عقیق: اگرچه به تصریح آموزههای دینی و نیز به زعم و باور روانشناسیهای مدرن و آکادمیک، بچهها بیشترین آموزههای تربیتی را از خانه و خانواده میگیرند اما نمیتوان و نمیشود از نقش و سهم آموزش و پرورش و کتابهای درسی در رشد فکری و روحی آنها چشمپوشی کرد و این تأثیر عمیق و بنیادین را نادیده گرفت.
جای خالی برخی از مسائل حیاتی و سرنوشتساز در کتب درسی
مگر نه آن است که بسیاری از ما از لابلای صفحات کتابهای تعلیمات دینی، نماز و دیگر احکام را یاد گرفتیم و با اشعاری که در کتاب ادبیات بود، شعر آموختیم و معنای احساس و عشق، حماسه و خیلی دیگر از ارزشها را یاد گرفتیم. اصلاً مگر همین کتابها نبودند که به ما راه انتخاب شغل و ادامه زندگی را نشان دادند و به تناسب انس و علاقهای که به آنها داشتیم، هر یک راهیِ رشتهای خاص شدیم تا آینده را به تناسب علاقههایمان رقم بزنیم اما علیرغم همه این تأثیرات و اعترافی که به آن داریم، جای خالی برخی از مسائل حیاتی و سرنوشتساز در این کتابها خالی است یا آنطور که باید به این قسم امور نپرداختهاند.
خلأ تبیین مهدویت در کتب درسی
ازجمله مهمترین مسائلی که به نظر میرسد کتابهای درسی نسبت به آن غفلت کرده یا دستکم نتوانستهاند آنطور که شایسته و بایسته است دربارهاش سخن بگویند و بچهها را نسبت به آن دغدغهمند و حساس کنند، مسأله منجیگرایی و به عبارت صریحتر شناساندن و تبیین مهدویت و ارتباط با امام زمان(عج) است!
این در حالی است که وجود قهرمان و شخصیتی برتر که توان کارهای خارق العاده دارد و میتواند منجی انسانها در شرایط سخت و پیچیده باشد، از جذابترین و شیرینترین موضوعات برای کودکان و نوجوانان است و اگر با کمی چاشنی خلاقیت و ذوق در کتابها عرضه شود، مسیر انس آنها با امام زمان(عج) یکشبه طی میشود!
بچهها دنبال قهرمان هستند
حجت الاسلام والمسلمین عبدالکریم پاکنیا تبریزی؛ مؤلف«حقوق متقابل والدین و فرزندان» میگوید: « بچهها دنبال قهرمان و الگو گرفتن از آنها هستند دشمنان برای بچهها قهرمانهای کاذب و دروغین میسازند اما ما امام زمان(عج) را با قدرت تصرف در عالم داریم و باید داستان کمکها و عنایات حضرت(عج) را با قصه و بازی و سرود به بچهها بگوییم و از مهربانیایشان روایت کنیم که این جذابیتها قطعاً در ذات پاک آنها اثر میکند.»
سرودها جای خالی آموزههای مهدوی برای کودک را پر کردند
همین میل به منجی و قدرت برتر است که کودکان و نوجوانان را شیفته و دلبسته شخصیتهایی مثل هری پاتر و مرد عنکبوتی کرده و باعث شده، آنها در انتخاب لباس و لوازم التحریر هم چشم و دلشان به سمت این شخصیتهای تخیلی باشد. میل و علاقهای که رقبای ما خوب آن را تشخیص داده و نسخه کاذب و جعلی آن را عرضه کردهاند و ما چه سادهانگارانه از نسخه حیات بخش و اصیلی که از آن در اختیار داریم، عبور کردهایم در حالی که اگر حداقل در محتوای آموزشی و کتابهای درسی، منجی را اصولی و اثرگذار معرفی و بچهها را به دوستی با امام عصر(عج) ترغیب میکردیم، لازم نبود دنبال آسیبشناسی و آسیب زدایی از چراییِ این همه علاقه کودکان و نوجوان به شخصیتهای جعلیِ انیمیشنها و فیلمهای غربی باشیم!
پاکنیا تبریزی میگوید: «در کنار غفلت و بیمهریِ کتابهای درسی به مسأله منجی، چند سالی است با رونق بازار تولید سرود و نماهنگهای مهدوی که بیتردید اثرگذارترین و شناخته شدهترین آنها نماهنگ «سلام فرمانده» است، اتفاقات مبارکی در فضای انس و دوستی بچهها با امام زمان(عج) رخ داده است، سرودی که خیلی زود زمزمه بچهها از هر قشر و طبقه اجتماعی شد و توانست در تأمین ذائقه سخت پسند آنها موفق عمل کند.»
ظرفیتی که نباید فراموش شود
تولیدات و کارهای هنری مثل «سلام فرمانده»، «منجی»، «عزیزم مهدی» و «گوش به فرمان» و دیگر نماهنگهای امام زمانی که در سالهای اخیر هنرمندانه تولید شده توانسته در معرفی جذاب منجی به کودکان مؤثر باشند.برگزاری اجتماعات گسترده مردمی مهدوی در شهرهای مختلف و حتی خارج از کشور به اسم و برکت این سرودها، استقبال کودکان از آن و ترغیب خانوادهها به شرکت در اجتماعاتی که برای اجرای میدانی و زنده برپا میشد و خیلی اتفاقات مبارک دیگر نشان داد که ذائقه بچهها در جامعه، منتظرِ چشاندن و چشیدن طعمهای ناب مهدوی از این جنس است و اگر خوب و با برنامه و همراه با ابتکار و خلاقیت و زبان جذاب و مورپسند آنها کار کنیم، نه تنها استقبال میکنند بلکه حامی این جریان و خواهان استمرار تولیداتی از این دست میشوند.
سرود؛ مثل هوای تازه
این استقبال و انگیزه و اتفاقات فرهنگی عمیق و مبارکی که با سلام فرمانده و دیگر نماهنگها و سرودهای امام زمانی در این چند سال اخیر رخ داده است، تا حد بالایی توانست در کنار آثار فرهنگی و فضاسازی اجتماعی، خلأ آموزههای منجیگرایانه را در کتابهای درسی و سیستم آموزشی مرتفع کند. حضور کودکان از خانوادههای نه چندان مذهبی در اجتماعات امام زمانی و شور و شوق کودکانه آنها برای خواندن اشعار و سرود، نشان داد کار هنری اگر با ابتکار و خلاقیت، اصولی و با برنامه تولید شود میتواند حتی آموختههای خانه و خانواده را به حاشیه رانده و بچههایی از خانوادههای غیرمذهبی و حتی غیرمعتقد را پای ثابت و مشتری اجراهای مهدوی کند.از این رو، گزاف نیست بگوییم سرود که به تعبیر مقام معظم رهبری «مثل هوای تازه، مثل هوای بهاری نفوذ میکند» و این تجربه موفق را در دوران پیروزی انقلاب اسلامی و نیر دفاع هشت ساله مقدس نشان داد و توانست در تهییج و انگیزه بخشی به مبارزان و مردم و رزمندگان موفق عمل کند امروز هم در میانه میدان جنگ نرم توانسته معبر آشنایی با منجی و حتی فراتر از آن مهدییاوری و سربازی برای امام عصر(عج) را بگشاید و حتی جور کمکاری دستگاه عریض و طویلی مثل آموزش و پرورش را در تبیین و نهادینه کردن مهدویت بکِشد و انصافاً موفق هم عمل کرده است.
منبع:فارس