فراز و نشیب‌های هزینه تمتع در ۱۰ سال اخیر+جدول

عقیق: مریم سادات آجودانی: حج تمتع یکی از سفرهایی است که پس از پیروزی انقلاب اسلامی تغییراتی در آن حاصل شد و هر سال مسؤولان سعی داشتند تا با بهبود وضعیت اعزام و امکانات زائران در عربستان، این سفر را توسعه دهند و حتی با مذاکراتی با طرف سعودی سهمیه ایران را بالا ببرند.

افزایش هزینه حج تمتع با بالا رفتن نرخ دلار در سال‌های اخیر

با همه فراز و نشیب‌های حج تمتع، آنچه در سال‌های اخیر موجب نگرانی ودیعه‌گذاران حج تمتع شده، هزینه بالای این سفر معنوی است؛ به طوری که با توجه به گرانی نرخ دلار در سال‌های اخیر، هزینه حج تمتع رشد قابل توجهی داشته است. چرا که بیشتر هزینه‌های حج تمتع، هزینه‌های ارزی است و از اسکان تا حمل و نقل با قیمت دلار یا ریال سعودی محاسبه می‌شود و همین امر باعث افزایش چشمگیر هزینه سفر حج تمتع شده است.

راهکار سازمان حج و زیارت برای کاهش فشار بر زائران حج تمتع؛ پرداخت هزینه در ۲ قسط

البته در کنار افزایش هزینه‌های حج تمتع، مسؤولان نیز سعی کردند هر سال برای زائران امکانات رفاهی از هتل‌های اجاره شده تا وسایل حمل و نقل در عربستان را بهبود بخشند و از طرف دیگر با توجه به بالا رفتن هزینه حج تمتع، آن را در ۲ قسط از زائران دریافت کنند؛ به طوری که در سال‌های گذشته که هزینه حج افزایش پیدا کرد، مسؤولان اعلام کردند که زائران حج تمتع می‌توانند مبلغ نهایی حج را در ۲ قسط پرداخت کنند.

افزایش ناگهانی هزینه‌ حج از سوی سعودی‌ها برای امسال

امسال نیز با وجود اینکه هنوز وضعیت حج تمتع مشخص نیست، اما برخی از مسؤولان هزینه حج تمتع آینده را ۱۲۰ میلیون تومان برآورد کرده‌اند. این امر در حالی است که هزینه حج تمتع سال جاری به طور متوسط ۴۵ میلیون تومان شد که البته این مبلغ با مدیریت سازمان حج و زیارت تعدیل شد. چرا که عربستان در آستانه حج تمتع سال جاری به یک باره هزینه‌ یک هزار و ۱۶۰ دلاری برای ایام تشریق اضافه و مالیات بر ارزش افزوده را نیز ۱۵ درصد گران کرد.

هزینه حج امسال بر اساس ارز ۹ هزار تومانی سال ۹۹ برآورد شده بود

بر همین اساس، اگر سازمان حج و زیارت هزینه‌ها را مدیریت نمی‌کرد، باید زائران بیش از ۳۰ میلیون تومان دیگر به هزینه‌های قبلی که برای ایام حج تمتع واریز کرده بودند، می‌پرداختند. اما در نهایت با صرفه‌جویی در هزینه‌ها، زائران متوسط هفت میلیون دیگر برای تشرف به حج تمتع پرداختند.

البته هزینه حج تمتع امسال (۱۴۰۱) با توجه به اینکه مشمولان حج تمتع ۱۳۹۹ همه هزینه را پرداخت کرده بودند، متفاوت بود؛ به طوری که هزینه حج تمتع سال ۱۳۹۹ بر اساس ارز ۹ هزار تومانی که در آن سال دولت به عملیات حج تمتع اختصاص داده بود، برآورد شد و با توجه به نپذیرفتن زائر خارجی از سوی سعودی‌ها به دلیل شیوع کرونا در آن سال، هیچ زائری از کشورمان به سرزمین وحی اعزام نشد.

با این وجود، زائران همه هزینه حج را برای تثبیت هزینه‌ها واریز کردند و حتی قرار بود دیگر مبلغی اضافه در زمان اعزام ندهند. حتی رئیس سازمان حج و زیارت قبل از افزایش هزینه از سوی سعودی‌ها، هزینه حج سال جاری را ۳۴ میلیون و ۳۴۱ هزار تومان تا ۳۸ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان اعلام کرد که با تصمیم ناگهانی سعودی‌ها، مسؤولان مجبور به اعلام اطلاعیه برای پرداخت هزینه مازاد شدند و در نهایت زائران برای تشرف به این سفر معنوی حدود ۴۰ تا ۴۸ میلیون تومان پرداختند.

هزینه‌ حج تمتع در ۱۰ سال اخیر

هزینه حج تمتع در سال‌های قبل نیز بر اساس تفاهم‌نامه حج بین عربستان و ایران برآورد می‌شد و پس از آن دولت اعلام می‌کرد که ارز چند تومانی به عملیات حج اختصاص می‌دهد و در نهایت هزینه نهایی به مشمولان اعلام می‌شد. البته با توجه به اینکه هزینه حج تمتع وابستگی زیادی به نرخ دلار دارد، در صورتی که قیمت دلار کاهش یابد، این مبلغ نیز کم می‌شود.

بر همین اساس، در سال ۱۳۹۸ هزینه حج تمتع بین ۲۱ تا ۲۸ میلیون تومان و در سال ۱۳۹۷ بین ۱۲ میلیون و ۱۰۰ تا ۱۷ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان، در سال ۱۳۹۶ بین ۹ میلیون و ۶۷۰ تا ۱۳ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان، در سال ۱۳۹۴ بین هفت میلیون و ۳۰۰ تا ۱۰ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان، در سال ۱۳۹۳ حدود هفت میلیون و ۵۰۰ هزار تا ۱۰ میلیون تومان، در سال ۱۳۹۲ بین ۱۰ تا ۱۲ میلیون تومان، در سال ۱۳۹۱ بین چهار میلیون و ۳۰۰ هزار تا پنج میلیون و ۷۰۰ هزار تومان بود.

البته پس از شیوع کرونا با توجه به اینکه سعودی‌ها ۲ سال از پذیرش زائر خارجی امتناع کردند، در حج تمتع سال جاری هزینه حج را بالا بردند؛ تا جایی که به گفته نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت هزینه حج تمتع از حدود ۳.۵ هزار دلار به پنج هزار دلار رسیده است و همین افزایش هزینه‌ها از سوی عربستان باعث می‌شود که قیمت نهایی حج رشد قابل توجهی داشته باشد.

به گزارش فارس، حج تمتع از سفرهایی است که با وجود نبود روابط سیاسی با سعودی‌ها از سال ۱۳۹۴، پس از تفاهم‌نامه بین مسؤولان حج دو کشور پس از یک سال وقفه از سرگرفته شد و از سال ۱۳۹۵ ایرانیان بدون روابط دیپلماتیک با عربستان راهی سرزمین وحی شدند. این نوع اعزام در سایه نبود روابط سیاسی با عربستان مشکلاتی را هم به همراه داشت. اما در نهایت مسؤولان حج و زیارت توانستند این دوره را نیز به خوبی مدیریت و هر سال هزاران ایرانی را به خانه خدا اعزام کنند؛ به طوری که در یک دهه اخیر حدود ۵۰۰ هزار ایرانی حاجی شدند. (اینجا بخوانید)