چه اندازه باید به مردم خوبی کرد؟

عقیق: اساسا دین اسلام دین خوبی‌ها و زیبایی‌های اخلاقی است و سفارش فراوان درباره خوبی کردن دارد، به طوری که در قرآن چنین آمده است که "آیا پاداش نیکی کردن جز نیکی کردن است؟". همچنین در آیات و روایات داریم که "هر کس شکر مخلوقات را به جا نیاورد شکر خالق را نیز به جا نمی‌آورد".

از سوی دیگر بنا به دستورات اسلام، باید در برابر بدی‌ها هم خوبی کرد. قرآن می‌گوید: "با رفتار بهتر، رفتار بدی را دفع کن. در این صورت می‌بینی که همان کس که میان تو و او دشمنی بود دوست صمیمی تو شده است1".

در مراجعه به احادیث معصومین(ع) می‌بینیم آن بزرگواران نیز ضمن توصیه و تاکید فراوان به خوبی کردن در برابر خوبی‌ها و حتی بدی‌های دیگران برای انسان خیرخواه نشانه‌هایی را ذکر کرده‌اند.

پیامبر خدا(ص) در این خصوص، فرمودند: " شخص خیرخواه چهار نشانه دارد؛ به حقّ قضاوت می‏‌کند و از خود به دیگران حقّ می‏‌دهد، برای مردم همان می‏‌پسندد که برای خود می‏‌پسندد و به (حقّ) هیچ کس درازدستی نمی‏‌کند2".

امام‏ صادق(ع) نیز درباره نتیجه خیرخواهی برای خلق خدا، می‌فرمایند: "بر شما باد خیرخواهی برای‏ خدا نسبت به‏ خلق او؛ زیرا هرگز خداوند را با عملی بهتر از این کار ملاقات نخواهی کرد3".

یکی از نکاتی که باید در انجام خوبی توجه کرد این است که ببینیم آیا خوبی کردن معیار و حد و حدودی دارد؟

امام علی(ع) در این باره که معیار خوبی کردن چیست؟ می‌فرمایند: "معیار خوبی کردن، منّت نگذاشتن برای آن است4".

پیامبر خدا(ص) نیز فرمودند: "هر یک از شما همان گونه که خیرخواه خود است، باید خیرخواه برادرش نیز باشد5".

1- قرآن مجید سوره مومنون آیه 96 و سوره فصلت آیه 34.

2- تحف العقول: 20 منتخب میزان الحکمة: 556

3- الکافی: 2 / 208 / 6 منتخب میزان الحکمة: 556

4- غرر الحکم: 9724 منتخب میزان الحکمة: 374

5- الکافی: 2 / 208 / 4 منتخب میزان الحکمة: 556