۰۵ آذر ۱۴۰۳ ۲۴ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۰۲ : ۰۱
عقیق: بی تردید نماز شب در دنیا، دارای ابعاد گسترده ای می باشد به نحوی که هم تاثیر در زندگی شخصی، اجتماعی و سیاسی داشته و هم در باطن و ظاهر انسان و متعاقباً رفع بیماری های روحی و جسمی و مشکلات و گرفتاری ها را دربرمی گیرد به نحوی که عباس عزیزی آن ها را چنین بیان می دارد.
بازداشتن
از گناه
بهترین وسیله ای که مانع گناه انسان می شود و
قرآن کریم و روایات ائمه معصومین (ع) آن را امضا نموده، نماز است: اِنَّ
الصَّلوةَ تَنهی عَنِ الفَحشاء وَ المُنکَر؛ نماز انسان را از کارهای زشت و ناپسند
بازخواهد داشت، و در حدیثی رسول خدا (ص) می فرماید: َفِانَّ صَلاة اللَیلِ مِنهاةٌ
عَنِ الاِثم؛ نماز شب انسان را از گناه بازمی دارد.
بعضی ها به نماز یومیه اکتفا می کنند، می گویند همین
نماز ما را بیمه می کند و لازم نیست نماز شب بخوانیم و یا اهمیت نمی دهند اما می
بینیم اولیای خدا که پاک هستند و گرفتار گناه نشدند، به وسیله همین نماز یومیه و
نماز شب است، هر کدام امتیاز خاص دارد، بزرگان و مردان شب، انتظار شب را می کشند و
در دل شب که همه در خواب هستند، بلند می شوند، با او مناجات می کنند و اگر گناه و
خطایی در طول روز انجام دهند، نماز شب آن را پاک می کند و باید دانست که مکمل نماز
یومیه نماز شب است چنانچه در حدیثی امام باقر (ع) می فرمایند: اِنَّما جُعِلَتِ
النّافِلَة لِیُتَمَّ بِها ما أَفسَدَه مِنَ الفَریضَة؛ همانا (نمازِ) نافله را به
خاطر این جهت قرار دادند که جبران فساد نمازهای واجب را کند.
رفع
مشکلات و گرفتاری ها
تمام ائمه و اولیای خدا اگر به مشکلی برمی خوردند دو
رکعت نماز به جا می آوردند و مشکل خود را برطرف می کردند، چنانچه امام صادق (ع) می
فرمایند: وقتی برای امیرالمؤمنین علی(ع) مشکلی پیش می آمد، به نماز پناه می بردند
و ناراحتی خود را به طریق نماز جبران می کرده و آیه «وَاستَعینُوا بِالصَّبرِ وَ
الصَّلاة» را تلاوت می نمودند، و در حدیث دیگر آمده است: هنگامی که مشکلی برای اهل
خانواده پیش می آمد (برای رفع آن) رسول گرامی خدا (ص) می فرمود: برخیزید نماز
(مستحبی) بخوانید بعد می فرمودند: این دستور خدای من است، و در حدیثی رسول خدا
حضرت محمد(ص) می فرمایند: ای مردم هیچ کس از شما نیست، مگر اینکه مشکلات و گرفتاری
ها همچون کمربندی او را محاصره کرده است. پس زمانی که دو سوم از شب گذشت و یک
سوم باقی ماند ملکی بر او وارد می شود و به او می گوید: برخیز، ذکر خدا بگو که صبح
نزدیک است، پس چنانچه او حرکت کرد و ذکر خدا را گفت، یک گِره از گرفتاری هایش
گشوده می شود و اگر او بلند شد و وضو گرفت و داخل نماز شد تمامی گره ها و گرفتاری
ها از او گشوده می شود، پس صبح می کند، در حالی که همچون مردمک چشم (روشن و
پاکیزه) گردیده است.
