علامه امینی،چه کسی را شیعه بی‌سواد نمیدانست؟

28عقیق: ربیع‌الثانی مصادف است با سالروز وفات یکی از مراجع بنام شیعه و نویسنده کتاب الغدیر، به همین مناسبت در این گزارش به مختصری از زندگی نامه این بزرگوار می‌پردازیم:

زندگی نامه علامه امینی(ره)

عبدالحسین امینی نجفی مشهور به علامه امینی در سال ۱۳۲۰ هجری قمری در تبریز به دنیا آمد و در خانه‌ای سرشار از علم و تقوا بدرخشید و افراد خانواده‌ را سرشار از شادی و شعف نمود. ایشان در مقام اجتهاد، منزلت و جایگاه والایی داشتند و بیشتر ساعاتش به تحقیق و مطالعه می‌گذشت. و از منابع علمی اسلامی توشه برمی‌گرفت. ایشان در تفسیر، حدیث، تاریخ و علم رجال صاحب‌نظر بودند.

شیخ احمد امینی پدر بزرگوار علامه امینی فرزندش را عبدالحسین نامیدند تا همواره سینه‌اش سرشار از عشق اهل‌بیت(ع) باشد؛ پیوسته در مسیر ایشان گام بردارد و همچون مولایش امام حسین (ع)، شمیم روح افزای ولایت را پراکنده سازد.

جد پدری ایشان امین‌الشرع از روحانیون بنام تبریز بود، تحصیلات مقدماتی را در تبریز گذراند، در جوانی به نجف رفت و پس از گذراندن مراحل تحصیلی و نیل به رتبه اجتهاد نزد مراجع معروف وقت نجف، دوباره به تبریز بازگشت. بعد از مدتی تدریس و تحقیق در تبریز دوباره به نجف رفت و برای انجام و بسط پژوهش‌های تاریخی معروف خود برای همیشه در آنجا ماند. وی در سال ۱۳۳۵ قمری تألیف کتاب «شهداء الفضیله» را آغاز کرد. موضوع این کتاب درباره «عالمانی بود که در راه حق به شهادت رسیده‌اند». در این کتاب زندگی بیش از ۱۰۰ عالم شیعه از قرن ۴ تا ۱۴ ذکر شده‌ است.

زهد و عبادت علامه

ایشان در زهد و تقوا و ورع مراقبت شدید داشتند. در امور دینی، متعبد و تسلیم در مقابل اوامر الهی بودند. اخلاق خوش و همت بالایی داشتند و شاید همین همت ایشان، باعث موفقیت‌شان شده، چراکه در مسیر رسیدن به هدفشان، موانع، باعث عقب نشینی و ناامیدی ایشان نمی‌شد. با داشتن این همه علم و دانش متواضع بوده و کبر و غروری در وجود ایشان دیده نمی‌شد.

یکی از مسائل اساسی که در زندگی علامه امینی خیلی مهم بوده توجه به قرائت قرآن و انس با قرآن بوده است. ایشان در ماه مبارک رمضان خود را برای روزه‌داری و عبادات از کارهای دیگر فارغ می‌کردند و در این ماه 15 ختم قرآن داشتند. 14 ختم به نیت چهارده معصوم (ع) و یک ختم به نیت پدر و مادر خود. و در ماه‌های دیگر حداقل یک ختم قرآن داشتند. تاثیر این قرائت‌ها و انس با قرآن در قلم ایشان دیده می‌شود چرا که نوشته‌های ایشان بسیار روان و محکم است و البته تاثیر آن در الغدیر بسیار مشهود می‌باشد که استشهادهایی که ایشان در الغدیر به آیات قرآن داشته‌اند به گونه‌ای بوده که انگار این آیه برای آن موضوع مطروحه نازل شده است.

علامه امینی روی توسلات خیلی تکیه می‌کردند. ایشان شدیداً به زیارت جامعه کبیره، زیارت امین الله و زیارت عاشورا معتقد و مقید به خواندنش بودند. و بسیاری از ادعیه را حفظ بودند.

