نسیم اندیشه...
آیا جوامع غیردینی نیز اهل بهشت میشوند؟
اگر چه عمل بدی نکردهاند که برای آن به جهنم بروند ولی چون قصد تقرب به خدا را ندارند، ثوابی نیز نصیب آنان نمیشود.
عقیق:"اگر عقل منبع دین است، پس چرا جوامع غیر دینی نیز به احکام دین عمل می
کنند، زیرا آنان به حکم عقل که منبع دین است، عمل می کنند؛ پس در آخرت نیز
اهل بهشت و سعادتند؟!" و " آیا فقیهان که تنها بایدها و نبایدهای فقهی تخصص
دارند، می توانند جامعه اسلامی را در همه ابعاد علمی و تخصصی اداره کنند؟"
پاسخ این دو سوال را از کتاب ارزشمند «نسیم اندیشه» اثر آیت الله جوادی
آملی مرور می کنیم:
اگر عقل منبع دین است، پس چرا جوامع غیر دینی نیز به
احکام دین عمل می کنند، زیرا آنان به حکم عقل که منبع دین است، عمل می
کنند؛ پس در آخرت نیز اهل بهشت و سعادتند؟!
این نقض وارد نیست، زیرا
باید بین "حسن فعلی" و " حسن فاعلی" فرق گذاشت. حسن فعلی یعنی خوب بودن یک
فعل و حسن فاعلی یعنی خوب بودن فاعل یک فعل. آنچه آنان انجام می دهند، اگر
چه در مواردی حسن فعلی دارد و مطابق عقل و نظر دین است ولی خود آنان حسن
فاعلی ندارند و این اعمال را به عنوان وظیفه دینی و انجام دستور خدا و قصد
قربت انجام نمی دهند؛ از این رو اگر چه عمل بدی نکرده اند که برای آن به
جهنم بروند ولی چون قصد تقرب به خدا را ندارند، ثوابی نیز نصیب آنان نمی
شود؛ البته از آثار دنیایی عمل خوب بهره مند می شوند و هر اثر وضعی که بر
فعل، مطابق دین مترتب است، بر کار آنان نیز مترتب خواهد بود.
آیا فقیهان که تنها بایدها و نبایدهای فقهی تخصص دارند، می توانند جامعه اسلامی را در همه ابعاد علمی و تخصصی اداره کنند؟بیان
خطوط کلی علوم دیگر و بایدها و نبایدهای آن ها بر عهده فقه است. فقه به
منزله "قانون اساسی" آن علوم است و فقیه که به این خطوط کلی آشناست، در
امرو فرعی و جزیی با مراجعه به کارشناسان و متخصصان فن، می تواند نظر اسلام
را در همه زمینه ها مشخص کند. در یک کشور اسلامی، فرهنگ، اقتصاد، طب،
سیاست، صلح، جنگ و ... همه باید در محور قانون الهی باشد. کار علمی فقیه و
وظیفه اجرایی آن است که که کارهای کارشناسان امور مختلف را با قانون دین
مقایسه و ارزیابی کند تا صحت و بطلان، حرام و حلال و زشت و زیبا بودن آنها
را اعلام دارد و سپس دستور اجرای چیزهایی را که مطابق اسلام است، می دهد و
از آنچه مطابق نیست، جلوگیری می کند. برای این منظور مجلس شورای اسلامی،
شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام تنظیم شده و در نهایت، خود رهبری
حضور دارند. با این تشکیلات از سویی تخصص و کارشناسی به صورت گسترده وجود
دارد و از سوی دیگر هماهنگی امور علمی و کارشناسی با دین و عدم مخالفت آنها
با قوانین و رهنمودهای اسلام به صورت کامل لحاظ شده است.
منبع: شبستان
211008