سبب
خاموشی خشم خداوند
کسی که در دلِ شب از خواب شیرین بزند و رختخواب خود را
رها کند، بلند شود و در هوای سرد وضو بسازد و با خداون متعال حرف بزند و ناله
نماید و سر بر سجده بگذارد، خداوند نسبت به بنده خویش مباهات می کند و او نیز از
خشم خداوند مبرّا می شود، چنانچه در حدیثی رسول خدا (ص) می فرماید: فَاِنَّ صَلاة اللَیلِ
تُطفِئ غَضَبَ الرَّبِّ تَبارَکَ وَ تَعالی؛ همانا نماز شب، خشم پروردگار را نسبت
به بنده اش خاموش می سازد.
کسب
نور دائم از بیداری شب
حضرت عیسی (ع) می فرماید: طُوبی لِلَذینَ یَتَهَجَّدُونَ
مِنَ اللَیلِ، اوُلئکَ الَّذینَ یَرِثُونَ النُّورَ الدّائِمَ مِن اَجلِ انَهُم
قامُوا فِی ظُلمة الَّیل؛ خوشا به حال کسانی که شب را بیدار می مانند، اینانند که
نور دائم را از آن رو که در تاریکی شب به پا خاسته اند به ارث می برند.
به
اجابت رسیدن دعا
امام صادق (ع) می فرماید: مَن قَدَّمَ اَربَعینَ رَجُلاً
مِن اِخوانِهِ فَدعا لَهُم ثُمَّ دَعا لِنَفسِهِ اُستُجیبَ لَهُ فیهِم وَ فِی
نَفسِه؛ کسی که در قنوت نماز وتر، چهل مؤمن و سپس برای خود دعا کند، خداوند دعاهای
وی را مستجاب می گرداند.
گشایش
درهای آسمان
حضرت هادی (ع) می فرموده اند: گاه هست که بنده برای نماز
شب برخیزد و خواب بر وی غلبه کند، چندان که او را به راست و چپ کشاند و گاهی چانه
اش به سینه اش رسد، پس حق تعالی امر فرماید که درهای آسمان را بگشایند و فرشتگان
را ندا دهند که نظر کنید که این بنده من در راه نزدیکی به من چه سختی ها می کشد در
چیزی که بر وی واجب نساخته ام به امید سه چیز: یا گناهش را بیامرزم یا توبه روزیش
گردانم، و یا رزق و روزی او را زیاد کنم، ای فرشتگان شما را گواه می گیرم که من
همه را بدو عطا کردم.
نورانی
شدن قلب
رسول خدا (ص) می فرماید: اِنَّ العَبدَ اِذا تَخَلّی
بِسَیّدِهِ فِی جَوفِ اللَّیلِ المُظلِمِ وَ ناجاهُ اَثبَتَ اللهُ النُّورَ فی
قَلبِه؛ هنگامی که بنده ای در نیمه شبِ تیره، با خداوند خلوت کرده و مناجات می
نماید، خدا قلب او را نورانی خواهد ساخت.
نجات
از عذاب
از علی بن ابیطالب (ع) نقل شده است که ایشان فرموده اند:
«آنگاه که خداوند- جلّ جلاله- دید اهل آبادیی در گناهان زیاده روی کردند و در
میان آن ها سه نفر از مؤمنین می باشند، آنان را خداوند ندا می کند: ای اهل
نافرمانان من! اگر در میان شما نبودند آنان که به خاطر من با هم دوستی می
کنند و با نمازخواندنشان زمین من و مسجدهای مرا آباد می کنند و شب ها موقع سحر از
ترس من از من آمرزش می خواهند، عذابم را به شما نازل می کردم و از آن ترسی نداشتم،
اما به حرمت آنان از شما در میگذرم.
خیر
و سعادت
رسول خدا (ص) در جنگ تبوک به معاذ بن جبل
فرمود: آیا می خواهی درهای خیر و سعادت را به تو معرفی نمایم؟
عرض کرد: آری ای رسول خدا.