آثار و تالیفات علامه

اثر نامدار او دائرةالمعارف 11 جلدی "الغدیر" که به زبان عربی (22 جلد به‌زبان فارسی) و خلاصه آن به چند زبان ترجمه شده است در رأس تألیفات علامه و حاصل زحمات 40 ساله اوست. الغدیر به بررسی تفصیلی مسئله ولایت تشیع از جنبه‌های گوناگون تاریخی، تفسیری، روایی و حدیثی، فقهی، ادبی، کلامی و اصولی پرداخته است. امینی برای تالیف این اثر مرجع به کشورهای مختلفی سفر کرد و با کار پیگیر شبانه‌روزی در کتابخانه‌های بزرگ جهان اسلام آن را به‌سرانجام رسانید.

دائرةالمعارف "الغدیر" پس از نشر مورد توجه و تحسین علمای اهل سنت از جمله امام الازهر در مصر، برخی از رجال سیاسی جهان اسلام و اساتید و ادیبان عرب و غیرعرب قرار گرفته و آن را بزرگترین سند وحدت مسلمین و از جمله کتب منبع و مرجع خویش دانسته‌اند.

ویژگی مهم این اثر استفاده بی‌واسطه و بسامد از آثار اجماعی اهل سنت در اثبات ولایت و عقاید شیعه امامیه است. اثر علامه امینی علاوه بر جهان اسلام، امروزه از جمله مراجع اولیه پژوهشی شیعه شناسان در کرسی‌های دانشگاهی غرب است. از جمله دیگر آثار ایشان عبارتند از: تفسیر فاتحه الکتاب، شهداء الفضیلة، سیرتنا و سنتنا سیرة نبینا و سنته، السنة و السیرة، ثمرات الأسفار، ریاض الأنس، تصحیح وسائل الشیعة و........

اساتید ایشان

این عالم بزرگوار از محضر اساتید بسیاری بهره بردند که از جمله آنها عبارتند از: سید محمد مولانا، سید مرتضی خسرو شاهی، شیخ حسین، سید محمد فیروز آبادی، سید ابوتراب خوانساری و همچنین ایشان از مراجع بزرگی چون: سید ابوالحسن اصفهانی، میرزا حسین نائینی، شیخ عبدالکریم حائری، شیخ محمد حسین کمپانی اجازه اجتهاد دریافت کرد.

وفات این بزرگوار

تلاش بی‌وفقه علامه امینی در دوران زندگیش باعث ضعف جسمانی ایشان شده که منجر به بیماری و زمین‌گیر شدنشان در دو سال آخر عمر ایشان شد. خستگی‌ها و تحمل رنج‌های علامه امینی در راه اعتلای دین اسلام و مذهب تشیع و تحصیل و تدریس معارف اهل‌بیت (ع) در ظهر روز جمعه 12 تیر ماه 1349ه. ش (28 ربیع الثانی 1390ه.ق) به پایان رسید و صاحب الغدیر، آن پیر فرزانه و پر مایه، پس از 68 سال تلاش و کوشش، به دیدار یار شتافت تا از دست صاحب غدیر و از چشمه زلال کوثر بیاشامد و غبار خستگی را از تن بزداید. او رفت اما الغدیر وی چراغ خانه دل‌های با صفا و مشعل هدایت امت تا طلوع خورشید ولایت شد.

پی نوشت ها:

ترجمه الغدیر، محمدتقی واحدی و دیگران، ج 1، ص 154/ علمای بزرگ شیعه، ص 410

شهیدان راه فضیلت، ص 7

مقدمه الغدیر، ج 1، ص 58، چاپ 1368

کتاب فاطمه زهرا، دکتر محمد امینی نجفی، مقدمه، ص 20

علمای بزرگ شیعه، ص 410

ربع قرن مع العلامه، حسین شاکری، ص 299

گلشن ابرار، جمعی از پژوهشگران، ج 2، ص 727

مقدمه الغدیر، ج 1

 منبع:ایسنا

211008