظار درونی است و این انتظار خودش بهترین فرج و نجات و گشایش است زیرا در ادامه همین حدیث می‌فرماید: کسی که طبق خدا ترسی و اخلاق نیکو زندگی کند و قبل از ظهور حضرت از دنیا برود همان اجری را خواهد برد که یاران ایشان می‌برند. امام زمان(عج) فرمودند: استفاده از من در زمان غیبت مانند استفاده از خورشیدی است که ابرها جلوی آن را پوشانده‌اند. خورشید پشت ابر پنهان است اما می‌توان از نور و حرارت و ثمرات آن بهره برد. در زمانی که هیچ پرچم و علم هدایتی نیست به توصیه امام صادق(ع) به عبدالله بن سنان دعای غریق را بخوانید که چنین است: «یا الله یا رحمن یا رحیم یا مقلب القلوب ثبت قلبی علی دینک».

وی افزود: روایتی از پیامبر اکرم(ص) در کتاب بحارالانوار در کتاب عقل و جهل اوصافی برای انسان عاقل تشریح شده است که بیانگر ویژگی‌های واقعی خردمندی است. ویژگی اول شخص خردمند، حلم و بردباری نسبت به جهالت دیگران است. صبوری یکی از بهترین خصوصیات انسانی و از رموز خوشبختی است. «وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ». هرگز نه محیط انسانی و نه محیط طبیعی و مادی به نقطه کاملاً مطلوب نخواهد رسید، چنین توقعی از دنیا بسیار غلط و اشتباه است. در وصف دنیا آمده که «دار بالبلاء محفوفه» یعنی عالمی پیچیده در بلاها و سختی‌ها. در محیط خانواده هیچ فرزندی با عصبانیت تربیت نخواهد شد، در حالی که حلم تأثیر معجزه آسایی در عکس‌العمل دیگران دارد. امام علی (ع) فرمود اگر بردبار نیستید خود را وادار به بردباری کنید تا کم کم از آنان شوید.

این مدرس حوزه در ادامه تفسیر روایت نبوی گفت: بنا به قول رسول اکرم(ص) گذشت و بخشش از دیگر اوصاف عقل است. در واقعه کربلا «حر بن یزید ریاحی» نزد سیدالشهدا(ع) آمد و زمانی که رفتار بزرگوارانه حضرت را دید شاید گمان کرد حضرت او را نشناخته است، لذا ناباورانه خود را چنین معرفی کرد: انا صاحبک الذی حبسک عن الرجوع و جعجع بک؛ یعنی من همان کسی هستم که بر تو سخت گرفت و مانع بازگشت تو شد! اما حضرت با نهایت کرامت و گذشت او را پذیرفت و به او فرمود که خداوند توبه تو را خواهد پذیرفت. در سوره یوسف(ع) می‌بینیم که این پیامبر خدا چگونه مورد ظلم و جفای برادران حسود خود واقع شد و سالیان سال رنج بردگی و زندان و تهمت را تحمل کرد اما هنگامی که عزیز مصر شد و می‌توانست از آنها انتقام بگیرد، جز گذشت کریمانه رفتار دیگری از خود نشان نداد: ما چگونه می‌توانیم ذره‌ای از بزرگواری حضرت یوسف(ع) و گذشت او را تجربه کنیم! چگونه خود را به اخلاق قرآنی بیاراییم. پیامبر اکرم(ص) فرمودند: کسی که عذرخواهی دیگران را چه حق با آنان باشد و چه درصدد توجیه باشند، نپذیرد با من در حوض کوثر وارد نخواهد شد.

درس‌هایی از کتاب شریف «بحارالانوار» هر هفته پنج‌شنبه یک ساعت قبل از اذان مغرب و عشاء توسط حجت‌الاسلام محمد جواد محمدی در مجموعه فرهنگی شهدای انقلاب اسلامی«سرچشمه» به آدرس: میدان بهارستان، نرسیده به چهارراه سرچشمه، خیابان شهید صیرفی پور برگزار می‌شود و شرکت در این جلسات برای عموم آزاد است. 

منبع:فارس

211008