شاخ‌سی(شاه‌حسین) گویان در محله منیریه

عقیق: هیئت مکتب عترت آل طه توسط مرحوم حاج میر محسن ضرابی (میر پنجه) در دهه 20 شمسی در قالب هیئتی به نام (با حسین(ع) مظلوم زنجیر زنان و عزاداران تبریز) در شهر تهران تاسیس می شود. هیئتی که تنها فعالیتش محدود به عصر روزهای جمعه بود.

 با نزدیک شدن روزهای انقلاب و شروع آن، فعالیت این هیئت تعطیل می شود، اما بعد از انقلاب یعنی از سال 1361 شروع مجددی برای فعالیت ایجاد می شود.
 نام جدید هیئت بنابر پیشنهاد شاعر فقید اهل بیت(ع)مرحوم حاج صادق تائب تبریزی به مکتب عترت طه(ص)متوسلین به حضرت عباس(ع) تغییر پیدا می کند. نامی که هم برگرفته از نام مبارک حضرت رسول اکرم و همچنین برادرزاده و داماد شهیدش سر لشکر شهید سید طه ضرابی است.
هیئت طه نزدیک 8 سال است که به محل فعلی خود یعنی خیابان حضرت ولیعصر(عج)، نرسیده به میدان منیریه خیابان شهید پیران عقل(انتظام) منتقل شده است. اما پیش ازآن به مدت 15 سال در خیابان وحدت اسلامی میدان شیخ بهایی فعالیت می کرد.

مدیریت جوان

سید امیر حسین ضرابی نوه ی میر محسن ضرابی با 26 سال سن ، تا امروز 12  سال است که مدیریت حسینیه را عهده دارد. حسینیه ای که امروز مانند اوایل انقلاب دیگر فعالیتش محدود به روزهای جمعه نیست.
امیر حسین ضرابی در خصوص این که با این سن و سال ، مدیریت این مجموعه را به عهده دارد می گوید:
 12 سال  است که برنامه های حسینیه را مدیریت می کنم. البته در این کار از نظر و مشورت پدرم حاج اصغر ضرابی نیز استفاده می کنم.

وی درخصوص  برنامه های این حسینیه می گوید: طبق روال گذشته همچنان برنامه روزهای جمعه پابرجاست و در این روز دعای جامع خوانده می شود. از طرف دیگر درتمام  مناسبت های مذهبی بسته به زمان ، این حسینیه برنامه دارد. از اعیاد گرفته تا شهادت امامان ، حتی جلسات تفسیر قرآن و احادیث نیز در این حسینیه برگزار می شود. در واقع در حسینیه سعی می کنیم تا مردم را به شیوه زندگی  قرآنی آشنا کنیم و راهی را که قرآن در پیش روی ما قرار داده است یادآور شویم. از اینکه بخواهیم مانند تمام مراسم ها به زیارت عاشورا  و دعای توسل بسنده کنیم  دوری می شود.

زمانی که صحبت از مراجعه کنندگان به حسینیه می شود ضرابی یادآور می شود: شاید فکر کنید که به واسطه نام این حسینیه که از عقبه آذری استفاده می کند، تمام شرکت کنندگان ما آذری هستند. اما باید بگویم در چند سال اخیر نیمی از شرکت کنندگان آذری و نیمی فارس هستند و ما هم این تعادل را در اجرای برنامه ها رعایت می کنیم و نوحه ها و مولودی ها را هم به زبان فارسی و هم آذری اجرا می کنیم.
هرچند با لبخند یاداور می شود که شیرینی و سوز و گداز نوحه آذری به واسطه برخی لغاتش که در فارسی نیست غیرفابل صف است.
وی در خصوص گروه سنی و اقشاری که به حسینیه مراجعه می کنند نیز می گوید: از تمام گروه های سنی و اقشار به این حسینیه می آیند. اما شکر خدا بیشتر مراجعه کنندگان جوان هستند. این نکته را شما می توانید در ایام محرم به وضوح ببینید. هرچند که به واسطه قدمت و وجود پدربزرگم که از فرش فروشان قدیم بود شاید با کمی اغراق بشود گفت که حاضران این حسینیه بیشتر در این صنف هستند.