پیامبر (ص) فرمود اینهاست:
روزه که سپر (از آتش) است؛
صدقه که خطا را جبران می کند؛
بیداری انسان در دل شب که به خاطر خدا باشد.
درمان
بیماری ها
رسول خدا حضرت محمد (ص) می فرمایند: عَلَیکُم بِصَلاة
اللَّیلِ فَانَّهُا سُنَّة نَبِیّکُم وَ دأبُ الصّالِحینَ قَبلَکُم وَ مَطرَدَةُ
الدّاء عَن اجسادِکُم؛ بر شما باد به اقامه نماز شب، زیرا نماز شب سنتی است از پیامبرتان
رسول الله (ص). نماز شب عادت و رسم صالحان و پاکان است که قبل از شما بودند و
همانا نماز شب موجب دفع بلا و بیماری ها و دردها از بدن شما می شود.
آثار
ظاهری نماز شب
امام صادق (ع) می فرمایند: صَلاة اللَّیلِ تَحَسِّنُ
الوَجهَ وَ تُحَسِّنُ الخُلقَ وَ تُطَیّبُ الرِّیحَ وَ تُدِرّالرِّزقَ وَ تَقضِی
الدَّینَ وَ تَذهَبُ بِالهَمِّ وَ تَجلُوا البَصَرَ؛ نماز شب باعث زیبایی چهره و
نیکویی اخلاق و خوشبویی بدن و فراوانی رزق و مایه ادا شدن قرض ها و موجب از بین رفتن
غم و باعث تقویت نور چشم است.
نورانیت
در منزل
امام صادق (ع) فرموده اند: اِنَّ البُیُوتَ الَّتیِ
یُصَلّی فیها بِاللَّیل بِتِلاوَة القُرانِ تُضِیء لِاَهلِ السَّماء کَما تُضِیء
نُجُومُ السَّماء لِاَهلِ الاَرض؛ خانه ای که در آن نماز شب خوانده شود و در آن
قرآن تلاوت گردد، در نظر اهل آسمان نورانی است، چنانکه اهل زمین نورانیت ستارگان
را می بینند.
طولانی
شدن عمر
از امام رضا (ع) روایت شده است که ایشان فرموده اند: بر
شما باد به نماز شب؛ هیچ بنده ای نیست که آخر شب بیدار شود و هشت رکعت نماز شب و
دو رکعت نماز شفع و یک رکعت نماز وتر بخواند و در قنوت آن هفتار بار استغفار کند،
مگر اینکه خداوند او را از عذاب قبر و آتش پناه داده و عمر او را طولانی گرداند و
همانا خداوند متعال به زندگی او گشایش خواهد داد.
نتیجه
نماز شب ابراهیم (ع)
علت رسیدن ابراهیم (ع) به مقام خلیلی از دو
طریق بوده است، که در حدیثی رسول خدا (ص) می فرماید: «ما اَتَّخَذَ اللهُ
اِبراهیمَ خَلیلاً- عَلَیه السَلام- اِلّا لِأِطعامِ الطَّعام وَ صَلاتِهِ
بِاللَّیل وَ النّاسُ نِیام؛ خداوند حضرت ابراهیم (ع) را به مقام خلیلی خویش
برنگزید، مگر به خاطر دو چیز: اول اینکه سعادتمندانه مردم را اطعام می کرد و دیگر
این که شب هنگامی که مردم در خواب بودند نماز می خواند و به رازو نیاز با خداوند
می پرداخت.
پی نوشت ها:
1- وسائل الشیعه، ج3: 20؛ ج5: 263.
2- بحارالانوار، ج82: 223؛ 87: 140.
3- کنزالعمال، ج7 حدیث 21431.
4- میزان الحکمه، ج10: 234؛ ج5: 419.
5- ثواب الاعمال: 70، 96، 98.
6- فضایل و آثار نماز شب: 56.
منبع:قدس
211008