ماه محرم و مراسم شاه حسین
با فرا رسیدن محرم حسینیه طه، فضای محله و حتی خیابان ولیعصر(عج) نرسیده به میدان منیریه را عوض می کند. به نحوی که پرچم ها و سر در ها کوچه و تجمع های عزاداران باعث می شود تا حس و حال محرم را درک کنید.
ضرابی در خصوص برنامه های عزاداری محرم می گوید: از شب اول تا شب پنجم و ششم ، حسینیه عزاداری خود یعنی حرکت دسته ی عزاداری شاه حسین گویان را در بیرون از حسینیه انجام می دهد و به طور معمول ساعت حرکت ما از 21:30 دقیقه آغاز و تا 22:45 ادامه دارد. در طی این چند شب سعی می کنیم تا مراعات حال همسایه ها را بکنیم. بنابراین مسیر ما از کوچه "پیران عقل"  شروع و تا قبل از "میدان منیریه" ادامه پیدا می کند و بعد از آن دوباره به حسینیه باز می گردیم.
وی ادامه می دهد: از شب هفتم تا روز تاسوعا و عاشورا مدت زمان بیشتری بیرون هستیم، حتی نمازمان را در روز عاشورا در خیابان به جماعت برگزار می کنیم. در دهه دوم روال حسینیه به حالت عادی باز می گردد تا صفر که نزدیک اربعین حسینی می شویم.
ضرابی در خصوص مراسم شاه حسین گویان می گوید: شاه‌حسین‌گویان نوعی مراسم مذهبی است که در ایام ماه محرم در بیش‌تر نقاط آذربایجان و به طور گسترده در تبریز برگزار می‌شود. این مراسم از چند روز مانده به ماه محرم تا دهمین روز از همین ماه و ظهر عاشورا ادامه پیدا می کند. در زبان ترکی آذربایجانی، مردم به این مراسم "شاخ‌سی" می‌گویند که کوتاه‌شدهٔ واژهٔ "شاه‌حسین" است.
در مراسم شاه‌حسین‌گویان، عزاداران نوعی چوب مخصوص این نوع عزاداری را از زمین تا فرق سر خود حرکت می‌دهند و وقتی که چوب به زمین نزدیک می‌شود، همگی با صدای بلند ندای "شاخ‌سی" (شاه‌حسین) و زمانی که چوب به سرشان نزدیک می‌شود، همگی با صدای بلند ندای "واخ‌سی" (وای‌حسین) سرمی‌دهند. فلسفه این حرکت به شب تاسوعا و عاشورا بازمی گردد که اصحاب امام با شمشیرهای خود دور خیمه امام حسین (ع) رژه می رفتند تا نشان دهند که بر عهد خود با امام هستند.  همچنین عزاداران در حین عزاداری، دست خود را بر پشت یک‌دیگر قرار می‌دهند و با این حرکت خود، اتحاد و انسجامشان را نشان می‌دهند.

مداحان
امیر حسین ضرابی خودش نیز از مداحان اهل بیت است که در کنار سایر پیر غلامان حسینیه به ذکر مصائب عاشورا می پردازد.
وی معتقد است که یک مداح باید گوشه ها و دستگاه موسیقی را بشناسد و براساس آن گوشه و ردیف های موسیقایی نوحه خود را بخواند. چه بسا این موضوع باعث می شود، در مولودی ها یا عزاداری هایی که خوانده می شود ، شخصی که از بیرون آن را می شنود نداد که مراسم عزداری است یا مولدی خوانی .
 وی یادآور می شود: امروزه برخی از مداحان ، اشعار خود را براساس ترانه های ریتمیک لس آنجلسی استوار می کنند. نمی گویم این کار خوب است یا بد، مهم نفس رساندن پیام است که گاه در ریتم این ترانه ها از بین می رود. به اعتقاد من که گاهی از موسیقی سنتی  استفاده می کنم، موسیقی سنتی باعث بهتر رساندن پیام می شود. پدرم نیز از مداحان اهل بیت است. وی وقتی در مراسم مولودی خوانی می رود سعی می کند مولودی خود را در دستگاه شور اجرا کند. چرا که این کار باعث سرذوق آمدن دوستداران اهل بیت می شود.  
ضرابی در ادامه نقش مطالعه را در حفظ جایگاه مداح مهم ارزیابی می کند و می گوید: مراجعه  کردن به مقتل ها و اشعارغنی کمک می کند تا مخاطب بهتر پیام عاشورا را درک کند. مخاطب امروز یک مخاطب اگاه و اهل مطالعه است وهر حرفی را باور نمی کند. بنابراین باید به مخاطب اطلاعات درست داد.  نباید کاری کرد که با اطلاعات غلط،  جوانان از دین گریزان شوند. اگر می خواهیم جوانان را جذب کنیم راهش این نیست که به هر روش و هر قیمتی متوسل شویم.

اعتقادات و محله

حسینیه طه متولی دارد، با این همه اهالی محل و همسایه  نیز گه گاه برای ادای نذر خود، کمک هایی به حسینیه می کنند، از دادن گوسفند گرفته تا پرچم و کمک های نقدی ، به غیر از این کمک ها ضرابی با تاکید بر همراهی اهالی محل با حسینیه می گوید: به واسطه حضور این حسینیه در این محل، گاهی اوقات اهالی محل یا حتی بعضی وقت ها اهالی محله های دیگر برای درخواست دعا و رفع حاجت خود به اینجا مراجعه می کنند و از ما خواهند تا برای دریافت حاجتشان به ائمه متوسل شویم.
وی با تاکید بر دیدن معجزاتی از این دست در حسینیه یادآور می شود: دو سال پیش بود در شب سوم که دعای حضرت رقیه را می خواستیم بخوانیم؛ زوجی به ما مراجعه کرد و از ما خواست برای رفع حاجتشان به آن حضرت متوسل شویم چرا که به واسطه مشکلی که داشتند ممکن بود زندگیشان به جدایی کشیده شود. آن شب به نیت آن ها دعای حضرت رقیه را خواندیم. سوم محرم سال گذشته بود که آن زن و شوهر دوباره برگشتند و گفتند که خدا حاجتشان را داده و حالا صاحب فرزندی هستند.
از این دست اتفاق ها نه در این حسینیه، بلکه در تمام مکان هایی که به ائمه متوسل می شوند رخ می دهد. مهم باور افراد است که کار برای خدا نشد ندارد و چه کسی بهتر از ائمه می تواند واسطه ما برای رفع حاجات باشد.
یک خاطره دیگر هم به یاد می آورم که خودم به چشم دیدم. دهه گذشته که پدر بزرگم در قید حیات بود، در روز تاسوعا مادری با دخترش که روی ویلچر بود  به پیش  پدربزرگم آمد و گفت اگر خادم امام حسین هستید شفای بچه ام را از آقا بخواهید. پدربزرگم دعایی می خواند و به پدرم می گوید برو به آن خانم بگو که جدم شفای این بچه را داد. روز عاشورا آن دختر با پای خودش به هیئت آمد. همه این اتفاق ها تنها به دلیل واسطه بودن ائمه است که برای ما بندگان رخ می دهد. شاید برای کسانی که اعتقاد ندارند یا درگیر مشکلات نیستند این مسائل دور از عقل به نظر می آید. اما واقعیت چیزی است که ما آن را دیده ایم و می بینیم و خواهیم دید.